Mozo e muller, a alma da cadeira de rodas guiada polo cerebro

Raúl Romar García
r. romar REDACCIÓN / LA VOZ

SOCIEDADE

É finalista dos premios de fin de carreira en Informática

25 abr 2019 . Actualizado ás 19:44 h.

E por que non? Foi a pregunta que se fixo Laura Montes Pombar. O reto era enorme, pero tamén era a oportunidade que agardaba. Estaba a estudar cuarto de Enxeñería Informática e aínda non tiña claro que proxecto de fin de carreira presentar. Foi entón cando un anuncio lle abriu os ollos: Telecon Galicia necesitaba un programador capaz de desenvolver un software que convertese en realidade o seu proxecto para a creación dunha cadeira de rodas guiada por ondas cerebrais. Presentouse, collérona e o prototipo é xa unha realidade que funciona e que dentro de non moito podería chegar ao mercado.

O traballo que desenvolveu na empresa é o que tamén lle valeu para ser elixida entre os cinco finalistas do premio ao mellor traballo de fin de grao aplicado convocado pola Facultade de Informática da Universidade da Coruña. É unha iniciativa patrocinada por Everis, Grupo Voz, Indra, ITG e Telecom e na que colaboran o Citic e Fuac. O gañador recibirá 1.500 euros e haberá dous accésits de 500. «Foi un reto apaixonante que me obrigou a esforzarme moito, porque era un mundo novo para o meu, pero ao final conseguimos que funcionase», explica Laura Montes, de 23 anos.

Intelixencia artificial

En todo o proceso puido pór en práctica os seus coñecementos de intelixencia artificial, un aspecto crave para o funcionamento do sistema e a para a adaptación da cadeira a cada usuario. O traballo consistiu no desenvolvemento dun controlador que permite dirixir os movementos dunha cadeira de rodas a través de ordes mentais captadas cun casco de electroencefalografía (EEG). O casco portátil é capaz de detectar os sinais eléctricos da actividade cerebral do usuario e, posteriormente, un software analiza estes datos para atopar patones que se asocien a catro posibles movementos: cara a adiante, esquerda, dereita e cara atrás.

Finalmente, o módulo de control comunica o software coa cadeira de rodas motorizada, o que permite ao usuario transformar os seus pensamentos en accións.

O sistema require dun proceso de adestramento intensivo para adaptarse aos patróns mentais de cada persoa. Desta forma, a repetición dos adestramentos ao longo do tempo facilita a capacidade do usuario para controlar a cadeira.

O prototipo foi presentado en novembro pasado pola empresa Handytronics, filial de Telecon Galicia. É totalmente operativo, pero aínda necesita dunha serie de melloras para facelo máis competitivo e para poder levalo ao mercado con éxito e a un prezo razoable. «Estamos a traballar en varias bandas. Por unha banda queremos mellorar o software para que faga un recoñecemento mellor e máis rápido», sinala Laura Montes. Pero a verdadeira proba de lume será o seu exame en lesionados medulares, nun ensaio que levará a cabo na Coruña, Ferrol e Santiago en colaboración co Complexo Hospitalario Universitario da Coruña (Chuac). «Son os usuarios os que mellor coñecen o que lles fai falta e son os que nos poderán dicir que aspectos están ben e cales podemos mellorar», apunta Montes, que é a primeira muller finalista nos premios de fin de carreira nas tres edicións que levan a cabo. Na súa especialidade, computación, aínda hai máis mulleres que noutras ramas de Enxeñería Informática, pero son moi poucas. «Dos 20 que acabamos, só había tres mulleres», di. Gustaríalle que o seu exemplo animase a outras mozas a matricularse e, sobre todo, a acabar a carreira, porque o verdadeiro problema é que, a diferenza dos homes, moi poucas das que a inician finalízana. Non foi o seu caso, aínda que tivo o mellor exemplo en casa. A súa nai tamén é programadora.