Morre o primeiro home que deu un paseo no espazo

Raúl Romar García
R. Romar REDACCIÓN

SOCIEDADE

Cristóbal García

Alexei Leónov, que faleceu aos 85 anos, asegurou sentirse coma se fose «un gran de area» cando abriu a escotilla. A misión estivo a piques de custarlle a vida

11 oct 2019 . Actualizado ás 19:06 h.

«Ao abrir a escotilla vin un ceo cheo de estrelas brillantes e a Terra completamente redonda. Toda Europa estaba debaixo de min. Había moito silencio, un silencio absoluto, todo estaba moi quedo. Tiña unha sensación moi rara, imposible de imaxinar». Cando Alexei Leónov (Listvianka-Rusia, 1934) observou a Terra desde o espazo sentiuse «coma se fose un gran de area». A súa foi unha visión única, porque nese momento, o 18 de marzo de 1965, converteuse no primeiro home en dar un paseo polo espazo. Foi unha camiñada de 12 minutos e 9 segundos, na que estivo suxeito á nave abastecedora por unha correa de 5,35 metros, que pasou á historia. Unha xesta que converteu a Leónov, en plena guerra fría, en heroe da Unión Soviética. Foi unha fazaña cuxo eco non se apagou nin coa súa morte, aos 85 anos despois dunha longa enfermidade. Sempre quedará como un heroe da exploración espacial.

O cosmonauta soviético, o undécimo desta nacionalidade e o primeiro en realizar unha camiñada espacial, formou parte da expedición Voskod-2. O seu momento chegou cando a nave espacial se situou a 500 quilómetros da Terra o 18 de marzo de 1965. Ao seu regreso a Terra foi aclamado pola nación e a propaganda soviética utilizouno como unha arma para ferir aínda máis o orgullo estadounidense. Só que a súa aventura distou moito de ser unha plácida camiñada. A verdadeira historia do seu paseo ocultouse durante anos porque, en realidade, estivo a piques de perder a vida e de que toda a misión se fose ao traste.

Aparentemente todo ía ben. O seu camarada Belyayev deulle unha palmada de ánimo cando se preparaba para abrir a escotilla. E unha cámara rexistrou o momento histórico no que Leonov puxo un pé no espazo. Pero ao pouco tempo o seu traxe empezou a inflarse como un globo. «O meu traxe estaba completamente deformado, saíranseme as mans das luvas, os meus pés saíronse das botas. O traxe sentíase frouxo ao redor do meu corpo. Tiña que facer algo», confesou moitos anos despois á BBC. O seu traxe sufrira un aumento de presión co que ninguén contaba. A medida que ía deixando escapar osíxeno, para reducir a presión, comezou a sentir os primeiros síntomas da descompresión.

«Comecei a sentir un homrigueo nas miñas pernas e mans. Estaba a entrar nunha fase perigosa e sabía que podía ser fatal», relatou á BBC. Pero superou o contratempo e, finalmente, despois dunha serie de complicadas manobras, logrou entrar na nave. «Perdín cinco quilos co esforzo que tiven que realizar», dixo.

Pero os problemas non se acabaron. Dentro da nave, os indicadores comezaron a mostrar que o osíxeno estaba a descender dun modo alarmante e, co aumento da presión, a cabina volveuse altamente inflamable. Os astronautas tiveron que traballar sen descanso para baixar a temperatura e a humidade para rebaixar a presión. Finalmente lográrono. E empezaron a preparar o regreso a terra.

Tanto Leónov como o seu colega Belyayev aterraron en Siberia, nun bosque de abetos e bidueiros. Tocaba agardar que viñesen buscalos. E o perigo axexaba. Alí vivían lobos e osos e era marzo, en plena tempada de apareamiento, cando estes animais se volven máis agresivos. Fóra da cápsula, as temperaturas eran de -25 graos. Tras horas de angustia, os astronautas espertáronse co son das persoas que habían ir a rescatalos. Misión cumprida. Pero aínda tiñan o susto no corpo.

A versión oficial que ofreceron as autoridades foi que a misión fora todo un éxito. Para nada falouse dos sufrimentos de Leónov e do seu compañeiro Belyayev. A verdade tardou anos en coñecerse. Pero o novo heroe nacional soviético deuno todo por ben empregado. «Se hai algunha xente -dixo anos máis tarde- que cre que o que fixemos era primitivo, pouco interesante ou valioso, deixemos que vaian ao espazo, que fagan unha camiñada espacial e que vexan como se senten cando o traxe empeza a perder osíxeno, ou cando a escotilla négase a pecharse. Así entenderán que merecemos sentirnos satisfeitos e orgullosos».

Alexei Leonov tamén foi comandante da parte soviética na misión Apolo-Soyuz de 1975, a primeira que realizaron conxuntamente Estados Unidos e a Unión Soviética, os dous rivais da guerra fría. Esta misión marcou o inicio dunha colaboración que aínda se mantén na actualidade.