«O declive dos embrións comeza aos 35 anos e a partir dos 38, as taxas de embarazo caen en picado»
SOCIEDADE
O doutor Ernesto Veiga está a cargo de a Unidade de Reprodución asistida do CHUS, que acaba de incorporar unha tecnoloxía punta no cultivo de embrións
22 oct 2018 . Actualizado ás 12:33 h.No 2017 practicáronse na unidade de reprodución asistida do Hospital Clínico de Santiago un total de 311 inseminacións artificiais, das cales 208 fixéronse con seme da parella da gestante e 103 con seme de doante. Ademais, realizáronse 316 fecundacións in vitro.
A lei española de reprodución asistida non marca unha idade máxima para someterse a este tipo de tratamentos, pero o Consello Interterritorial de saúde fixou en 40 anos o punto de corte. «É que a partir desa idade as taxas de embarazo son moito menores, apunta Ernesto Veiga. É unha cuestión de recursos e de xestionar as posibilidades que temos empregando os medios da sanidade pública. Na privada non hai límites. Aí entra a ética de cada un».
O declive dos embrións comeza a notarse a partir dos 35. Ata aí as taxas de embarazo mantéñense en cifras normais. «E a partir dos 38 caen en picado», advirte o responsable da Unidade de Reprodución Asistida do Complexo Hospitalario de Santiago. Para poder incluírse nas listas do sistema nacional, as pacientes menores de 35 deben intentalo ?quedar embarazadas? durante doce meses en casa. «A partir dos 35 e tras seis ciclos, deberían acudir aquí», aconsella o doutor. Mentres que na privada non hai límite, a sanidade pública ofrece tres intentos. De cada dez pacientes, entre seis e sete conseguen quedar embarazadas. «Iso quere dicir que tres de cada dez parellas deben acudir ao sistema privado se queren cumprir o seu soño de ser pais». Normalmente, acaban recorrendo a óvulos de doante. «Como a medida de idade das doantes rolda os 25 anos, a taxa de embarazo sobe entón ao 60-70 %».
A Unidade de Reprodución Asistida do CHUS é a primeira dun centro público que aúna dúas tecnoloxías encamiñadas a garantir a correcta evolución do embrión coa mínima manipulación e a aumentar, xa que logo, as taxas de embarazo.
-Ata que punto chega o grao de imitación?
-Ata agora non foi tan doado cultivar embrións, pero xa podemos dicirlle á paciente que conseguimos imitar case á perfección as condicións que se dan dentro do útero materno e que aquí se vai desenvolver igual.
-E como se consegue iso?
-Por unha banda, grazas á tecnoloxía estafe-lapse, que nos permite facer 35 fotografías por minuto do embrión, o que supón que ao final do proceso teñamos máis de dez mil, coas que facemos unha especie de película da súa evolución. Vemos cando se fecunda, cando se vai dividindo, detectamos divisións anómalas, etcétera. Antes sacabamos o embrión da incubadora unha vez ao día e dentro do noso horario laboral. Só dispuñamos de cinco imaxes e en momentos moi determinados...
-A automatización do proceso tamén chegou ao control das condicións de cultivo...
-A outra máquina que acabamos de incorporar fai un seguimento da temperatura, o pH, os gases e o osíxeno sen ter que sacar o embrión da incubadora. Antes todo era manual. O operario podía interferir ou causar estrés ao embrión, porque había que manipulalo. Agora o grao de alteración é mínimo.
-Que valores téñense que dar dentro da incubadora para que o embrión saia adiante?
-A temperatura ten que ser de 37 graos, o anhídrido carbónico estar ao 6,5 % e o osíxeno, que no ambiente está entre un 20 e un 21 %, nesta incubadora reducímolo ata o 5 %, que é o que hai dentro do útero materno.
-E así durante cinco días. Por que cinco?
-A lei española permite ter os embrións fose do corpo un máximo de catorce días, pero ao quinto é cando se atopa xa en disposición de autocontrolarse, de conseguir regular en por si esas condicións. Entre o primeiro e o quinto día dentro da incubadora, o embrión vai crecendo de tamaño, acaba rompendo a membrana que o rodea e sae. Se non se atopa co útero materno, degenera e morre.
-Chama a atención a intensa luz amarela que hai nesta sala...
-Porque no útero materno non hai luz natural. Intentamos recrear ese microclima eliminando a lonxitude de onda que se correspondería con luz branca e a azul. E con esta tecnoloxía, cando a cámara fai as fotos, emprega luz infravermella, co cal non se dana o embrión. Aínda que sexan dez mil exposicións, non hai ningún tipo de danos.
-En que cifras móvese a media de embarazo na fecundación «in vitro»?
-Un 30 % de nenos sans en casa ao primeiro intento. O estafe lapse permitiranos acadar sobre un 37 %. Aínda agardamos mellorar estes números co save sense.
-Cal é a idade media das pacientes que acoden á unidade de reprodución asistida?
-Entre 36 e 37 anos. Fai vinte ou vinte e cinco anos, eran menores, igual que nos embarazos naturais de primeiro neno.
-E, claro, a maior idade, menores probabilidades de embarazo...
-Sempre lles recomendamos ás parellas que canto antes se embaracen, mellor. A maior idade, os embrións evolucionan peor e máis baixas son as taxas de embarazo.