A música tradicional, máis viva que nunca

lucía ortigueira / i. c. SANTIAGO / LA VOZ

SANTIAGO

Paco Rodríguez

A entrega do público nos concertos animou os escenarios de Compostela TradFest

17 ago 2021 . Actualizado ás 11:42 h.

«A todos os artistas e locais que están a facer un esforzo para impulsar a música ao vivo, un grande aplauso!». Así abría Sergio Piñeiro a gala máis agardada do festival Compostela TradFest, a Foliada ao Vivo, que reuniu nunha Praza dá Quintana coa súa capacidade cuberta a representantes da música tradicional galega: Felisa Segade, Dávos Porfia, Marcos Coll, Caamaño&Ameixeiras e Sheila Patricia, todos eles acompañados da Banda dás Crechas. O centro histórico vibraba ao compás das súas melodías, que conseguiron espertar a curiosidade mesmo dos turistas que se atopaban de visita pola zona. «Lembrade que a música pode traspasar a distancia de seguridade», dicían desde A Banda dás Crechas. 

Púxoa o broche final ao TradFest, que foi a banda sonora de multitude de persoas que onte acudiron ao parque de Bonaval, á igrexa de San Domingos e finalmente a Praterías e A Quintana para gozar da música e o baile tradicionais de Galicia formulados cunha perspectiva contemporánea. Dando continuidade ao programa iniciado ás once da mañá en Bonaval, desde primeira hora da tarde houbo espectáculos e moita diversión, que iniciaron o grupo Arredor dá Tradición na contorna do Museo do Pobo Galego. O bo tempo acompañounos, e a felicidade dos asistentes foi palpable en todo momento, como demostrou o feito de que moitos se animasen a bailar ao son da música: «Eu tamén quero saír a bailar», pedíalle un neno ao seu pai ao ver o espectáculo.

Najla Shami e Caldo encheron coa súa voz pórtaa dá Música, un dos escenarios instalados no parque de Bonaval. A emoción facíase notar: «Faime falta na lama e no corazón tocar», dicía Najla. Pola súa banda, o grupo Caldo conseguiu que se formase unha cola enorme para entrar ao seu concerto: «Aquí en Compos hai un movemento trad e folk bastante importante». As súas cancións conseguiron citar tanto a adultos como a mozos.

No ámbito máis instrumental, Caamaño&Ameixeiras e Cuarteto Caramuxo tocaron no escenario Arcos, de Bonaval. Estes últimos sorprenderon con temas do seu futuro disco, que agardan sacar en setembro. Doutra banda, Caamaño&Ameixeiras ofreceron un recital no que se sucederon colaboracións con Caldo e con Martin, un violonchelista que Antía Amexeiras coñeceu durante un Erasmus. Os aplausos non remataban, nin os bailes do público.

A Igrexa de San Domingos de Bonaval acolleu as melodías máis solemnes. Tobie Miller provocou que o silencio máis absoluto reinase no templo, só interrompido polo son do seu zanfoña. O propio fixo o armonicista Marcos Coll, aínda que no seu caso ofreceu unha sesión máis didáctica na que mostrou ao público a historia e as posibilidades da súa harmónica. «Estar no TradFest para min é unha honra. A música tradicional, o blues, o jazz e as súas posibilidades de transformación son o que máis me chega. E tocar aquí só, sen micro e nunha igrexa é un reto e emocióname», manifestaba.

Por suposto, tamén houbo tempo para a «troula», esta vez en Praterías. A Banda de Música de Santiago xuntouse con Brincadeira nun concerto no que ensamblaron á perfección tantos pasodobres como muiñeiras e outros xéneros co baile galego. Alejandro Sanjiao, profesor de gaita, mostrábase jubiloso: «Fusionar a música de banda coa tradicional é un reto. Para min coma gaiteiro tocar coa Banda de Santiago foi moi importante, houbo moitos ensaios detrás, e o resultado foi moi bo. En resume, que podo dicir, que viva a música tradicional galega!».

O TradFest está organizado polo Concello de Santiago e La Voz de Galicia, con produción a cargo de Nordesía e aCentral Folque; e colaboran a Xunta de Galicia a través de Agadic e Galicia Calidade, e a empresa Espiña e Delfín.

«Poñer en valor a cultura galega merece a pena, e a resposta é marabillosa»

Co capacidade completa nos concertos, moitos dous asistentes animáronse a danzar e cantar nun ambiente de festa en Bonaval

Iván Caride/ I. c.

