Eles pon no mapa gastronómico tamén aos pequenos concellos da provincia da Coruña
SANTIAGO
Unha vintena de restaurantes e bares, distinguidos polas guías Michelin e Repsol, marcan a diferenza en contornas rurais
14 jul 2025 . Actualizado á 05:00 h.A oferta gastronómica da provincia da Coruña é grande e variada. A competencia é cada vez maior e abrirse paso neste mercado é especialmente difícil desde unha contorna rural, onde non abonda só con cociñar ben senón que existe o reto engadido de atraer a comensais dispostos a desprazarse a propósito ata o negocio —a diferenza do que ocorre nas grandes cidades ou núcleos máis masificados—. Este risco asumírono con éxito unha vintena de restaurantes, casas de comida, tabernas e cafeterías que figuran nas guías culinarias de referencia e pon aos concellos de menos de 5.000 habitantes no mapa gastronómico.
O restaurante recomendado nun concello con menos veciños é Catro Cadelas, en Corcubión, cunha poboación censada que non acada as 1.700 persoas. Fronte á praia de Quenxe, cunhas impagables vistas ao mar, tres emprendedores treintañeros ofrecen alí unha proposta desenfadada e cun toque innovador na que hai cabida para o «bo produto como berberechos, ameixas, zamburiñas negras da zona ou carnes», destaca a Guía Repsol, ademais dos eventos que Carlos Lestón, Aroa e Alba Castiñeira organizan habitualmente, como as Noites de Gochismo dos domingos, nas cales invitan a cociñeiros da comarca para facer hamburguesas especiais. E a mesma familia de hostaleiros está detrás do segundo establecemento distinguido pola mesma guía cun Solete (a locais con soleira), a taberna mariñeira O Ribeiro.
O crítico e comunicador gastronómico Jorge Guitián constata que están a xurdir novos destinos gastronómicos, sen que ninguén o agardase, na Costa da Morte e outros lugares menos poboados da provincia: «Paréceme un dos fenómenos máis interesantes que está a haber na gastronomía galega porque ten que ver cunha tendencia global, que existe a nivel internacional, pero en España e Portugal ten especial forza. Entre as causas que levan a montar un negocio en núcleos non urbanos está a subida dos alugueiros nas cidades e a dificultade de atopar un espazo alcanzable e rendible. Por outra banda, hai unha volta ao rural, buscando a calidade de vida e outro ritmo menos acelerado. Cada vez máis público anímase a probar novas propostas, aínda que estean un pouco máis afastadas; e, por sorte, a oferta, que antes estaba moi concentrada en grandes cidades como A Coruña ou Santiago, agora vaise estendendo a outros lugares. Creo que a nivel turístico é moi positivo, porque reparte o xogo e fai que a xente se mova durante todo o ano a Cariño, Fisterra ou Mazaricos para ir cear a un restaurante e, de paso, quedan a durmir alí e fan plans pola zona».
Ademais, repara Guitián na repercusión que ten sobre a economía circular das pequenas localidades: «Cónstame que moitos destes restaurantes apostan polo quilómetro cero, traballan con produtores locais e incluso convencen un veciño para que plante no seu terreo e cómpranlle toda a produción».
Un estandarte da gastronomía sostible nun concello pequeno é, no caso da provincia da Coruña, o restaurante Ou Balado, emprazado nunha aldea con menos de 70 habitantes (Ardesende, en Boqueixón). O proxecto posto en marcha por Roberto Filgueira e Marta Fernández no 2014 conta cunha estrela verde da Guía Michelín, que os acredita como un dos establecementos máis sostibles de Galicia. Tan ben fixeron aquí os seus deberes que a súa fama chegou aos lectores do diario británico The Guardian e elixírono como un dos restaurantes máis recomendables para descubrir o auténtico sabor de Galicia.
O desafío: que falen de ti
O certo é que os proxectos gastronómicos creados en zonas máis remotas vense obrigados que facer un esforzo extras para darse a coñecer e chamar máis a atención, aínda que Guitián considera que é algo que «aos poucos se está corrixindo». As redes sociais están a contribuír a democratizar este acceso ao gran público. «Todo vai sumando», engade un compostelán que escribe habitualmente críticas gastronómicas para a Guía Repsol.
