«Black Mirror», ese espello no que non queremos mirarnos

PRATA O Plomo

cedida

A tecnoloxía ten efectos secundarios. Charlie Brooker lévaos ao extremo para expor o peor do ser humano. Resultado? Unha serie soberbia. E din que é ficción...

02 feb 2018 . Actualizado ás 20:08 h.

A promoción coa que arrincou en decembro do 2011 non lle fai xustiza: «Como a tecnoloxía nos cambia a vida e pode sacar o peor de nós». Non fai xustiza porque queda curta. Black Mirror é moito máis que iso. É, e así o di o seu título, un espello, un espello escuro no que se reflicte a vaporosa sociedade do século XXI. Poucos tipos como Charlie Brooker, o ideólogo de cada telefilme, souberon ver o elefante na sala: todo o que se conta nos seus episodios está xa aí, aínda que non teñamos sido capaces de advertilo. Fixo falta chegar á hipérbole de Brooker para darnos conta. E non é só a cara B da tecnoloxía, a adicción ás redes sociais, a ciberseguridad, os videoxogos, os drones... Ponnos, en síntese, ante conflitos universais como a hiperprotección, a privacidade, a vinganza, a paixón, a seguridade.

Black Mirror estreou hai pouco máis dun mes a súa cuarta tempada, seis episodios dispostos dun só golpe, como é costume en Netflix, a plataforma que o emite. Catro tempadas que, e isto é unha vantaxe fronte a outras producións, pódense ver de forma independente, a modo de 19 minipelículas baixo ese paraugas/escusa común, a tecnoloxía. No medio de grandes producións que obrigan a ir seguindo capítulo a capítulo, aquí o espectador ten a opción de elixir. Xa o fixo Cortázar con Rayuela hai medio século (non é mala comparación, aínda que non teñen nada que ver).

Calquera deses 19 telefilmes (entre 45 e 60 minutos, cun par deles de 90) supoñen unha das mellores cousas que se poden ver na pantalla negra dun móbil, dun comprimido ou dun televisor. O máis frouxo dos seus episodios está por amais da media do que emite a televisión actual, sexa ou non de pagamento. Non é esaxeración.

Arrincou no 2011 cun episodio inesquecible: O himno nacional. Era só unha boa idea, ben desenvolvida. A partir de aí, dúas producións máis e fin da primeira tempada. Atípico, e multipremiado. A segunda foi algo parecido: tres pezas soberbias e un descanso. A partir da terceira algunhas cousas empezaron a cambiar, como un filme de transición (Branco Nadal) e a incorporación dos primeiros rostros coñecidos, como Jon Hamm (Mad men), Jerome Flynn (Xogo de tronos) ou Michael Kelly (House of cards). Ata contar con Jodie Foster na dirección dunha das pezas desta última tempada (é a única muller que dirixiu un episodio). Xa non estamos ante unha serie minoritaria.

O que non perdeu nestes seis anos é o fondo, nin a apocalíptica moraleja final, por moita distopía que se expoña. Salvo contadísimas excepcións, o espello de Charlie Brooker non devolve unha imaxe compracente, non hai happy end. Pero non aprendemos, non nos separamos do iPhone.