Un investigador galego identifica as variacións que alteran a distribución da graxa
01 may 2019 . Actualizado ás 19:09 h.Non todas as graxas son iguais. Como tampouco é indiferente a súa distribución ao longo do corpo. O tecido adiposo é, por así dicilo, máis san se se acumula nos glúteos que ao redor da cintura ou no abdome. É algo que se coñece moi ben, pero o que ata agora se ignoraba é que o proceso metabólico responsable desta desigual repartición no organismo ten un culpable: unha serie de variacións xenéticas que actúan no tecido adiposo para reducir a expresión do xene KLF14, que á súa vez controla a outros 385 nun complexo mecanismo xenético. Non só se identificou a relación, senón que tamén se demostrou que esta alteración no desenvolvemento das células da graxa contribúe a un maior risco de diabetes tipo 2. E, o que pode ser máis sorprendente aínda, que este fenómeno biolóxico afecta exclusivamente ás mujeres. É o que moldea, en certa forma, a figura daquelas que presentan o genotipo en cuestión. É máis, as mulleres que teñan herdado a versión de risco do xene das súas nais teñen ata un 30 % máis de probabilidades de ter diabetes.
É o que se descubriu nun estudo publicado en Nature Genetics e liderado por investigadores da Universidade de Oxford e do King's College de Londres e no que tamén participaron as universidades de California , en Los Ángeles, e Pensilvania, ambas as nos Estados Unidos. «Vimos que esas variacións xenéticas alteran a expresión do xene, o que afecta á formación da graxa e en como esta se redistribúe nas mulleres», explica o científico galego Juan Fernández, un dos principais autores do traballo e investigador no Welcome Center for Human Genetics da Universidade de Oxford.
Unha nova visión
O achado proporciona unha nova visión da gran rede xenética involucrada nos mecanismos de risco da diabetes, pero tamén pode ter unha importante aplicación práctica. Por unha banda, a determinación das variacións xenéticas de risco axudará a identificar a poboación feminina máis proclive a sufrir a enfermidade metabólica. Por outro, permitirá realizar tratamentos máis axustados para tratar a patoloxía. «Poderase facer unha medicación máis personalizada», advirte Fernández Tajes, quen tamén confía en que as novas investigacións que se sucederán a partir da actual «permítannos entender por que a variante xenética só afecta o risco de diabetes nas mulleres, o que nos permitirá contribuír a mellorar os plans de tratamento e prevención e avanzar cara a un enfoque máis personalizado do medicamento».
Os investigadores analizaron en principio biopsias do tecido adiposo e mostras de sangue tomadas de 856 mulleres. A evidencia foi concluínte. Pero logo comparáronse os resultados cos doutra cohorte de 600 persoas, das que a metade eran homes. «Os resultados que observaramos previamente en mulleres mantivéronse, pero nos homes non observamos ningunha alteración», explica Juan Fernández.
Logo, xa en laboratorio, os científicos deseñaron un modelo de rato no que eliminaron mediante a técnica de edición xenética Crispr o xene KLF14. O que se comprobou, despois de medir no animal diferentes parámetros como o colesterol, os niveis de glicosa en sangue e na graxa, foi que os animais aos que lles faltaba o xene tiñan un fenotipo resistente á insulina. Ou, o que é o mesmo, é o primeiro paso para a diabetes tipo II.
«Estudamos o xene KLF14 ata o punto de que non só entendemos onde e como actúa no corpo, senón tamén sobre quen actúa», destacou Kerrin Small, outro dos autores principais do estudo.
Ata agora se sabía que o exceso de peso incrementa as probabilidades de ter a enfermidade, pero o que fai o novo estudo é confirmar que non todas as graxas son iguais e que o lugar no corpo onde se almacena ten un gran impacto no desenvolvemento da patoloxía.
Na investigación tamén se observou que nas mulleres que portan a versión do xene KLF14 asociada ao maior risco de diabetes as súas células graxas individuais son moito máis grandes.