Os trastornos de inquedanza son a principal preocupación de saúde dos galegos
24 mares 2019 . Actualizado ás 05:00 h.O trastorno de inquedanza é a enfermidade que máis preocupa aos galegos ou, polo menos, é a enfermidade máis buscada segundo Doctoralia, a plataforma de saúde máis grande do mundo. Na lista séguenlle as adiccións, fibromialxia, trastorno obsesivo-compulsivo, trastornos de déficit de atención e hiperactividade, alopecia, trastornos do soño, trastornos alimenticios, depresión e hemorroides. Ese é o top ten das preocupacións de saúde en Galicia.
O certo é que a inquedanza se converteu na enfermidade de nosa era pero, en realidade, é unha arma que ten o noso corpo para abordar os perigos, mellora o rendemento das persoas. É un fenómeno adaptativo normal. «Cando unha gacela ve leóns preto, o seu corazón comeza a latexar máis rápido, os seus músculos están en tensión, está hiperalerta e iso axúdalle a sobrevivir cando o león ataca», explica o psiquiatra Juan Carlos Díaz do Val que recalca que a inquedanza, do mesmo xeito que a tristeza, non é mala. «O problema chega cando esa inquedanza é desproporcionada e anúlache. O que hai que valorar é se nós podemos resolvelo cos nosos propios recursos psicolóxicos ou se necesitamos axuda dun profesional. E aquí non hai dúbida, a persoa máis adecuada para abordalo desde un primeiro momento é o médico de familia», asegura o especialista.
«Hai dous tipos de síntomas na inquedanza. Os síntomas obxectivos, que son, fundamentalmente, de tipo somático: palpitaciones, o corazón latexa moi rápido, a cara ponse colorada, fenómenos de disnea, falta de aire, mesmo dor abdominal... E, logo, hai síntomas máis subxectivos, fobias a algo específico, temor a padecer algunha enfermidade ou a que lle pase algo» explica o doutor Díaz do Val.
Tratamentos para a inquedanza
O consumo de ansiolíticos en España está a acadar cotas históricas. Nos últimos dez anos incrementouse un 57%. «O problema da sociedade actual é que se busca un remedio máxico na farmacoloxía para non ter ningún sufrimento», confirma o psiquiatra que mantén que a inquedanza forma parte da nosa vida. «Só un exemplo que ilustra á perfección o problema: ao meu solicitáronme consultas pais porque o seu fillo suspendera un exame. Non entenden que a vida é así. Non toleramos a frustración. Non toleramos o malestar».
Juan Carlos Díaz do Val fai fincapé en que o nivel de sobreprotección no que estamos a educar aos nenos fai que estean menos preparados para afrontar situacións de estrés. «Se a un neno cando nace non deixas que lle toque nunca o sol, cando un día vaia á praia queimarase. É o mesmo pero coa mente. Os nenos de hoxe non van ter a capacidade de afrontar situacións de conflito».
Tamén hai moita xente que confunde a inquedanza coa depresión. «En Galicia, moitas persoas chegan e non che din que están deprimidas, dinche “Teño moita ansia”, pero esa ansia non é inquedanza, é depresión», asegura o psiquiatra.
Cal é a principal diferenza? «A depresión é, fundamentalmente, un sentimento de tristeza potentísimo que se mantén no tempo, pérdese o interese por actividades que antes eran pracenteiras, as persoas con depresión deixan de durmir, espértanse moi cedo, perden o apetito, están irritables...» explica. Aínda que o certo é que, moitas veces, depresión e inquedanza van unidas e os pacientes teñen os dous tipos de síntomas.
Cando non hai outro remedio, a abordaxe ten que ser combinado: tratamento farmacolóxico e psicoterapéutico. «Os antidepresivos utilízanse moito nos trastornos de inquedanza e teñen unha gran vantaxe sobre os ansiolíticos porque non xeran dependencia a longo prazo. Ás veces hai que usar ansiolíticos nunha primeira fase para subxugar a sintomatología máis aguda pero o obxectivo é retiralos e, unha vez que o paciente está estabilizado, seguir o tratamento un pouco máis a longo prazo cos antidepresivos», mantén o psiquiatra. «Os ansiolíticos son pan para hoxe e fame para mañá. Moitas veces a xente se automedica. A dependencia dos ansiolíticos é unha das máis difíciles de tratar» lembra o especialista que asegura que a solución á maioría de problemas de inquedanza é máis sinxela do que poida parecer: «Moitas veces trátase de problemas adaptativos que se solucionan facéndolles ver que é un mecanismo normal. Con algún tipo de consello terapéutico, falamos de modificar aspectos da súa vida que poidan estar a pór en risco a súa saúde, arránxase».
Hai algúns trastornos de inquedanza que teñen máis tendencia a volverse crónicos como o trastorno de inquedanza xeneralizada, «moitos pacientes necesitan un tratamento para sempre pero non pasa nada. Os diabéticos tamén o necesitan e ninguén se escandaliza. É o mesmo porque o que melloramos son os síntomas», asegura o doutor.
As mulleres sofren moitos máis problemas de inquedanza que os homes. «Inflúen factores biolóxicos, sobre todo hormonais, e tamén de tipo social. Ás consultas chegan moitas mulleres, sobre todo novas, que teñen un nivel de autoexigencia superior. Nas carreiras universitarias nas que se pide unha nota moi alta, o 80% dos admitidos son mulleres» lembra o psiquiatra.
A persolidad inflúe e o compoñente hereditario tamén. «Se os teus pais ou avós sofren algún trastorno de inquedanza terás máis posibilidades de padecelo».
TIPOS DE TRANSTORNOS DE INQUEDANZA
- Trastorno de inquedanza xeneralizada. É unha preocupación crónica excesiva e permanente. Sempre están ansiosos.
- Trastorno de pánico ou angustia. É a crise aguda de inquedanza. De súpeto, comeza a latexar o corazón de forma rápida, quedan sen aire e pensan que van morrer.
- Trastorno Obsesivo Compulsivo. O individuo que o sofre ten pensamentos, ideas ou imaxes intrusivas. Estes causan inquedanza (obsesións), e provocan que a persoa realice certos rituais ou accións (compulsiones) para reducir o malestar.
- Trastorno por Estrés Postraumático. Ocorre cando a persoa viviu unha situación que lle provocou un gran estrés psicolóxico.
- Fobias. Medo excesivo a situacións ou obxectos.