Alcol, cannabis e adicción ás redes sociais, os retos de Proxecto Home tras o covid: «Yonqui é unha falta de respecto que induce a falsos prexuízos»

Proxecto Home leva desde 1990 loitando contra as drogas en Galicia. Con presenza nas catro provincias galegas, este ano suma 450 persoas a tratamento. Alcoholismo e adiccións a cocaína , cannabis, anfetaminas ou heroína foron sempre os seus cabalos de batalla, aos que agora se suman a dependencia dos mozos a redes sociais e dispositivos móbiles, así como a irrupción de problemas cos xogos de azar a través de Internet . Na provincia coruñesa conta cuns 150 pacientes, repartidos entre os centros Santiago, Val do Dubra e a consulta da Coruña.

É na capital galega onde levan a cabo un proxecto de restauración chamado Unha pizka de esperanza, co que buscan formar aos usuarios para mellorar a súa inserción laboral no sector da hostalería. Na Comunidade Terapéutica das Cernadas, o obxectivo é rehabilitar por completo aos internos, apostando por un enfoque que aborda a problemática a nivel social, laboral, profesional e familiar.

Aínda que a heroína foi a droga que golpeou á poboación galega a finais dos 80 e principios dos 90, desde Proxecto Home agora dirixen a mirada ao cannabis, onde atopan cada vez con máis novos adictos; e ao alcol, que afecta a persoas de calquera idade, e que é a droga máis consumida en Galicia.

Campañas de prevención e unha aposta firme a nivel educativo é o plan da entidade para frear outra traba que se disparou tras a pandemia do coronavirus: a adicción dos mozos ás novas tecnoloxías, redes sociais e videoxogos. Para iso, Proxecto Home asesora directamente aos centros educativos e realiza charlas.

Mesma mensaxe

Os expertos da entidade destacan que a clave cos mozos, tanto no consumo de alcol e drogas, como nas adiccións ás novas tecnoloxías, pasa porque todas as partes implicadas envíen un mesmo mensaxe. No caso dos estupefacientes, que son prexudiciais no seu desenvolvemento físico e conduta, mentres que cos medios dixitais, que coñezan como controlar o seu uso e a importancia de seguir levando a cabo actividades onde a interacción sexa física e social.

Proxecto Home tamén lanzou na provincia unha campaña para a prevención do consumo de drogas, sobre todo estimulantes, no ámbito laboral. No referente aos centros de longa estancia cos que conta en Santiago e As Cernadas, en Val do Dubra —á espera da construción doutro na Coruña— levan a cabo iniciativas para persoas cun maior nivel de adicción. No caso do centro compostelán, hai plans para pacientes que, a pesar de que estar en proceso de desintoxicación, manteñen unha vida laboral e só acoden en horario vespertino.

Na Coruña, a rama que se pretende desenvolver está vinculada ao alcoholismo, que segue en constante aumento, e cuxos afectados a día de hoxe teñen que acudir á capital galega para ser tratados por parte de profesionais.

Os profesionais aproveitaron a pandemia para formarse en novas adiccións

Nin durante a pandemia polo coronavirus detívose a actividade de Proxecto Home. Tampouco o fixeron os seus profesionais, que aproveitaron a ocasión para formarse en novas adiccións e tratamentos en saúde mental. Esa é outra das cuestións que consideran que está en constante crecemento e que, no caso das persoas que contan con algún tipo de adicción, é aínda máis prexudicial.

Os psicólogos, traballadores sociais ou educadores que forman parte do equipo prepáranse mediante unha formación continúa que arrinca con dous anos de traballo para que coñezan o xeito de abordar as problemáticas. Esa adaptación inclúe tamén un máster en drogodependencias, homologado pola Universidade de Oviedo, e que se completa con módulos específicos. O obxectivo é que todos conten coa información suficiente e leven a cabo o seu labor coa maior seguridade.

Coa meta de abordar a solución desde un punto de vista multidisciplinar, o primeiro paso é o de lograr que os afectados recuperen a súa autoestima. Para iso, ademais de tratamento médico, saben da importancia de que psicólogos e traballadores sociais que consigan que esas persoas volvan sentir as ganas de vivir.

«Yonki é unha etiqueta e unha falta de respecto que induce a falsos prexuízos»

A psicóloga ourensá Ofelia Debén Rodríguez coordina Proxecto Home en Galicia desde o pasado ano. Afirma que os tempos e as adiccións cambian, acelerándose co covid.

—Pódese saír dunha adicción?

—Sen dúbida, ou non podería estar a traballar nisto desde os 90. É un problema recuperable. Non pensamos que sexa crónico e que o teñas que arrastrar toda a túa vida. Unha adicción é a punta do iceberg. É o que chama a atención, pero por baixo hai outros problemas de baixa autoestima, falta de sociabilidad, relacións familiares...

—Polo que se transmite desde a rúa, Volveu a heroína?

—Hoxe é unha droga secundaria. É unha sustancia depresora cun problemas serios, pero tamén engancha o cannabis ou a cocaína, e cunhas deterioracións a nivel psicolóxico importantes. Calquera conduta adictiva pode esnaquizar o teu ritmo de vida. O alcol tamén, que a día de hoxe é a droga máis consumida, aínda que está socialmente aceptada. Hai un problema serio con ela en adolescentes.

—Tamén coas novas tecnoloxías

—Axúdannos a relacionarnos, pero se che pasas da raia pode xerarche comportamentos destrutivos. Tes que saber parar e non romper relacións sociais ou actividades en grupo.

—A que idade é bo que un neno teña teléfono móbil?

—Igual ata os 13, 14 ou 15 anos non é necesario. Poden ter conexión a el, pero cuns límites parentales que a día de hoxe pódense aplicar e evitan que accedan a temas que non son ideais para eles. Non é necesario ter ao neno controlado co teléfono.

—Que opina sobre a legalización das drogas brandas?

—De brandas teñen de pouco, se nos referimos a cannabis ou alcol. Os efectos secundarios son moi potentes. Nunca entramos nese debate, legalizar as drogas non vai axudar a que unha persoa deixe de consumir ou haxa menos adicción.

—O proxecto que teñen para A Coruña segue sen saír adiante.

—A casa onde estabamos en Bastiagueiro tivemos que entregala e a nosa idea era construír un edificio que albergase o programa de alcoholismo e outros programas de innovación. O Concello cedeunos unha parcela preto do Chuac, e a Xunta financiábanos o 50 % do custo. Para o 25 % restante pensabamos na Deputación da Coruña e o outro 25 %, nós. A axuda da Xunta formalizouse, pero da Deputación aínda non temos resposta. Agora a xente da Coruña con problemas ten que acudir a Santiago. O obxectivo do novo centro é o de pór en marcha un centro de longa estancia para aquelas persoas que non teñen unha ancoraxe social externo e si unha idade considerable, aínda que non poden entrar aínda nun centro de maiores.

—Que pensa cando escoita a palabra yonqui?

—Yonki é unha etiqueta e unha falta de respecto que induce a falsos prexuízos e ideas sobre unha persoa que hai que axudar coma se tivese un problema de saúde mental ou de saúde física. En Proxecto Home intentamos abordar ese problema desde un enfoque amplo, os nosos procesos de rehabilitación son longos, de 18 ou 20 meses, e nos que a persoa aprende nocións de cociña, cantería, fruticultura, informática. Hai actividades de lecer e tempo libre. Buscamos que teña un presente o suficiente rico para que se esqueza do pasado.

---

---

---