Seis mulleres que romperon o teito de cristal da Ciencia

Dpa MADRID

SOCIEDADE

Emmanuelle Charpentiery Jennifer Doudna
Emmanuelle Charpentiery Jennifer Doudna J.L. Cereijido | Efe

A porcentaxe de mulleres investigadoras non chega ao 30 % en todo o mundo, segundo cifras da ONU. Hoxe celébrase o Día Internacional da Muller e a Nena na Ciencia

14 oct 2019 . Actualizado ás 18:57 h.

A porcentaxe de mulleres investigadoras non chega ao 30 por cento en todo o mundo, segundo cifras da ONU, e moitas delas teñen problemas para acceder a postos de responsabilidade. Con motivo do Día Internacional da Muller e a Nena na Ciencia, que se celebra este 11 de febreiro, dpa destaca a seis científicas que conseguiron romper ese teito de cristal.

Fabiola Gianotti, preimra directora xeral do Cern

Fabiola Gianotti, directora del CERN
Fabiola Gianotti, directora do CERN GIAN EHRENZELLER | EFE

Traballar no Laboratorio Europeo de Física de Partículas (CERN) de Xenebra é un soño para moitos físicos. A italiana Fabiola Gianotti, especializada en física experimental de partículas, acadou esa meta en 1994. A partir de 2009 foi portavoz do experimento que confirmou a existencia do bosón de Higgs, a última partícula elemental por constatar. En 2011, o diario británico «The Guardian» incluíuna entre as «100 mulleres máis inspiradoras» e en 2013 a revista «Forbes» puxo o seu nome na súa lista de mulleres máis influentes do mundo. Tres anos despois foi nomeada directora xeral do CERN, un posto que nunca antes ocupara unha muller.

Gianotti, nacida en 1960, leu aos 17 anos a biografía da científica máis coñecida do mundo, Marie Curie, que a inspirou para estudar física. Defende unha tolerancia cero fronte ao sexismo ou calquera outro tipo de discriminación na institución que dirixe, unha das máis prestiosas do mundo.

Emmanuelle Charpentier e Jennifer Doudna, pioneiras en técnica CRISPR

Emmanuelle Charpentiery Jennifer Doudna
Emmanuelle Charpentiery Jennifer Doudna J.L. Cereijido | Efe

As francesa Emmanuelle Charpentier e a estadounidense Jennnifer Doudna figuran desde hai anos nas apostas a recibir o Nobel de Química polas súas contribucións á técnica de edición xenética CRISPR-Cas9. En 2012 estas bioquímicas fixeron un descubrimento que simplificou e abaratou o curta-pega do ADN. Doudna e Charpentier partiron dun mecanismo atopado en bacterias polo español Francisco Mojica e descubriron como usalo para modificar o xenoma. Ambas confían en que a técnica poida utilizarse para combater enferemedades xenéticas.

Doudna (Washington , 1964) se doctoró en Química Biolóxica e Farmacoloxía Molecular, é catedrática na Universidade de California e cofundadora da empresa Caribou Biosciences, especializada na técnica CRIPSPR-Cas9. Charpentier, nacida en 1968, é doutora en Microbioloxía e desde 2015 dirixe o novo Instituto Max Planck de Bioloxía da Infección en Berlín. Ambas recibiron o Premio Princesa de Asturias de Investigación Científica, pero terán que seguir agardando para engrosar a escasa nómina de mulleres galardoadas co Nobel.

Gabriela González e as ondas gravitacionales

GABRIELA GONZÁLEZ
GABRIELA GONZÁLEZ Joe Giddens | Dpa

O 11 de febreiro de 2016 non sólo se conmemorou o Día da Muller na Ciencia. Unha noticia científica encabezou ese día os noticieros de todo o mundo. Confirmábase a existencia das ondas gravitacionales, que xa predixo Albert Einstein e que abriron un novo capítulo na investigación espacial. A física arxentina Gabriela González tivo un papel crave nese achado. Como portavoz do Observatorio LIGO nos Estados Unidos, González coordinou a máis de 1.000 investigadores de todo o mundo para lograr ratificar os primeiros sinais do crucial descubrimento. En 2017, o achado foi premiado co Nobel de Física a Reiner Weiss, Barry C. Barish e Kip S. Thorne, membros de LIGO.

González (Córdoba, 1965) traballa na Universidade Estatal de Louisiana e en 2008 converteuse na primeira muller en lograr unha cátedra completa no seu departamento. En 2016, a revsita «Nature» incluíuna na lista dos dez investigadores máis influentes do ano. «As mulleres temos o mesmo potencial para facer ciencia. Non se lles dá as mesmas oportunidades nin llas entusiasma tanto como aos homes», dixo recentemente ao diario arxentino «Clarín». Persoalmente asegura que nunca sufriu acoso ou discriminación sexual durante a súa carreira. «Pero quizais tiven que demostrar máis que outras persoas», recoñeceu, citada por «Nature».

Rosa Menéndez, a primeira muller que preside o Csic

XOAN A. ADOITAR

Esta doutora en Química rompeu sin duda un teito de cristal en España. En 2017 converteuse na primeira muller á fronte do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC), un dos postos máis importantes nas institucións científicas españolas. Ten unha ampla experiencia como xestora, pois desde 1979 está vinculada ao CSIC. Nestes case 30 anos foi vicepresidenta do organismo, directora dun dos seus institutos e coordinadora de programas de innovación da Unión Europea (UE).

Nada en Cudillero (Asturias) en 1956, está especializada en materiais de carbono. Nos últimos anos abriu unha liña de investigación sobre o grafeno, un material moi prometedor, para aplicacións en biomedicina e almacenamento de enerxía. É autora de 10 patentes, foi responsable de 30 proxectos de investigación e publicou máis de 200 artigos en importantes revistas.

Sabrina González Pasterski, Unha nova Einstein de raíces cubanas?

Sabrina González Pasterski
Sabrina González Pasterski Wikipedia

Con cinco anos soubo que quería fabricar unha nave espacial e con 14 construíu o seu propio avión e recibiu unha oferta de traballo do fundador de Amazon, Jeff Bezos. Pode parecer o currículo do Sheldon Cooper de «Big Bang Theory», pero trátase de Sabrina González Pasterski. Esta moza estadounidense de nai cubana, nacida en Chicago, ten agora 24 anos e está considerada «a nova Einstein». Graduouse en Física no Instituto Tecnolóxico de Massachusetts (MIT) coa máxima nota, está facendo un doutoramento en Harvard e o mesmísimo Stephen Hawking citou un dos seus traballos.

Investigou no Laboratorio Europeo de Física de Partículas (CERN), a NASA e Blue Origin, a empresa aeroespacial de Bezos. Con 14 anos aseguraba que o seu obxectivo era «deseñar unha nave espacial que poida levar a alguén a Marte», aínda que agora está centrada na física teórica. Nunca a tido Facebook, Twitter ou LinkedIn, aínda que non lle fan falta redes sociais para atopar traballo. Prestixiosos medios incluírona nas listas de prodixios menores de 30 anos, pero ela asegura: «Teño moito que aprender. Non merezo atención».