Na investigación contra o cancro as mulleres son máis, pero eles son os xefes

Raúl Romar García
r. romar REDACCIÓN / LA VOZ

SOCIEDADE

Óscar Cañas - Europa Press

«Os postos de responsabilidade están reservados para homes con canas», denuncian

12 novs 2019 . Actualizado ás 18:37 h.

Marisol Soengas, María José Alonso, África González, María de la Fuente, María Dolores Mayán e Angélica Figueroa. Son mulleres, son galegas e son referentes na investigación contra o cancro en España. Son seis dos 60 rostros de científicas e oncólogas españolas de prestixio que a Asociación Española de Investigación sobre Cancro (Aseica) elixiu para visibilizar o papel da muller na loita contra a enfermidade. Todas, á parte do seu valía profesional, teñen algo en común: son, a pesar do seu traballo, grandes descoñecidas para o gran público. Moito máis que os seus compañeiros masculinos. Acábao de constatar a mesma asociación nun unhas xornadas que celebrou nas que retou aos asistentes a nomear a cinco investigadoras punteiras. Ninguén o soubo.

«Fixemos a proba entre xente próxima e a maioría tivo que recorrer a Internet para contestar. Isto é frustrante porque, de feito, somos moitas», explica Marisol Soengas, responsable do grupo de Melanoma no CNIO e coordinadora de Aseica Muller. «Se seguimos a este ritmo -indica- imos tardar máis de cen anos en romper a fenda de xénero».

Os números avalan a súa tese. Na loita contra o cancro, o 54 % dos protagonistas son mulleres, pero, das investigadoras, só o 25 % ocupa postos de responsabilidade. E a situación é peor a nivel clínico: máis do 50 % dos colexiados son mulleres, pero menos do 8 % chega a postos de liderado. En xeral, tamén gañan menos, reciben menos financiamento e, mesmo, os premios e recoñecementos son de menor contía que no caso dos homes. «Sen dúbida -resalta Angélica Figueroa, do Inibic da Coruña- as mulleres científicas especializadas en cancro tamén sufrimos o teito de cristal. En xeral, aos homes contrátaselles polo potencial e habilidade para ocupar un cargo de responsabilidade e ás mulleres polos méritos que demostraron ao longo da súa carreira. Partimos dunha clara desvantaxe».

«O teito de cristal aparece a partir da etapa posdoctoral: só un 30 % acadan postos de xefas de grupo; menos do 15 % chegan a cargos académicos e menos do 5 % a postos de decisión e mando», asegura María Dolores Mayán, tamén do Inibic. «Ás mulleres -relata- non se nos ten en conta para postos de responsabilidade e de toma de decisións. Sabemos que non estamos nesas quinielas. Son postos que están reservados para homes e, normalmente, para homes con canas». E continúa a reflexión: «Nin o sexo nin a idade fan o talento ou a sabedoría, tampouco a experiencia. Hai xente que con 20 anos de experiencia parece que ten un ano repetido 20 veces, pero se é home segue tendo preferencia para ocupar postos de dirección fronte a calquera muller con maior valía».

María de la Fuente, do grupo Oncomet de Santiago, viviu a discriminación nas súas propias carnes. «Fun penalizada -di- na miña carreira profesional por ter sido nai, e esta situación aínda non se resolveu». A pesar de que desde que denunciou o seu caso cambiaron as cousas para mellor, cre necesario «lexislar para evitar que as mesmas historias se repitan no tempo». Ao seu xuízo, habería que implementar «sistemas de avaliación, así como de promoción na carreira profesional, xustos e ponderados, porque a maternidade non é o único factor a ter en conta». «É necesario -apunta- evitar miolos de xénero para lograr a igualdade nos postos de toma de decisións. E son necesarias actividades dirixidas a achegar visibilidade, de empoderamiento, de mentorización...».

«Eles non se senten culpables»

A África González non lle ha ir mal. Dirixe o Centro de Investigacións Biomédicas (Cinbio) de Vigo e é presidenta da Sociedade Española de Inmunología. Pero é consciente da realidade. «Segue habendo conta- moitos homes en postos de liderado. En xeral son máis competitivos, gústalles o poder e a xerarquía. Os homes non se sente culpables por ver aos seus fillos, por non facerlles a comida, por non coserlles a roupa ou por non ir ao pediatra con eles», aínda que tamén advirte que «son ás veces as propias mulleres as que renuncian ao seu futuro profesional pola familia. Moitas renuncian aos seus soños, deixan todo por alguén e, logo, pasado o tempo, arrepíntense». Ela teno claro: «se o teu parella non che apoia, o que hai que facer é cambiar de parella».

María José Alonso, catedrática de Farmacia na USC e referente mundial en nanofármacos, asegura que non sufriu discriminación, pero «si vivín certas experiencias con tinguiduras de xénero, motivadas tanto por parte de mulleres como de homes, porque hai roles femininos forxados pola nosa sociedade e cultura dos que resulta difícil apartarse». O teito de cristal, na súa opinión, pode romper «coa educación e a cultura, co incentivo dos nosos lexisladores e a contribución de todos».

Marisol Soengas coincide, pero vai máis aló. «Fan falta -sinala- políticas de acción positiva en ciencia a favor da muller». Insiste niso María Mayán, quen tamén aposta pola visibilización, «quitar da sombra á muller». «Necesitamos que os nenos teñan referentes femininos». Angélica Figueroa asente: «educar na igualdade real é unha das grandes prioridades».