«Tardei dez anos en poder dicir en público que non podía ser nai»

Mila Méndez Otero
mila méndez A Coruña / LA VOZ

SOCIEDADE

Santi M. Amil

Esta paciente de endometriosis recibirá unha ovodonación pola sanidade pública

30 mares 2019 . Actualizado ás 16:49 h.

Diagnosticáronlle endometriosis aos 21 anos. «Tardei dez en dicir publicamente que non podía ser nai». Foi nunha reunión familiar. «Levaba dous anos casada e non paraban de preguntarme cando daría a boa noticia. Ese día canseime, explotei, e conteino. Foi unha liberación». Marta Galo (Monforte de Lemos, 1984) é «infértil nun 98 %» como consecuencia da doenza crónica pola que o endometrio, a mucosa que recubre o interior do útero, crece fóra da súa cavidade. Quitáronlle os dous ovarios, as trompas e sete centímetros de intestino. A enfermidade, en grao IV, parece que lle dá un respiro: «Está estable». Ten outra boa noticia: «Empecei o proceso para unha ovodonación pola sanidade pública», anuncia.

Aínda que Galicia é unha das poucas comunidades que ofrece esta posibilidade, - tamén o País Vasco ou a Comunidade Valenciana-, a falta de publicidade reduce a súa marxe de actuación. «Cando preguntei que podía facer, no propio hospital, remitíronme ás clínicas privadas», lembra cun ton crítico. «Como mínimo -detalla Marta-, son 6.000 euros. Iso, se vai ben á primeira. Unha compañeira gastou 21.000 euros. Eu díxenme, por que, se isto o cobre o Sergas?».

A escusa que lle deron foi «que non hai doantes e que por iso a lista de espera non avanza. Nunca vin un cartel informativo en ningunha consulta ginecológica. Por desgraza, percorrín as de case todos os hospitais de Galicia», apunta Marta, que é delegada na comunidade de Adaec, a asociación estatal de afectadas por endometriosis. Tras a súa primeira entrevista en La Voz recibiu un aluvión de chamadas de voluntarias. «Na Seguridade Social a doazón é anónima, non se pode proceder así, pero agradecín moito o xesto. Ningunha sabía que era posible doar na sanidade pública», subliña.

De Change.org a Bruxelas

Como fixo antes Andrea González Sixto, outra das 60.000 galegas que, calcúlase, padecen endometriosis, Marta iniciou unha petición de firmas en Change.org. Ademais, puxo en marcha a campaña de visibilización Viva, valente e vitoriosa -onde personaxes públicos galegos se fotografan coa súa camiseta- e participou nun encontro no Parlamento Europeo con afectadas de toda España. «Creamos a rede nacional de asociacións -en Galicia tamén está querENDO- e unha folla de ruta para o 2019», indica.

Na comunidade, remarca, «o principal reto é a creación dunha unidade multidisciplinar. Con fisioterapeutas, xinecólogos, psicólogos, cirurxiáns... A Coruña, Vigo e Ourense, desde o 2016, contan cun grupo especializado, pero non teñen todos os profesionais necesarios. No CHUO, por exemplo, os xinecólogos coordínanse cos equipos de urología, radioloxía e os anestesiólogos, pero non forman parte da súa unidade», explica Marta, que engade: «A unha asociada a endometriosis tocoulle a ciática. Anda con muletas. Outra sufriu oito abortos, non pode tomar antidepresivos se está nun tratamento de reprodución. É unha enfermidade complexa que teñen que abordar diferentes especialistas».

O tema tabú

As mensaxes volveron a encher ao seu móbil. «O meu expediente, que estaba na Coruña, trasladouse a Ourense. De aí deriváronme ao Hospital Álvaro Cunqueiro de Vigo para someterme á ovodonación. Foi unha sorpresa. Algunhas felicitacións das que recibín son do tipo ‘por fin vas ser nai'. Para empezar, non se se o lograrei», advirte.

Hai palabras que encerran ideas que parecían superadas. «A infertilidade feminina segue sendo un tema tabú. Os achegados míranche con pena, coma se algo fallase en ti. No hospital, algúns médicos fanche sentir culpable. Coma se provocases un accidente», compara. Tamén fai unha confesión. «Nunha das miñas primeiras consultas na unidade de reprodución humana de Monforte atopeime cunha coñecida. Estabamos para o mesmo. Ata a terceira vez que coincidimos non nos preguntamos que tal nos ía. Para min, buscar a normalidade cando falas de infertilidade xa é un éxito», conta Marta. Sobre o proceso de ovodonación, quere recalcar o importante: «Aínda non se se serei nai, intentalo pola sanidade pública é unha vitoria. Ao falar e denunciar esta necesidade quero pensar que puidemos achandar o camiño para outras mulleres. A vitoria é reclamar o que é xusto. E ter unha resposta».