O negreirés que sobreviviu a Mauthausen

emilio forján NEGREIRA / LA VOZ

NEGREIRA

Francisco Boix Campo

Avelino García faleceu en Bordeus aos 102 anos tras pasar cinco como prisioneiro no campo de concentración nazi, onde coincidiu co fotógrafo Francisco Boix

06 abr 2019 . Actualizado ás 01:34 h.

Avelino García García foi o negreirés que saíu vivo do campo nazi de Mauthausen, onde ingresou en xaneiro de 1941 xunto ao fotógrafo Francisco Boix. Permaneceu case cinco anos neste campo de concentración nazi. Contra o que se cría sobre a orixe da súa entrada en Mauthausen, o caso de Avelino García, nacido na aldea de Maio Pequeno, fillo de Isolina García, a dá Xalleira, non foi por mor do seu exilio a Francia.

Grazas a establecer contacto co prestixioso historiador e investigador Benito Bermejo, o maior especialista no estudo dos deportados españois aos campos de concentración nazis, José Manuel López Tuñas, historiador e exalcalde de Negreira, puido confirmar que Avelino García emigrou a Francia -supostamente porque era de familia pobre e non tería diñeiro para emigrar a Cuba ou Venezuela, que na súa época eran os destinos na zona de Negreira-, onde traballou moitos anos de leñador nos bosques das Landas, no suroeste do país veciño. Máis tarde incorporouse ás brigadas internacionais que loitaron contra o bando franquista na Guerra Civil.

Avelino García García sobreviviu a cinco anos de prisioneiro no campo de exterminio de Mauthausen. Benito Bermejo puido entrevistalo en Pessac, a segunda comuna máis grande da área suburbana de Bordeus (Francia), onde García fixou a súa residencia. Tuñas solicitou información de Bermejo sobre o negreirés: «Confirmoume que faleceu o 12 de maio de 2016 cando contaba con 102 anos de idade», relata José Manuel López Tuñas, quen non oculta que reaccionou con «sorpresa» cando Bermejo lle contou que coñecera en persoa a Avelino García e que o entrevistou como a outros tantos españois que lograron saír con vida do campo do horror nazi preto de Linz (Austria).

Benito Bermejo contoulle que Avelino era dos máis lonxevos entre os deportados españois e que era unha persoa moi lúcida. Daquel encontro, pediulle a Bermejo que lle conseguise un certificado do Concello de Negreira para a prórroga da súa residencia en Francia. «Benito díxolle que despois de tantos anos vivindo en Francia podía pedir a nacionalidade, ao que Avelino contestoulle: Eu, español ata a morte», subliña o historiador negreirés. Bermejo logrou aquel certificado no ano 2002 que logo remitiu a Pessac, onde Avelino viviu só, sen familia.

Tamén lle contou a José Manuel López Tuñas como chegou Avelino García a verse inmerso nos conflitos bélicos. «Unha vez nas brigadas internacionais veu cos franceses a España. Estivo moito tempo no cuartel xeral que tiñan os estranxeiros en Albacete e participou nas batallas máis importantes da Guerra Civil. Logo, retiráronse a Francia e estivo construíndo trincheiras na fronteira con Austria e alí e onde foi detido polos nazis, que o enviaron en tren na mesma expedición que Francisco Boix para Mauthausen, xa que os números de presos tatuados nos brazos eran moi próximos», segundo contoulle a Bermejo, quen deu por casualidade con Avelino García. «Viaxou a Burdeos para entrevistar a un deportado español, pero este, que era moi maior, faloulle dun galego que vivía en Pessac e que estivera en Mauthausen». E así foi como o coñeceu.

Recala en Negreira a mostra coa que se rende tributo a Boix e a súa obra

A exposición da Asociación pola Recuperación da Memoria Histórica que rende tributo ao coñecido como «fotógrafo de Mauthausen», Francisco Boix, (Barcelona, 1920-París, 1951), permanecerá desde o vindeiro luns e ata o día 28 en Negreira. Boix foi un membro das Mocidades Socialistas Unificadas que, tras a Guerra Civil, exiliouse a Francia e foi enviado a Mauthausen. Co seu cámara retratou as extremas condicións de vida dos deportados, como fotógrafo do campo de concentración. Boix fixo copias dobres dos seus negativos e, xunto a outros tomados polas SS que logrou roubar do laboratorio, foron unha proba clave para condenar as atrocidades nazis no xuízo de Núremberg.