Os ecoloxistas advirten do risco que a falta de auga supón para a fauna fluvial, que se traduce na práctica desaparición de ras e salamandras
12 oct 2019 . Actualizado ás 13:20 h.Un ano máis chega o principio do outono e centenares de metros de canle do río Limia ao seu paso polo centro Xinzo atópanse absolutamente secos. Un pódese dar un longo paseo por pleno leito fluvial entre as pontes do Toural e a avenida de Baltar... e non mollar un pé. O problema non é novo, vén de anos atrás, pero acentúase en determinadas campañas.
Varias son as causas deste proceso de perda de auga. «Houbo unha enorme deforestación nas pasadas décadas pola forma de facer a concentración, e iso fai que chegue menos auga ao río. Ademais vos manantiais dous que se nutre ou Limia, como ou do Faramontaos, non Larouco, están en zonas queimadas. Hai moitísimas menos árbores na Limia. Iso é determinante para minguar ou caudal», explica Xosé Santos, do grupo ecoloxista Amigos dás Árbores. «É absolutamente inaudito que nunha zona que albergaba ou maior humidal dá Península, e ou segundo máis grande de Europa, agora non haxa auga non río», resalta o ecoloxista. E asevera: «Hai estudos que afirman que en 40 anos e polo cambio climático na provincia haberá a metade de choivas que agora. Ou panorama vai ir a peor».
A falta de auga afecta á fauna que vive no leito fluvial. «Ou panorama afecta á vida do río. Apenas quedan anfibios na Limia; antes había miles de rás e salamandras. Hoxe custa moito ver unha, sobre todo nesta época, cando ou río sécase en pleno Xinzo», resume este ecoloxista. Pero non é un caso único. Asegura que o río Limia ten varios tramos máis ao seu paso pola comarca que non levan unha soa gota de auga.
Segundo datos oficiais da Confederación Hidrográfica Miño-Sil, este ano choveu na Limia menos que o pasado. Entre o 1 de outubro de 2018 e o pasado 30 de setembro caeu un 15% menos de choiva que no mesmo período do ano anterior. Pasouse de 1.294 a 1.120 litros por metro cadrado durante ese lapso temporal.
Os meses de setembro, xullo, maio e febreiro foron secos. Non sucedeu así en agosto, xuño, abril e marzo, segundo o organismo de conca. Isto afecta os encoros do sistema Limia, que estaban estes días a un 30% da súa capacidade. Este volume é un 4,6% menos que o mesmo período contabilizado doce meses antes.
A Confederación matiza que se agardan choivas na Limia para mañá, domingo —entre 60 e 100 litros por metro cadrado— o que redundará nun aumento das canles circundantes.
Contaminación
Esa menor cantidade de auga e as deficiencias en depuración contribúen a que o Limia sexa un río moi contaminado. A pesar dos esforzos das administracións —como o Plan Rexenera A Limia para mellorar o tratamento de residuos agrícolas e gandeiros— existen decenas de depuradoras no rural que non funcionan ben, ou que directamente, non funcionan debido ao seu pésimo mantemento.
A existencia de xurros —agora moito máis controlados e mellor tratados que hai 20 ou 30 anos— e de residuos de fertilizantes que acabaron verténdose ao río durante décadas son, segundo os grupos ecoloxistas, outro dos factores determinantes desa contaminación. A Limia acolle a maior concentración de granxas porcinas e avícolas de toda Galicia. Os empresarios, pola súa banda, negan ser os culpables da contaminación e insisten en que cumpren coa legalidade.
Outro grave problema en Xinzo é a enorme cantidade de vexetación no leito fluvial, con árbores de máis de 10 metros. Iso provoca que se pase en ocasións en poucas semanas dunha seca case absoluta e de tramos sen unha gota de auga a anegamientos puntuais en canto prodúcense precipitacións de certa importancia.
