Xaquín Chaves, pintar unha idea

SOCIEDADE

MARTINA MISER

A exposición «Travelling» é un prolijo plano secuencia de todas as preocupacións do autor

06 jun 2019 . Actualizado ás 05:00 h.

Unha das prerrogativas dos bos pintores é a facultade de mirar cara á natureza e devolvernos unha mirada transmutada. Como pintar algo que teña cinco dedos pero que non sexa unha man. Que sexa outra cousa.

Xaquín Chaves pinta un ramallete de flores pero o que está a facer é plasmar a sensación que experimenta cando as observa. O resultado é unha emulsión de pigmento a mercé da gravidade. Unha mancha cuxa liberdade é acoutada pola súa inmensa memoria visual. Máis de corenta anos facendo da materia pensamento.

Travelling, que é como acertadamente se titula a exposición, é un percorrido transversal, un prolijo plano secuencia de todas as preocupacións do seu autor. Por iso, un dos cadros titulado Olvido I permíteche facer unha cata arqueolóxica onde achar as reviravoltas da secreta e arcana mecánica do feito de pintar. É un autorretrato da súa pintura. A primeira mancha, o campo abonado sempre amable e suxestivo, permanece intacta nunha franxa; a tea crúa, a primeira das decisións dun pintor, palpita grazas á pegada dunha liña enmascarada con cinta de carrocero; os chorretones, produto de varias sesións desatadas e físicas, son o fértil manto cromático onde todo ocorre; o grafismo é o froito que xermina dos labores pictóricos e o seu peso precipítase na parte baixa da peza, dotándoa dunha certa vocación vexetal; para rematar, a sombra do mesmo está provista dunha cor xorda que se disolve nun fondo opaco e denso, unha grisalla debaixo da cal vibra a luz de capas anteriores. A sombra guindada é un concepto moi presente na pintura clásica. Isto é un feito relevante: todas as vicisitudes da pintura clásica permanecen na pintura contemporánea, ordénana e explícana.

A cortiza dunha árbore, os zumaques no xardín ou as nubes no ceo son os motivos. Pero non as razóns. Para que Chaves poida asumilos é necesario un fondo e sincero coñecemento da abstracción. Ser profundamente abstracto para poder ocuparse do concreto.

Cando hai grafismo, hai debuxo. E cando hai debuxo hai relato. Pero non é o ilusionismo o que anima o traballo de Chaves. Trátase de extraer das cousas a súa mellor tradución pictórica. Canta pintura hai nun ceo nubrado ou nun prado recentemente segado; canto me podo achegar á realidade sen afastarme demasiado do fogar abstracto; que aspectos debo sacrificar para que o cadro obteña autonomía e viva separado da imaxe na que se inspira. Esas son as súas preguntas.

Outras veces só necesita pintar sobre o recordo. Unha soa palabra pode ser a porta de entrada cara a unha realidade nova. A palabra tamén é unha construción abstracta. Chaves posúe un rico e familiar vocabulario e o seu métrica ordénase en liñas rotundas, cando non sinuosos. Agora trátase de pintar unha idea. Equinoccio é un cadro deste tipo. Posúe un carácter astral, como o resultado dunha observación telescópica. As grandes masas de pigmento arrastrado remítennos ao produto da rotación gravitacional, e a súa atmosfera está disposta en estratos, como un planeta. Chaves invítanos a habitalo.

TRAVELLING

XAQUÍN CHAVES

SALA DE EXPOSICIÓNS ANTÓN RIVAS BRIONES

VILAGARCÍA

ATA O 12 DE XUÑO