Están rodeados por tópicos e estereotipos. Contrarios ao que a xente agarda deles, os superdotados reivindican a súa personalidade
16 jul 2018 . Actualizado ás 15:51 h.Hai uns anos, a través da súa caixa de correos de atención a terceiros, unha persoa suxeriulles aos membros do colectivo de persoas de alto cociente intelectual que tomasen o control do goberno e que apliquen un sistema de «democracia templaria». O remitente expuña unha especie de meritocracia que, segundo el, só podería ser aplicada por estes xenios asociados. Outros acudiron a eles como quen consulta a un consello de sabios, ou coa expectativa de establecer unha conversación allea a trivialidades.
O certo é que os membros de Mensa poden pasar de falar da orixe do conde de drácula, ao chiste do coche cor pistacho -que non se pode abrir- e rematar discutindo sobre física cuántica.
Mensa é unha asociación de persoas de alto cociente intelectual, fundada en Inglaterra en 1946 e presente en España desde 1984. Para ser socio, é necesario ter un cociente intelectual comprendido dentro do 2 % superior da poboación xeral, que supón unha puntuación de 149 de CI na escala Cattell ou de 131 na Wechsler. Simplificando aínda máis a cuestión: enténdese que unha de cada 50 persoas podería ser parte de Mensa.
Cristina Lúa, Yago Mougán e Laida Muguerza, pasaron o test de acceso e hoxe son parte deste grupo integrado por programadores, científicos, profesores, filósofos, comerciantes e todos os que quixeron unirse ao xogo de pensar. En España xa suman 2400 persoas e 109 delas están en Galicia. Os tres amigos forman parte do grupo de Vigo, onde hai 29 socios.
Presentalos implica seguilos na súa viaxe vocacional. Cristina (25) é investigadora espacial e vicepresidenta de Mensa España. Está acabando as carreiras de Física, Matemática, Enxeñería mecánica e Informática. E por se non eran suficientes os títulos de enxeñería, antes estudou química, pero deixou a carreira porque lle parecía aburrida.
Yago (26), é membro da mesa directiva e dá clases de xadrez e artes marciais. Os estudos lévaos con máis calma porque de todas as súas capacidades, a de elección non se lle dá doado. Agora estuda física, pero estudou en áreas tan distintas como historia e química. «Interese xeral téñoo por case todo o que atopo, desde o código de piratería á orde do dragón en Rumania», di.
Laida (29), xa ten a carreira de medicamento rematado, pero asegura que ganas de cambiala non lle faltaron durante os anos de estudo. Agora, aínda que sexa o momento indicado para exercer como médico, xa pensa en cando empezar a estudar filosofía.
Esa avidez polo coñecemento e o turismo intelectual parece ser un trazo común entre os mensistas. E aínda que os seus membros adoitan ter intereses moi diversificados, Yago aclara que «non significa que sexamos bos en todo, porque iso depende da práctica. Como moito, a intelixencia é unha ferramenta que che axuda a ir un pouco máis rápido e chegar un pouquiño máis lonxe».
Esta ferramenta extra, tivo usos distintos na vida de cada un. A Cristina, a súa intelixencia excepcional case a levou a empezar o instituto cando tiña 7 anos, por unha suxestión dos seus profesores que a súa nai non aceptou. «Creo que foi unha boa decisión porque vas crecendo con xente da túa idade e cousas afín», sopesa. Máis adiante deixou de asistir a clases por falta dun feedback dos profesores e rematou aprobando exames recuperatorios con boas cualificacións. Para Yago, con todo, saber que a súa mente sempre discorría máis rápido que a dos demais, non lle supuxo cambios porque sempre se permitiu aprender sobre todo o que lle apetecía. «Saber que tes unha capacidade elevada non marca diferenza. Non dis “teño altas capacidades, debería estudar física cuántica”. Segues sendo a mesma persoa», di.
Para desmitificar un pouco máis esa imaxe de perfección coa que, xeralmente, asóciase ás persoas con altas capacidades intelectuais, estes mozos sinalan sen medo algunhas debilidades que comparten. «Somos moi despistados, e a sensación de ser idiotas é moito maior», di Laida, quen relaciona a súa confesión ao efecto Dunning-Kruger, que sostén que a xente intelixente é máis consciente do que non sabe, entón cre que é máis ignorante, e a xente máis ignorante, normalmente cre que sabe máis do que realmente sabe, porque non é consciente de todo o demais. «Canto máis coñecemento adquires, máis che dás conta de que non sabes. Che subestimas en todo», agrega Yago.
Ese pensamento desmesurado non é incompatible co humor, outra das características que podería diferencialos dos demais. Aparecen con bromas máis finas, xogan co dobre sentido e con respostas máis rápidas e moi ocurrentes; aínda que aclaran que o tipo de humor que se exhibe en xeral tamén lles fai graza.
«Un club social como calquera outro»
Crer que o club dos superdotados reúnese só para falar de ciencia, resolver ecuacións e a teoría do todo é un erro. Basta con ver os temas da liga de debates que organizan cada ano para saber que non só pensan en temas de enciclopedia. E é que, cando de argumentar trátase, non importa se hai que discutir sobre «Pito con arroz, ou arroz con pito», como no encontro da última liga, ou sobre «se é politicamente correcto que os nenos nacesen espidos».
«Trátase de explotar a creatividade sempre. Non importa que sexa correcto ou non, senón de que sexas capaz de xerar unha argumentación sobre algo e como che relacionas coa argumentación oposta», explican Yago e Cristina quen gañaron o debate do encontro anterior sobre «Se a destrución da Estrela da Morte foi un ataque terrorista ou non».
A reunión anual de Mensa, a RAM, celébrase durante a ponte da Constitución cada ano nunha cidade distinta. Durante eses catro días teñen actividades deportivas, visitas culturais, charlas, unha festa de disfraces, xogos como o escape room e, sobre todo, unha ampla proposta de xogos de mesa. A preferida deste grupo é a dos Homes Lobo.
Logo están as reunións mensuais por comunidade e territorio. Na Coruña reúnense o primeiro sábado do mes, mentres que en Vigo tratan de que as reunións sexan máis frecuentes.
Pola cantidade de socios e a súa distribución a nivel nacional, moitas das súas actividades son virtuais e xestiónanse a través dos GIE (Grupos de Interese Especial) que reúnen a membros con intereses comúns. Hai GIEs de filosofía, de matemáticas ou de historia, pero tamén están os de xardinería, cociña, música, e videoxogos. Algúns grupos teñen nomes moi suxestivos como GIENUS (para os mensistas moi despistados), ou o que destaca pola súa misión de «dominar o mundo», cuxo nome preferiron mantelo aínda en segredo, baixo risos de complicidade.
Os tres afirman que en Mensa atoparon o que que buscaban desde o principio: coñecer xente diferente. Fixeron amigos que teñen desde 11 a 60 anos e que poden compartir un xogo de mesa ou unha charla con total igualdade. «É curioso porque non dás por feito de que saben algo ou non, nin co neno, nin co de 60. Poden compartir unha chea de cousas», di Laida.
Para remarcar o sentido do humor do grupo, fan unha confesión final sobre o seu plan de deixar nesta reportaxe a idea de que podían comunicarse telepáticamente. Un silencio no medio dunha pregunta e un xogo de miradas sería a pista. Pero ese silencio foi aplacado con discusións sobre «se a hamburguesa debería chamarse hamburguesa» e coas anécdotas sobre a membresía que Lisa Simpson conseguiu en Mensa.