Safa e Marwa convertéronse xa nun fito médico. O hospital londiniense Great Ormond Street realizou unha cirurxía por fases de máis de 50 horas
16 jul 2019 . Actualizado ás 20:30 h.Chámanse Safa e Marwa, non só son irmás, as dúas foron unha durante dous anos. Naceron en Paquistán o 7 de xaneiro de 2017 e volveron nacer en Londres o 11 de febreiro de 2019. O día que se viron as caras por primeira vez.
A súa historia acaba de saír á luz. A BBC tivo acceso a todo o tratamento realizado no hospital londiniense Great Ormond Street, un de os centros de referencia a nivel mundial para separar a xemelgos unidos. Este último caso foi o máis difícil ao que se enfrontaron. Os craneópagos representan tan só o 2 % dos casos de siameses. Calcúlase que se dá un por cada 2,5 millóns de nacementos. A maioría non sobrevive máis aló de 24 horas.
A súa nai, Zainab Bibi xa deu a luz a sete fillos, todos eles en casa. Algo que tamén tiña pensado facer coas súas xemelgas ata que unha ecografía detectou unha complicación. Dous meses antes do nacemento das siamesas, o seu pai morreu dun infarto. Un momento difícil cando aínda ninguén coñecía a magnitude do problema das nenas.
Safa e Marwa naceron por cesárea o 7 de xaneiro de 2017, no hospital de Hayatabad en Peshawar, a uns 50 km da súa casa no norte de Paquistán. A súa nai tardou cinco días en coñecelas e darse conta da gravidade da situación. Di que ao instante se namorou. «Eran moi bonitas e tiñan un pelo precioso. Nin sequera pensei no feito de que estaban unidas. Elas son un agasallo de Deus», asegurou.
Aí empezou a loita. Un mes despois foron dadas de alta. Un hospital militar ofreceuse a operalas co risco de que unha das dúas non sobrevivise. A familia seguiu buscando opcións ata que apareceu o Great Ormond Street en Londres (GOSH). Os cirurxiáns advertiron de que era mellor facelo antes do seu primeiro aniversario para ter mellores garantías. Todos os permisos estaban listos, pero non o financiamento.
Cando as nenas xa tiñan 19 meses, un rico empresario paquistaní, Murtaza Lakhani, coñeceu a historia e ofreceuse a correr cos gastos do tratamento.
Toda a familia chegou a Londres en busca do milagre. Chegaron en outubro de 2018. Safa, é «intelixente, alegre e fala moito». Marwa, doutra banda, é tímida, conta a nai das pequenas.
Un equipo médico de máis de 100 persoas involúcrase no caso. Desde expertos en craneofacial, neuroloxía e psicoloxía ata enfermeiras, radiólogos e fisioterapeutas. Tamén bioingenieros, modeladores 3D e un deseñador de realidade virtual. Estableceuse un proceso de separación en catro etapas.
As operacións duraron en conxunto 50 horas. Safa e Marwa presentaban un conxunto único de desafíos para o equipo de GOSH. As nenas estaban unidas na parte superior das súas cabezas, coroa a coroa, mirando en direccións opostas. Tiñan cerebros distintos, pero deformes. O hemisferio dereito de cada unha sobresaía 90 graos e proxectábase na cavidade cerebral da outra irmá.
A maior preocupación do equipo cirúrxico estivo en como separar a complexa rede compartida de veas e arterias. Cada xemelga fornecía sangue á outra.
O doutor Jeelani liderou o equipo para separar os cerebros e os vasos sanguíneos das nenas, pero o cirurxián plástico, o profesor David Dunaway, foi o responsable de reconstruír as cabezas e de darlles a cada unha unha parte superior para os seus cranios.
A primeira operación tivo lugar o 15 de outubro de 2018 e durou 15 horas. Participaron 20 especialistas. O obxectivo foi separar as arterias compartidas das siamesas.
A segunda operación foi un mes despois da primeira. A tarefa ese día estaba en dividir as veas compartidas que drenaban o sangue dos cerebros ás nenas. Cada conexión cortada corría o risco de causar un derrame cerebral nunha delas. Seis horas e media despois as cousas complicáronse e pararon a cirurxía. Despois de momentos moi complicados e semanas de recuperación, puideron continuar co proceso.
As complicacións aparecían a cada paso e ata o final. En febreiro de 2019, catro meses despois da primeira cirurxía, tivo lugar a separación final. Sete horas para cortar as conexións restantes de óso, cerebro e tecido, ata que só unha peza da duramadre, a membrana que rodea o cerebro, unía ás irmás. Por primeira vez nos seus dous anos de vida, a supervivencia de cada irmá xa non dependía da outra.
A seguinte operación xa foi por separado para formar a cabeza de cada unha. Para ter suficiente cranio para cubrir ambas, cada fragmento tivo que dividirse en dous.
Unha vez obrado o milagre, aínda quedaban cinco meses de recuperación. Ambas necesitaron enxertos de pel na parte posterior das súas cabezas. Tamén recibiron fisioterapia diariamente para axudalas a acadar algúns fitos básicos: aprender a rodar, sentarse e manter a cabeza ergueita.
Safa, Marwa e a súa familia quedarán en Londres polo menos durante os próximos seis meses. O seu plan é regresar a casa en Paquistán a principios de 2020.