Depresión resistente ao tratamento, un mal sen cura que cada ano afecta a 44.000 novos pacientes en España

redacción LA VOZ

SOCIEDADE

CAPOTILLO

O custo asociado para cada afectado é de 6.096 euros de media

06 oct 2021 . Actualizado ás 14:49 h.

É unha das enfermidades máis frecuentes entre a poboación, pero á que non se dá a importancia que se merece. É a depresión, cuxo día europeo se celebra este xoves. Pero dentro das distintas formas da patoloxía existe unha máis grave, a que afecta a un subgrupo de pacientes que non responde ben ás terapias indicadas. É a Depresión Resistente ao Tratamento (DRT). 

Co obxectivo de determinar a prevalencia, a carga económica e o impacto social deste tipo de depresión en España, investigadores do CIBER de Saúde Mental dirixidos polo seu director científico Eduard Vieta (Hospital Clínic-IDIBAPS) e por Víctor Pérez Soa (Hospital do Mar-Instituto Hospital do Mar de Investigacións Médicas), coa colaboración do CIBER de Epidemioloxía e outros expertos, desenvolveron un traballo publicado en Journal of Affective Disorders. Segundo estes datos, esta forma de máis dura da enfermidade tería unha incidencia en España media de 0,93 casos por 1.000 persoas, o que significa que cada ano hai 44.000 persoas novas que padecen esta forma de depresión.

Segundo os datos de Global Data Exchange 2021, máis de 270 millóns de persoas no mundo sufrirían depresión e, deles 175, especificamente trastorno depresivo maior (TDM), é dicir, presentan síntomas depresivos diarios durante máis de dúas semanas tales como ánimo depresivo, diminución de interese, trastornos alimentarios e do soño, sentimento de culpa e pensamentos recorrentes de morte ou suicidio.  En Europa, afectaría ao 3,15% da poboación total, máis de 25 millóns de persoas e en España o TDM conta cunha prevalencia do 4%.

Os investigadores realizaron un estudo observacional a partir da base de datos Big Pac española, rexistros médicos electrónicos de centros de atención primaria, hospitais e ambulatorios específicos de saúde mental do sistema sanitario público español e datos do Instituto Nacional de Estatística (INE) de custos sanitarios e incapacidades.

Deste xeito, analizouse unha mostra de 21.630 pacientes de máis de 18 anos (cunha idade media de 53 anos e un 67,2% mulleres) con trastorno depresivo maior, dos cales 3.559 cumpriron os criterios de depresión resistente ao tratamento (é dicir, que durante o primeiro ano fracasa a administración de 2 ou máis antidepresivos distintos, incluídos antipsicóticos como o litio, en períodos de tratamento de polo menos 90 días).  A taxa de incidencia anual da TRD na poboación estudada entre 2015-2017 é de 0,59, 1,02 e 1,18/1.000 persoas-ano respectivamente, establecendo unha media de 0,93/1.000.

Neste estudo hase estimado o impacto económico do trastorno depresivo maior, establecendo os custos medios totais por paciente  en 4.147,9 euros, sendo máis altos para os pacientes con depresión resistente ao tratamento (6.096 euros de media).

Segundo explica o director científico do CIBERSAM e coordinador do traballo, