Representa á cuarta e última xeración dunha familia de construtores de embarcacións de Aguiño, unha complexa arte que corre risco de desaparecer
17 sep 2019 . Actualizado ás 21:32 h.Era practicamente imposible que Domingo Ayaso Oujo (Aguiño, 1949) non encamiñase os seus pasos cara a un futuro no que o son do metal traballando a madeira constituíse a banda sonora orixinal de cada xornada. Este artesán é un dos últimos grandes mestres dun oficio que corre risco de desaparecer, a carpintería de , ribeirae representa á cuarta e última xeración dunha familia que permitiu que incontables embarcacións se botasen ao mar.
Con tan só oito anos, Ayaso xa empuñaba as ferramentas para fabricar os seus propios xoguetes, unha billa -estornela- ou un barco. Aos 14, o ribeirense comezou a traballar no negocio que fundou o seu bisavó. O primeiro encargo no que traballou de xeito conxunto xunto ao seu pai e o seu irmán tratábase de crear varias partes dun cerqueiro. «Era a época na que apareceu a pescada, gañábanse moitos cartos no mar e había encargos de barcos novos case a diario», lembra o carpinteiro naval.
O certo é que nunca lles faltou o traballo. Tanto que Ayaso recoñece que «nunca tiven vacacións», en horario de nove da mañá a nove da noite de luns a sábado, durante os máis de 50 anos que pasou dando forma ás almas das máis representativas embarcacións da zona, as dornas. «Entre os tres igual faciamos 20 dornas ao ano; eu só podía sacar unhas sete», explica, xa que desde o 2000 tivo que facerse cargo do taller ata a súa xubilación.
Para tratarse dunha parroquia tan vinculada ao mar como é Aguiño Domingo Ayaso nunca se subiu a unha dorna para pescar. Fíxoo en contadas ocasións por pracer, para navegar ata a illa de Sálvora, no mesmo traxecto que a súa nai realizou no seu día desde a aldea insular onde naceu ata Aguiño. De aí a importancia da dorna, medio de vida e de transporte para moitos.
Falta de substitución
«Disto nunca houbo escola, e moitos dos fillos de carpinteiros preferiron estudar para médicos», ironiza Ayaso para retratar a problemática que afronta este sector, coa progresiva desaparición dos estaleiros e talleres e a carencia de substitución xeracional. «Estamos nunha situación complicada, e mentres tanto subvencionan o poliéster fronte á madeira», sinala o experto sobre outro factor que ha ir desprazando esta arte.
No entanto, Domingo Ayaso sempre se caracterizou por compartir o seu coñecemento, unha cuestión que lle levou a redactar unha pequena paréntese na súa retiro.
Ademais de realizar unha dorna de oito metros para un club de regatas de Vilanova, a maior que construíu nunca, o pasado curso converteuse en profesor de profesores, axudando a docentes do CIFP Coroso a crear unha pequena reprodución, Encarna, que hoxe se exhibe no centro.
O traballo de Domingo Ayaso nunca pasou desapercibido, tanto que foi merecedor do Dolmen de Ouro, ademais do recoñecemento do colectivo da Real e Ilustre Cofradía da Dorna e o prestixioso Premio de Artesanía de Galicia, pero o ribeirense sempre deixa claro que «eu só recollín eses premios por ser o último, pero o traballo foi de toda a familia».
Un mes
É, aproximadamente, o tempo necesario para construír unha dorna
Medio século
A traxectoria profesional de Ayaso supera os 50 anos como artesán