O Clínico de Santiago detecta 17 casos novos de alzhéimer cada semana

O Clínico de Santiago detecta un incremento do alzhéimer. O último ano achegouse a 900 casos novos diagnosticados desta enfermidade na área sanitaria, unha media de 17 semanais. Ademais, seguiron a preto de 3.000 de anos anteriores, a quen recibiron en consulta polo menos unha vez, «aínda que moitos viñeron dúas ou máis veces para revisións sucesivas, control da súa evolución, axustes da medicación e facer controles de conduta. Hai pacientes concretos en que mesmo mantemos comunicación telefónica coas persoas que os coidan con maior frecuencia, pois polas alteracións que presentan ou outras características precisan axustes de medicación con asiduidade», afirma o neurólogo José Manuel Aldrey, da unidade de neuroloxía cognitiva do hospital.

A pandemia agravou a situación: «As restricións afectaron moi especialmente a estes doentes, que son moi dependentes, precisan moito do contacto e dos recursos sociais, de que se lles axude a facer cousas e a conseguir obxectivos, que lles faciliten estimulación cognitiva e recursos sociosanitarios en xeral, de asistencia e de apoio. E todo iso se viu mermado pola pandemia», sostén Aldrey.

O peche de centros de día, illamento en residencias, perda de contacto con familiares ou as dificultades no acceso a recursos sociosanitarios influíron na deterioración destas persoas: «Na maioría de doentes que vemos nas consultas notamos, e as familias e coidadores tamén o confirman, empeoramento no seu comportamento, no rendemento cognitivo e nas súas capacidades», indica este especialista.

Aldrey resalta que cada vez, ademais de atender aos pacientes, dedicaban máis tempo na consulta a resolver dúbidas de familiares e coidadores. Por iso promoveron un grupo hospitalario interdisciplinar de apoio ao coidador. E entre Aldrey e os seus colegas Ana Díaz e Juan Manuel Pías elaboraron a guía Apoio ao coidador de pacientes con demencias. Unha visión positiva, que distribúen as últimas semanas.

O xefe de neuroloxía do Clínico, José María Prieto, resalta que máis dun 75 % das persoas que conviven cunha demencia son coidadas polos seus familiares máis próximos. Por iso precísase atender e formar mellor a quen coidan «para lograr un coidado positivo que preserve a función familiar e reconforte».

Autocuidado e recursos

A guía explica que son as demencias e os seus tipos. Insiste en como afrontar o coidado de forma positiva e a importancia do autocuidado. Informa de recursos de apoio, desde ferramentas legais a sitios de información útil para mellorar o benestar das persoas con demencia. Resaltan o «efecto abafador que ten a irrupción da demencia na sociedade e na familia», como causa de estrés e depresión de coidadores, ademais de problemas legais, económicos e asistenciais, que a converten en prioridade de saúde pública, como admite a OMS. Moitas familias atópanse cunha dependencia inesperada e repentina, non están preparadas, e ver como avanza provoca tensión e frustración. Na fase severa o paciente precisa supervisión as 24 horas.

Pero «coidar a unha persoa querida é unha maneira de dar tamén valor a un mesmo e a esa relación, por iso insistimos nas opcións de saída dentro do crítica que é a situación, e como se pode abordar de modo máis positivo e reconfortante para coidadores e doentes, e gozar de la experiencia de coidar», salienta José Manuel Aldrey.

«Estamos desbordadas por familias moi desesperadas»

As asociacións integradas na Federación Alzhéimer Galicia (Fagal) valoran as últimas semanas moitas persoas maiores que lles chegan novas, para as que piden atención as súas familias, afirma Isabel Gey, presidenta dá entidade. Pensa que se pode deber en parte á campaña do mes pasado para conmemorar ou día do alzhéimer.

-Como é a situación das asociacións?

-Coa nova normalidade da pandemia da covid temos moita demanda. Estamos desbordadas por familias moi desesperadas en ocasións, que buscan servizos para atender os seus maiores.

-Como afectou a pandemia?

-Influíu de varias maneiras. Por un lado, polo peche dos recursos durante o confinamento comezamos a prestar servizos como estimulación cognitiva a domicilio e iso vai continuar. Tamén se agravou a evolución do deterioro en moitas persoas, que antes acudían a actividades de envellecemento activo e vimos como comezaron con síntomas máis avanzados e xa precisaban estimulación cognitiva. Afloraron moitas demencias neste último ano e as familias non dan feito.

-Que lles demandan as familias?

-Recursos de todo tipo, desde atención de centros de día a axuda en domicilio, información sobre recursos e, en xeral, sobre como afrontar a situación. Moitas non saben como resolver os problemas e ven como se agravan.

-Que é o máis complexo?

-Os casos de alzhéimer avanzado, que son os máis desbordantes e a causa de máis discusións e conflitos. Moitas veces non ven saída, pensan nunha residencia e non saben que facer se non a conseguen. Hai listas de espera para os centros de día e recursos públicos, mesmo para a atención de profesionais de traballo social. E continúan os atrasos na valoración da dependencia.

-Onde hai máis problemas?

-En todas as partes, nas cidades e tamén en concellos pequenos. Por iso no día do alzhéimer deste ano insistimos na necesidade de reforzar a prevención para mellorar a calidade de vida futura das persoas con alzhéimer; iso pretendía comunicar o lema Alzhéimer hoxe, mañá será tarde.

-Como lembra o seu período de coidadora?

-Coidei 10 anos a miña nai, coa miña irmá, colaboramos ben entre as dúas. Saín fortalecida da experiencia, por iso me impliquei e continúo na asociación de familias de Santiago e en Fagal.

---

---

---