Piden que se marque a distancia deste tipo de locais e os centros escolares na nova lei galega
09 feb 2019 . Actualizado ás 20:59 h.Ás doce e dez os alumnos do instituto Eusebio dá Garda dá a Coruña fan unha pausa. Saen á praza de Pontevedra e a maioría pérdese, por cuadrillas, entre a xente. Só algúns cruzan a rúa e, en apenas uns pasos, métense no local de xogos e apostas da esquina contigua. Primeiro un só, daquela outros dous, mentres dous máis quedan agardando fose. Ao entrar un grupo duns sete ou oito está xogando unha partida rodeando a gran ruleta. Está claro que aquí a hora punta coincide co recreo.
Na porta, un cartel moi claro: «Prohibida a entrada a menores de 18 anos». Pero son menores? A traballadora do local asegura que todos son maiores de idade e que lles pediu o carné. Eles tamén xuran que o son, pero claro, a xornalista non é policía para pedirlles que se identifiquen.
Nunha entrevista recente, Santiago Villanueva, regulador do xogo na Xunta de Galicia, aseguraba que no ano 2018 houbo «dúas sancións en caso de menores» e engadía que este «non é un problema que se estea detectando no xogo presencial máis aló dun dato insignificante, que non é alarmante en absoluto».
«Iso é o que din todos os reguladores autonómicos -explica Juan Lamas, director terapéutico de Agaja-, pero é o contrario ao que di a xente. No que se refire a control non hai hai nada de nada. Eles din que os menores non denuncian. Pero se tes un accidente de coche por exceso de velocidade non vas a Tráfico a denunciarche». Pola súa banda, o secretario da Asociación Galega de Ludópatas Rehabilitados (Agalure), Gerardo Rodríguez, é tallante: «Iso non é certo -asegura-, non estamos de acordo niso. Eu sempre digo o mesmo, abonda a observación pasiva. O teu cando fuches como xornalista viste como lles pedía o carné? Eu estiven dentro e nunca me pediron un carné, aínda sendo menor de idade. Nós falamos de feitos que nos contan as persoas que veñen afectadas, non nos inventamos nada. Se non entra ningún menor de idade, por que son tan reticentes a establecer a pór un software para que a persoa se teña que identificar? En Italia, para que unha persoa poida sacar tabaco dunha máquina ten que teclear o seu número da seguridade social».
A distancia
Só dúas comunidades teñen regulada a distancia mínima entre os salóns de xogo e os centros educativos, Murcia e Estremadura. É un dos obxectivos pendentes para debate na reforma da lei galega, que se pretende aprobar este ano. O problema aquí é a retroactividad. Aínda que se marque que un salón de xogo ten que estar a 700 metros do colexio, os que xa están e teñen licenza non ser verán afectados. «Se che dan unha licenza de actividade para un bar ti podes seguir mentres a ti che de a gana. Non se poden pechar os que hai. O que hai é que presionar para que o concello e as autoridades autonómicas empecen a realizar inspeccións», afirma Lamas.
O experto quere resolver o debate sobre a entrada de menores nos salóns de xogo e o aumento da ludopatía. «Nunca vai haber un debate sobre un menor conducindo, porque non poden conducir ata os dezaoito anos. É un tema legal. Non todos os que xogan van ser ludópatas. Non é verdade que aumente a ludopatía entre os mozos: aumentan os usuarios do xogo e iso di que unha porcentaxe deles pode chegar a configurar unha situación de ludopatía».
Lamas considera que «o lobby dos operadores de xogo ten moita presión, en todo ese baleiro legal eles conseguiron traerse o casino da Toja para Vigo, que o van abrir; e conseguiron que as máquinas de apostas estean nos bares».
«Esta é unha loita de toda a sociedade, non só das asociacións de ludópatas»
A Lei do xogo galega está no forno. Todos os sectores afectados reuníronse hai uns meses e agardan a dar o próximo paso para que este ano sexa o definitivo. Juan Lamas asegura que entre os temas máis candentes están «que a publicidade sexa competencia autonómica, que os controis de acceso nos salóns cúmpranse, a redución das máquinas de aposta nos locais de hostalería e o tema de prevención».
Pola súa banda, Gerardo Rodríguez insiste en varios factores: «a protección dos sectores máis vulnerables, é dicir menores e autoprohibidos; as políticas de prevención e a dotación de recursos de intervención».
Evolución lóxica
«O xogo evolucionou -explica- agora temos distintas ofertas e, evidentemente, a lei témola que actualizar e ver onde se ha cojeado neses apartados para solucionalo e, entre todos, ver e facer unha lei actual onde todos os estamentos esteamos de acordo, polo menos nuns mínimos. Eu creo que hai boa vontade por parte de todos».
Ademais, os colectivos que loitan contra a ludopatía demandan que «dentro da comisión de xogo haxa representantes das asociacións, unha cousa que agora non se contempla e cae de caixón». Eles agardan que as previsións se cumpran e a lei estea lista este ano: «depende do lexislador, pero por nós non vai ser, estamos dispostos a sentarnos».
Por outra banda, o director terapéutico de Agaja destaca a necesidade de que toda a sociedade se mobilice contra a instalación de salóns de apostas. «En Vigo xa hai movemento cidadán contra isto, no barrio de Navia. A asociación de veciños está a mobilizarse. Non pode ser unha loita das asociacións de ludópatas, ten que ser unha loita de toda a sociedade, que ten que pedir un lecer alternativo. Non pode ser que o concello e a Xunta teñan locais pechados e non se deixe facer unha ludoteca ou un espazo comunitario e, en cambio, déanse facilidades ás salas de apostas como alternativa de lecer».