A ONU alerta: a Terra diríxese cara a un escenario sen precedentes

O informe presentado polos científicos de Nacións Unidas sobre o estado dos océanos e a criosfera foi tan demoledor como se agardaba. No texto participaron máis de cen autores de 36 países, que revisaron ao redor de 7.000 publicacións. Os investigadores do IPCC (Panel de Expertos sobre Cambio Climático da ONU) confirman o quecemento global e os seus efectos. Aseguran, por exemplo, que as ondas de calor mariñas duplicáronse desde 1982. Actualmente hai unha zona de augas moi cálidas no leste do Pacífico que podería ter un enorme impacto económico, como xa ocorreu entre o 2014 e o 2016. O documento engade, ademais, que se o aumento da temperatura chega a dous graos, a frecuencia destes eventos extremos será vinte veces maior.

Se a humanidade non soluciona a súa dependencia dos combustibles fósiles, a ciencia pinta un futuro cun planeta moi diferente ao actual. No mellor dos escenarios, o nivel do mar subirá entre 30 e 60 centímetros antes de que remate o século. No escenario máis pesimista sería dun metro.

O ritmo de crecemento anual é de 3,6 centímetros pero acelérase. A expansión térmica representa a causa principal de aumento aínda que nos últimos anos sumáronse outras fontes como o desxeo de Groenlandia , a Antártida e os grandes glaciares. Segundo o principio de Arquímedes o xeo que hai sobre o océano non ten efectos, da mesma forma que un cubito que se derrete nun vaso de auga non aumenta o seu volume.

A crecida do nivel do mar ameaza ao dez por cento da poboación mundial, uns 700 millóns de persoas, que viven nas zonas costeiras baixas. O litoral retrocede un metro por cada centímetro que sobe. En Galicia desaparecería a zona de Beiramar, O Berbés e o porto deportivo de Vigo. Outras puntos da comunidade experimentarían un cambio radical. O Grove deixaría de ser unha península e converteríase nunha illa. Na Coruña, os cantís que custodian a torre de Hércules tamén quedarían mergullados baixo a auga.

A subida do nivel do mar ten outra cara, a marea ciclónica, que segundo os científicos podería golpear con frecuencia nas grandes cidades. Por cada milibar de presión, o nivel do mar aumenta ou diminúe un centímetro. Nun día de inverno no que chegase á comunidade galega unha borrasca cunha presión moi baixa, como unha ciclogénesis explosiva, a auga penetraríase na costa con máis forza da que xa ten hoxe en día. O vento local e a marea astronómica dar outro empuxón. Desta forma, as inundacións serían frecuentes.

O océano exerceu ata agora de gran aliado, asumindo gran parte do dióxido de carbono e do quecemento de orixe antropogénico. Pero nada é gratis. Os científicos da ONU confesan que os mares están a sufrir danos irreversibles, como unha progresiva acidificación.

Desxeo

En canto á perda de xeo, o informe presentado onte en Mónaco menciona que a rexión máis vulnerable do mundo é o Ártico, onde o quecemento se produce con máis intensidade, debido á retroalimentación positiva. Sen xeo, a rexión ártica absorbe radiación, cando antes a devolvía.

Os valores mensuais de extensión do xeo mariño diminúen todos os meses do ano e que o seu espesor non deixa de minguar. A análise considera que se o quecemento global logra estabilizarse en 1,5 graos con respecto aos niveis preindustriales suporía que o xeo desaparecería do polo norte no mes de setembro só unha vez cada cen anos. Con todo, cun quecemento de dous graos ou superior esa circunstancia poderíase producir cada tres anos.

A perda de xeo afectará a numerosos sectores e ás poboacións do Ártico, que xa axustaron os seus patróns de desprazamento. «Poida que, para moitas persoas, o mar aberto, o Ártico, a Antártida e as zonas de alta montaña parezan moi distantes, pero dependemos desas rexións que inciden directa e indirectamente nas nosas vidas de formas moi diversas, por exemplo no concernente ao tempo e o clima, a alimentación, a auga, a enerxía, o comercio, o transporte, as actividades de lecer e turísticas, a saúde, o benestar, a cultura e mesmo a identidade», manifestou Hoesung Le, presidente do IPCC.

Metano

O traballo dos científicos pon o foco sobre as consecuencias derivadas da perda do permafrost ou chan xeado. A liña latitudinal está a desprazarse cara ao norte a un ritmo moi rápido. Nos últimos cincuenta anos moveuse cen quilómetros aínda que cada vez irá máis rápido. Isto supón que hoxe hai que desprazarse máis cara ao norte para localizar un chan que estea conxelado, especialmente no verán, cando o quecemento é máis intenso. O feito de quedar sen un chan xeado podería parecer un tema menor se non fose porque este tipo de superficie contén unha gran cantidade de metano. No hemisferio boreal a superficie xeada cobre o 25 por cento das terras emerxidas e en zonas de Alaska a profundidade acada o quilómetro. Isto significa que a cantidade de materia orgánica que hai conxelada é descomunal. Cada vez que o chan se descongela, a materia orgánica inicia un proceso de descomposición e libera metano, un poderoso gas de efecto invernadoiro.

---

---

---