O Camiño de Santiago é unha oportunidade para a converxencia territorial de Galicia

Natalia Rodríguez Noguerol
natalia noguerol MELIDE / LA VOZ

MELIDE

PACO RODRÍGUEZ

Expertos analizaron no Foro Voz en Melide o impacto económico e demográfico do fenómeno xacobeo

29 jun 2018 . Actualizado ás 05:00 h.

O Camiño de Santiago podería ser, pola repercusión económica e demográfica que ten nos municipios polos que discorre, o agardado recurso das administracións para avanzar no equilibrio territorial entre a Galicia costeira e a interior, que avanzan a dúas velocidades diferentes que deixan á segunda a rebufo e moita distancia da primeira. Así se puxo de relevo no foro que sobre a Ruta Xacobea organizou onte La Voz en Melide coa participación da alcaldesa Dalia García Couso; a cantante lucense Lucía Pérez, que expuxo a súa experiencia como peregrina para un programa da televisión autonómica; o presidente da Asociación Galega de Turismo Rural (Agatur), Juan Luis López Díaz; o xerente da Sociedade Anónima de Xestión do Plan Xacobeo, Rafael Sánchez Bargiela; e Melchor Fernández, coordinador do estudo realizado pola USC para a Axencia Galega de Turismo sobre o impacto do primeiro itinerario europeo de peregrinacións.

Foi este investigador universitario o que puxo sobre a mesa, moderada polo xornalista experto en temática xacobea Cristóbal Ramírez, a funcionalidade do Camiño como «eixo vertebrador da comunidade», afirmou. «Ningunha infraestrutura -indicou respecto diso- é capaz de conseguir o que está conseguindo o Camiño nas zonas interiores polas que discorre: ser ese elemento endóxeno que ben aproveitado pode devolver esa converxencia entre territorios pola que tanto levamos pelexando e discutindo e que ten unha dificultade tremenda». Nese sentido, Melchor Fernández subliñou o efecto que ten o Camiño na evolución demográfica dos municipios que vertebra, emprazados «en zonas rurais que estaban abocadas ao despoboamento absoluto» e que pola repercusión do fenómeno xacobeo «perden poboación a unha velocidade moito menor» e, incluso, en casos «están conseguindo manterse e cambiando a tendencia nese conxunto negativo para o interior de Galicia».

Ademais da o impacto demográfico, Melchor Fernández referenció a repercusión económica da ruta xacobea para explicar a súa potencialidade como elemento de converxencia territorial. Indicou que ten «un impacto económico e social agregado que é modesto en termos numéricos, pero cualitativamente moi relevante porque o gasto que fan os peregrinos quédase no entorno máis próximo; é un gasto local que repercute na economía máis próxima e iso ten un efecto multiplicador sobre o conxunto de Galicia moi superior ao consumo que fai un turista medio».

Coidar ao peregrino

Sobre a diferenza entre o turista convencional e o peregrino tamén fixo fincapé a alcaldesa de Melide, Dalia García Couso, durante a súa intervención ao instar á «coidar» os romeus, tendo en conta que, segundo os datos que facilitou, a ocupación nos establecementos locais que ofrecen aloxamento é, nos últimos meses, superior ao 60 por cento. Ademais, no que vai de ano, o Concello melidense tramitou trece licencias para negocios vinculados co Camiño.

Dalia García salientou que a Ruta Xacobea dá fortaleza aos negocios, xa que en condicións de xestión normais «ningún dous negocios vinculados ao Camiño de Santiago ten probabilidade de peche».

O turismo rural actualízase coas necesidades dos peregrinos

O fenómeno xacobeo non só favoreceu a apertura de novos establecementos alternativos a albérguelos públicos para pasar do peregrino; tamén deu un impulso a moitos xa existentes, como as casas de turismo rural, que tiveron que adaptar os seus servizos e oferta ás necesidades e demandas dun novo tipo de hóspedes. O presidente da Asociación Galega de Turismo Rural (Agatur), Juan Luis López Díaz, explicou no foro de La Voz que o sector tivo que facer fronte «a unha boa inversión en materia informática para chegar ao peregrino», pensando no que os establecementos abriron páxinas web e activaron sistemas de reserva on-line. Como observadores da realidade do Camiño a través da súa clientela, o presidente de Agatur subliñou a importancia de conservar e sinalizar o patrimonio natural e cultural, de potenciar como recurso a gastronomía de cada zona.

Apelan á unidade para conservar a identidade do Camiño

O Xacobeo busca implicar a todos os axentes no Ano Santo 2021 por ser unha «responsabilidade colectiva»

n. noguerol

Os responsables autonómicos teñen o propósito de implicar ao conxunto das institucións e dos axentes vinculados de, un e outro modo, co Camiño de Santiago na organización e programación do Ano Santo do 2021, «o próximo gran reto entre os que temos por diante para seguir mantendo este patrimonio e conservando a súa identidade», apelou en alusión á Ruta Xacobea o xerente da Sociedade Anónima de Xestión do Plan Xacobeo, Rafael Sánchez Bargiela. Con esa chamada á colaboración e ao traballo conxunto concluíu Barciela a súa intervención no foro organizado por La Voz coa colaboración do Concello de Melide. Unha mensaxe que se apoia no seu convencemento en que «o Camiño é unha responsabilidade colectiva, da administración e social, porque os beneficios das rutas non só repercuten nos ingresos que xeran para a administración a través dos impostos, senón que se expanden en torno á poboación ligada aos Camiños».

O xerente do Xacobeo instou a conservar os valores que o plan director do Camiño identifica como soportes da súa identidade: a peregrinación como fenómeno espiritual e histórico, a hospitalidade e o intercambio multicultural, expuxo Sánchez Bargiela, que invitou a velar polo mantemento deses trazos porque pola contra, afirmou, «corremos o risco de que este gran recurso patrimonial, histórico, turístico e socioeconómico o acabemos banalizando, deixando de ser un elemento con capacidade para atraer xente á nosa terra».

A afluencia de peregrinos segue en aumento. Segundo os datos que deu a coñecer o propio Bargiela, este ano, un total de 68.296 peregrinos percorreron o Camiño Francés. Iso supón un 4 % máis que en igual período do ano pasado. O xerente do Xacobeo tamén subliñou as 176 nacionalidades de procedencia dos peregrinos, que fan da Ruta un «fenómeno global» ante o que as administracións máis próximas responden con medidas como a edición de guías en idiomas como o chinés, coreano e xaponés, tal e como destacou a alcaldesa de Melide, Dalia García, quen subliñou que «dende a iniciativa pública temos que dar servizo ao peregrino».

Participación moi activa do público e canción improvisada de Lucía Pérez

O público tivo unha participación moi activa no Foro Voz do Camiño de Santiago, expondo aos relatoras cuestións como a seguridade dos peregrinos nos cruces coas estradas nacionais -Sánchez Bargiela lembrou que Fomento ten orzados este ano catro pasos inferiores na N-547 no Pino e outro máis en Palas de Rei- ou a necesidade de máis limpeza na Ruta; ata sobre a posibilidade ou non de ensanchala nalgúns tramos para facela máis accesible. A anécdota máis aplaudida púxoa a eurovisiva Lucía Pérez, cando ao pedirlle o moderador, Cristóbal Ramírez, un titular de peche do Foro Voz, non o pensou nin un segundo e cantou a capela un fragmento do seu tema «Torres de Compostela»: «Hai un camiño no ceo, hai un camiño de estrelas...».