Unha veciña logra nos xulgados que se revise a accesibilidade ao bus urbano

A Anxela López Leiceaga a súa parálise cerebral non lle impediu estudar en colexios e institutos públicos, ir á universidade, traballar e, como miles de galegos coa actual situación económica, sufrir nas súas carnes o drama do paro. Pero esta compostelá de 36 anos acostuma ir pola vida cun sorriso e cun obxectivo claro: lograr unha vida independente, un dereito que recollen numerosas leis e tratados internacionais.

O certo é que non é así. Como moitos dereitos que quedan no papel, Anxela enfróntase a numerosos escollos. En abril do 2010 interpuxo unha denuncia pola imposibilidade de coller o autobús soa para desprazarse desde a súa casa, en Fontiñas, ata o centro, e máis de tres anos despois aínda é agora cando o xuíz obriga ao Concello a responderlle. Algúns autobuses non teñen rampla para persoas con minusvalías; outros son manuais polo que necesitaría acompañante; e noutros casos a rampla automática simplemente non funciona. «Total, que ás veces quítanme as ganas de ir en autobús e vou polos meus medios, porque teño que depender de alguén e a miña nai ten a súa vida. O dereito a ter unha vida independente é iso, que poidas planificar a túa vida sen depender sempre doutro», explica.

Desde o privilexio de poder subir unhas escaleiras ou sacar diñeiro dun caixeiro non se aprecian as dificultades polas que pasan as persoas con diversidade funcional, pero só fai falta fixarse algo para descubrilo. Os caixeiros non están adaptados para sacar diñeiro, polo que se non é horario de oficina teñen unha limitación evidente; moitos autobuses interurbanos non están adaptados ás persoas con minusvalías; e os trens, por exemplo, non teñen capacidade para acoller a estes pasaxeiros. «No tren a Madrid hai so unha praza adaptada, así que como me pasou a min, se está ocupada xa non o podes coller», di Anxela, quen insiste en que «de momento non nos deixan ser un cidadán máis, aínda queda moito por facer».

Tanto ela como a súa familia tiveron sempre claro que estudaría nun centro ordinario, porque con razón afirma que pola contra «non so te limita, senón que a xente non te coñece». E é que a convivencia coa diversidade é fundamental, non só para lograr unha maior aceptación, senón para que todos fagan súa a problemática.

Aínda que lle correspondía o colexio Lamas de Abade, finalmente tivo que acudir ao de Vite, e o mesmo ocorreu co instituto, porque o Rosalía, ao ser un edificio histórico, non estaba adaptado. Estudou secundaria no Xelmírez I, pero o seu pai tivo que falar co persoal de obras do Concello para que lle rebaixasen os obstáculos do camiño. Logo chegou a carreira de Dereito. Tivo o apoio de profesores e compañeiros, fóra dun docente que lle limitou o tempo para facer un exame. Despois, oito anos traballando, a posta en marcha de VIgalicia, que loita pola vida independente deste colectivo, anos preparando as oposicións a xustiza, e o paro.

Un dos atrancos que hai na capital de Galicia para poder circular é o centro histórico. A Anxela, por exemplo, tiveron que subirlle a cadeira no Concello cando casou o seu irmán, e no servizo de auga levarlle os papeis fóra da oficina porque non podía acceder. O mesmo ocorreulle na oficina do padrón ou en moitos dos comercios do centro histórico, aos que non pode entrar, «parece ser que non lles deixan poñer rampas fixas por mor do patrimonio histórico. Prima máis a pedra que a accesibilidade», explica. Actualmente esta licenciada en Dereito compostelá vive soa e intenta levar unha vida independente, aínda que a asistencia persoal, que promoveu VIgalicia e que lles permite ter a un asistente persoal para facer xestións, recortouse de 40 a 30 horas semanais, o que limita a súa autonomía. E é que aínda hai persoas que deben loitar polo simple feito de poder subir a un autobús, facer unha xestión nun organismo público, ou ir de compras pola zona vella.

---

---

---