José Luis Cordeiro: «Non me penso morrer, e non só iso, senón que en trinta anos serei aínda máis novo»

Ana Balseiro
ana balseiro MADRID / LA VOZ

SOCIEDADE

O profesor da Singularity University di que o envellecemento será «curable» e morrer, «opcional»

20 novs 2017 . Actualizado ás 20:01 h.

Recrear O curioso caso de Benjamin Button non será territorio da ficción, senón unha opción real nunhas décadas. Así o sostén José Luis Cordeiro (Caracas, 1962), enxeñeiro polo prestixioso Massachusetts Institute of Technology (MIT), ademais de profesor da Singularity University e membro da Academia Mundial de Arte e Ciencia. De pai galego, o gurú da lonxevidade afirma que en trinta anos envellecer e morrer será «opcional», xa que os avances da ciencia e a tecnoloxía farán posible «a morte da morte». Precisamente ese será o título da conferencia que hoxe, ás 20.00 horas, dará na sede da Fundación Barrié, na Coruña, con entrada gratuíta previa inscrición enviando un correo a info\fbarrie.org.

-Que temos que entender cando vostede fala de «a morte da morte»?

-Estou escribindo un libro, que sairá o 23 de abril, por Sant Jordi, que se titula precisamente «A morte da morte», no que explico os avances e descubrimentos en ciencia e tecnoloxía que van permitir non só deter o envellecemento, senón rexuvenecer ás persoas que así o desexen. A morte será opcional en tres décadas. A min gústame dicir que non penso morrer e non só iso, senón que en trinta anos vou ser máis novo que hoxe.

-Como será posible? Cales son os avances científicos que apoian esa afirmación?

-Está a facerse moitísimo, tanto en España como fose. Aquí, por exemplo, está María Blasco, a directora do Centro Nacional de Investigacións Oncolóxicas (CNIO), que logrou triplicar a vida adulta de ratos a través de modificacións xenéticas. Outro español é Juan Carlos Izpisua, do Salk Institute for Biological Studies, na Jolla (San Diego), que tamén logrou rexuvenecer ratos. Nos últimos anos descubriuse que temos células que non envellecen.

-Pero, con todo, os seres humanos enfermamos, envellecemos e morremos...

-Pero temos células germinales no noso corpo que son bioloxicamente inmortais. Iso non significa que non morran, porque están dentro do corpo e, aínda que non envellezan, morren ao facelo o resto. Outro caso fascinante é o cancro. Aínda que en 1951 descubriuse que o cancro son mutacións que deteñen o envellecemento celular, non é unha información que se estendeu e case ninguén o sabe. O cancro non envellece, crece, reprodúcese e vaise comendo ao resto do corpo, porque non morre. Entón, ás persoas que pensan que a inmortalidade é imposible, eu dígolles que non o é: xa existe. Agora estamos a tratar de comprender como ocorre, porque as células germinales non envellecen e as cancerígenas detiveron o envellecemento celular.

-E o custo de ter unha vida «eterna»? Será só accesible a quen o poidan pagar?

-Todo ten un custo. Pero vai estar ao alcance de todo o mundo porque será moi barato. As tecnoloxías cando comezan son caras e malas. Cando se democratizan vólvense boas e baratas. Hai moitos exemplos. Cando os teléfonos móbiles comezaron eran xigantes, só servían para chamar e custaban miles de dólares. Hoxe todo o mundo en todo o globo ten un móbil. O mesmo pasará coa secuencia do xenoma, fundamental no tema da lonxevidade. A secuencia do primeiro xenoma humano tardou trece anos, entre 1990 e o 2003, e custou 3.000 millóns de dólares. Hoxe pódese facer por 800 dólares nun día e a expectativa é que en dez anos se secuencie por dez dólares nun minuto. Todo o mundo secuenciará o seu xenoma e, se ten cancro, secuenciará o das mutacións do seu cancro para curalo. Igual ocorreu coa sida.

-Con todo, a pesar dos avances, están rebrotando outras enfermidades que parecían erradicadas. Bacterias resistentes aos antibióticos... Pode frustrar ese futuro que vostede expón?

-Sempre hai riscos. Efectivamente, hai algunhas bacterias que se volveron inmunes aos antibióticos, pero desenvolveranse outros máis sofisticados, etc. Non é un problema. O que os humanos tratamos de facer é vivir máis e mellor, e atacar todas as enfermidades. E por iso por primeira vez estamos a falar de atacar o envellecemento como unha enfermidade máis. A min gústame dicir que o envellecemento é unha enfermidade, pero que, afortunadamente, hoxe sabemos que é curable. E agardamos curala en 20 ou 30 anos.

«A idea é vivir eternamente nova e a pregunta non é se vai ocorrer ou non, senón cando será»

Cordeiro afirma que a tecnoloxía reverterá o envellecemento.

-En que punto estamos?

-Eu organizo un congreso internacional en California onde vou mostrar á primeira paciente humana sendo rexuvenecida nestes momentos. Son dous tratamentos experimentais e que en EE.UU. non están autorizados. Por iso estase tratando en Colombia . O que ocorrerá é que nos países nos que se prohiba os pacientes iranse onde si permitir.

-E é seguro?

-Non. É experimental. A paciente decidiu experimentar no seu corpo. É a súa decisión. Pero como científico lle digo que vai funcionar. Por que? Porque xa existe: as células cancerígenas non envellecen, as germinales que temos no corpo, tampouco.

-Neste futuro de «morte da morte», como se xestionarán os recursos limitados? Non haberá espazo para novos nados...

-Claro que haberá. É un problema de tecnoloxía. Hai dous séculos, cando Inglaterra tiña seis millóns de habitantes, Malthus dicía que o mundo estaba superpoblado e que era o fin. Era certo porque non comezara a revolución industrial e non había recursos para todos. Hoxe ten 60 millóns de habitantes. A intelixencia artificial, a robótica e a nanotecnoloxía vannos a permitir producir máis con moito menos. A poboación do planeta pode seguir crecendo dez ou mil veces. Ademais, morrer será opcional. Haberá xente que, por razóns filosóficas ou relixiosas, non quererá vivir sempre.

-Seremos eternos traballadores ou eternos xubilados?

-A idea é vivir eternamente nova, e a pregunta non é se ocorrerá ou non, senón cando.