Os premios tamén axudan a pór no punto de mira a estes establecementos e dalos a coñecer. Así, tanto Ou Balado como Ou'Fragón (Fisterra) ou Landua (Mazaricos) recibiron un Sol da Repsol, unha guía que ademais puxo en valor con preto de unha ducia de Soletes o traballo que realizan outros negocios máis aló da alta cociña, xa sexa pola súa autenticidade ou o seu bo ambiente. Así, entre os Soletes de Verán —que merece a pena visitar nesta época— están a taberna O Ariete (en Carnota, con vistas ao Ancoradoiro) ou Lonxa d'Álvaro (en Muxía, cuns peixes á brasa para quitarse o chapeu); entre os seus Soletes con Soleira figura O Ribeiro (Corcubión) e Arco dá Vella (Fisterra); entre os Soletes de Estrada, a vinoteca Ou Gaiteiro (Cabanas) ou a cervexería Ou Forcado (en Dumbría, desde cuxa terraza hai unhas postas de sol de película); entre os Soletes que os cociñeiros suxiren, destacan a casa das tortillas á leña Casa Tomé (Coirós) e o bar A Fiestra (Laxe); e, entre os Soletes de Semana Santa, figuran o Exprés (Curtis) e un negocio con máis de 130 anos de historia: a Panadería Germán (Fisterra).
| ESTABLECEMENTO | CONCELLO |
| Ou Balado*** | Boqueixón |
| Mar de Ardora* | Cabana de Bergantiños |
| Ou Gaiteiro* | Cabanas |
| Marea* | Cariño |
| Taberna O Ariete* | Carnota |
| Casa Tomé* | Coirós |
| Catro Cadelas* | Corcubión |
| O Ribeiro* | Corcubión |
| Exprés* | Curtis |
| Ou Forcado* | Dumbría |
| Terra*** | Fisterra |
| Tira do Cordel*** | Fisterra |
| Ou'Fragón*** | Fisterra |
| Panadería Germán* | Fisterra |
| Arco dá Vella* | Fisterra |
| Arrueiro* | Laxe |
| A Fiestra* | Laxe |
| Semáforo de Bares* (pechado) | Mañón |
| Landua*** | Mazaricos |
| Lonxa d'Álvaro*** | Muxía |
| Piñeiro* | O Pino |
| Casa Ramallo* | Rois |
| Vila Verde** | Vedra |
* Guía Repsol ** Guía Michelin *** Guía Michelin e Repsol |
Fisterra, a punta de lanza provincial dun fenómeno en auxe
Nun lugar místico, onde os romanos crían que se acaba o mundo, prolifera hoxe a excelencia gastronómica e hostaleira. Fisterra converteuse na punta de lanza deste fenómeno da gastronomía descentralizada e ostenta a marca provincial de establecementos recomendados nas guías Michelin e Repsol en concellos cunha poboación inferior aos 5.000 habitantes.
Dos cinco locais hostaleiros que fan sobresaír a Fisterra, tres están entre os preferidos polos críticos da Guía Michelín. Cunha das súas cobizadas estrelas, despunta o restaurante Terra, aberto hai cinco anos polo chef fisterrán Brais Pichel, quen apostou por dar un xiro radical ao negocio familiar e levar a alta cociña ao seu lugar de orixe. A guía de orixe francesa inclúe, así mesmo, entre as súas recomendacións a Tira do Cordel, que enxalza por «o seu emprazamento, fronte a unha das praias con máis encanto da zona, nun edificio centenario que funcionou como fábrica de salgaduras. A súa proposta, sinxela nas formas e nas elaboracións para resaltar a excelencia dos produtos da Costa da Morte, ten especial éxito no traballo á grella». E, para acabar, fíxase en Ou'Fragón (que á súa vez ten un Sol Repsol), cunhas «marabillosas vistas ao porto, á ría e á praia dá Langosteira. Cociña actualizada de mercado, e de lonxa, que traballa tanto en servizo á carta como a través de dous menús degustación. Un detalle que che pode interesar? Ademais de sobremesas, hai unha boa selección de queixos galegos artesáns que se poden acompañar con excelente pan caseiro», suxiren.
E, para acabar este percorrido da hostalería fisterrá con maior repercusión, están as súas dúas Soletes xa mencionados (os de Arco dá Vella e Panadería Germán).