Manolo Tojo : «Chegamos a vender ata 30 maletas ao día e os maletíns de conselleiro»

Os dous irmáns levan media vida despachando artigos de viaxe a cargo de Toxo, a emblemática tenda que suma 50 anos na rúa Xeneral Pardiñas. Agora ambos, Manolo e Julio Tojo , prepáranse para facer as maletas por xubilación. Charlamos co primeiro no Ensanche. «Se non fóra polo covid, xa pechásemos en decembro», destaca Manolo ao detallar o impacto dunha pandemia que lles obrigou a enviar a tres traballadores ao ERTE e, este ano, a agardar seis meses máis, unha vez reincorpórense en maio. «Despedirémonos en decembro ou a inicios do 2022. Non temos présa, aínda que xa teño case 70 anos», desliza cun sorriso mentres observa como a súa muller, Conchita Castro, asente. «Dáme pena porque xa crecín nunha tenda», salienta ao lembrar con orgullo a unha saga de comerciantes que deixou pegada en Santiago desde 1913.

«Foi o meu avó, que viña de Touro, o que empezou todo. Traballou nos Almacéns Mosquera, na rúa do Preguntoiro, que posteriormente, foron os do Pilar . Despois xa montou unha zapatería onde agora está o restaurante A Curtidoría. Anos despois, inaugurou un bazar, Comercial Tojo , na Calderería, que aínda segue», evoca. «Alí era feliz. Ata nacín nesa casa», apunta. «Encantábame o trato coa xente. Eran outros tempos e coñeciámonos/coñeciámosnos todos», lembra con añoranza sobre unha mocidade na que estudou contabilidade, o que lle conduciu a traballar nun banco, primeiro en Madrid e, desde 1970, en Santiago. «Neses anos a miña familia levantou un edificio neste soar. En 1971 o meu pai abriu a tenda no baixo», sinala, sobre un amplo espazo de 300 metros bautizado como Toxo. «Foi para diferencialo», aclara. «Ao principio facíase grande e un primo apareceu con ramas de toxo para enchelo», comenta risueño antes de rememorar máis anécdotas. «Ao meu pai, que non sabía inglés, unha vez entroulle un grupo de xaponeses. Preguntábanlle se todo era de leather (coiro) e el dicía que si pensando que ‘‘será para levar''», ri con cariño. «Foron anos bos. O comercio de Santiago tiña fama. Había un cliente de Madrid que viña en avión ex profeso para comprarnos en tres locais da mazá», incide alegre sobre unha época álxida na que tamén se presentaron na tenda nomees coñecidos, como os presidentes do Goberno Adolfo Suárez ou Leopoldo Calvo-Sotelo, e que continuou tras a xubilación do seu pai en 1990, ano no que el deixa o banco e céntrase só no negocio.

«Decidín facer unha transformación, modernizalo», resalta mentres fai relucir o seu bo humor. «Os meus pais fóronse de viaxe a América. Non querían ver como nos arruinabamos''. Dicíannos ‘‘é unha tolemia'', porque para o cambio había que pechar un mes», apunta. «Foi un acerto. Fixemos unha liquidación e rematamos as existencias en vinte días. Cando reabrimos, se cuadruplicaron as vendas», subliña mentres profunda na clave para chegar ao público. «Traballamos con firmas de alta calidade, como Samsonite, para a que somos un cliente vip», acentúa. «O seu presidente en Europa veu comer a Santiago», remarca agradecido, antes de insistir na boa resposta dos seus veciños, algo que lles animou en 1993 a abrir un segundo establecemento en Área Central. «En Nadal, época que nos supón unha terceira parte das vendas do ano, isto enchíase. Aí vías a fidelidade da xente, que volvía. Tiñamos que despachar cinco persoas», recalca. «Nos bos tempos chegamos a vender ata trinta maletas ao día e os maletíns de conselleiro», detalla ao evocar outro artigo no que tamén eran referentes. «Forneciamos á Xunta, tanto do PP como do bipartito. Tamén, ao Parlamento. Cada un custaba sobre 150 euros. Isto xa non leva», lamenta mentres subliña que «todo cambiou». «Agora, despois da viaxe, o noso forte é o paraugas. Compramos miles ao ano para as tres tendas, incluída a que abrimos en 1997 en Vigo. Alí véndense máis porque a xente sae de casa sen el», sostén xovial mentres comparte máis vivencias. «Gústame facer bromas pero un 28 de decembro un familiar gastouma a min. Roubáronnos unha cazadora de pel e telefonoume identificándose como o ladrón e pedindo diñeiro. Crinlle e ata viño a policía», aclara divertido.

Xa con pesar, alude á época actual. «As grandes áreas e a venda online pasáronnos factura. A pandemia rematouno ao facer que as vendas caesen nun 50 %», remarca. «As miñas fillas teñen os seus traballos e, por agora, non achamos continuidade. Apena dicir adeus, pero todo chega», conclúe con emoción.

---

---