Xa desde primeira hora da mañá os artesáns se preparaban para un día de festa cargado de emocións. A xornada comezou cun ton agrisado que ameazaba choiva, sen embargo, o canto e a danza dos asistentes obrigaron ás nubes a desaparecer, dando paso a una sesión soleada e agradable. O emprazamento non podía ser mellor, ás once da mañá todo o parque de Bonaval encheuse da ledicia e a ansia dun público de todas as idades desexoso de celebrar a cultura galega.

Tan só media hora máis tarde comezaron as actuacións no escenario da Porta da Música. Os primeiros en saír foron Antonio Prado e Miguel Vázquez, que inauguraron esta terceira edición do festival cun pasodobre levado co son da gaita e do tambor, animando ó público máis activo a danzar e cantar. O dúo presentou un proxecto musical enfocado nas parroquias de Ordes e na música popular da súa zona, lugares que, entre risas, afirmaron que teñen «moito carácter, pois está bañado polo río Cabrón». Ademais, os músicos explicaron que nesa zona en particular posúen distintas formas de tocar, de aí a presenza de gaitas con diferentes dixitacións.

Unha vez comezado o festival, xa non podía parar, a mediodía a igrexa de Bonaval serviu de localización para un proxecto que xuntou a Mozart con Galicia con algunhas das cancións tradicionais máis coñecidas. O grupo Mozart á Galega, formado por un violín, unha viola, un violonchelo e frauta traveseira, comezou mesturando o «Cuarteto en la maior» co «Alalá das mariñas», explicou seu líder, Luís Soto, e continuaron cun repaso polos cuartetos do compositor salzburgués, «reinterpretando» a música clásica ao estilo galego.

Entrementres, nos espazos do parque, parellas, familias e grupos de amigos foron capaces de gozar do sol e da calor dos cantareiros e os danzaríns. «Paréceme unha proposta preciosa, todo o que sexa poñer en valor a cultura galega merece a pena, ademais a resposta está sendo marabillosa», comentaron Claudia Brey, Paloma García e Florencia Espiñeira, tres amigas preparadas para un día de tolemia.

CATUXA PRIETO

A organización tamén se mostrou satisfeita co traballo e a acollida desta terceira edición, Paula González, membro do staff, comentou: «O día está perfecto, a xente estase a comportar como é debido cumprindo coas medidas de seguridade e ademais estano pasando ben, dá gusto velos».

Arredor das 12.30 o grupo Tor, composto por bouzouki, acordeón diatónico, frauta e contrabaixo, foi quen de elevar os corazóns do público tocando algunhas pezas e ritmos pausados. A agrupación presentou un set máxico composto especialmente para a película «Luarada», sobre a lenda de Romasanta, que aínda está en desenvolvemento. Non faltaron nin a complicidade nin as risas, que contaxiaron ata o público máis novo.

Xa preto da hora de comer, o festival atopábase no seu máximo esplendor, as imaxes da festa transportaron á audiencia de novo á vida antes da corentena e a festa continuou da man de Os da Porfia, que coa súa retranca xeraron risas a gargalladas cunha divertida posta en escena. O compostelán Fernando Saavedra, membro da agrupación, destacou que ver á xente bailar lles animou moito, «sobre todo nestes tempos que nos tocou vivir onde temos que romper un pouco o xeo». Tamén reafirmou a necesidade de impulsar estes festivais onde a «afluencia do público é cada vez maior» e onde se xuntan todas as xeracións.

Anxo Minguillón e Miguel Rodríguez achegáronse cuns amigos a gozar da música e os produtos galegos: «En festivais coma o Son do Camiño sempre hai artistas nacionais ou internacionais, iso está ben, pero os artistas galegos parece que quedan de teloneiros e non destacan tanto, gústame este festival porque o noso é o protagonista», afirmaron.

Xico de Carinho e Cuchús Pimentel puxéronlle a guinda a una mañá rebosante de enerxía. O trío formado por guitarra, harmónica e baixo, explicou e interpretou cancións populares galegas e de varios países, engandíndolles un toque de humor moi persoal que deixou ao público con moi bo sabor de boca incluso antes de marchar a comer.

Ademais, os artesáns mostráronse agradecidos pola iniciativa e a oportunidade, Vanessa Abelairas, de La Chapera, declarou que «é unha iniciativa preciosa para dinamizar o produto galego e apoiarnos entre nós», e así o confirmaron compañeiros seus coma Óscar Cid, da empresa Sovoral, elaboradores de mel crúa orgánica; Jorge Alonso, de Adegas Celme; ou Viki Berre, de Morgana e Fillas.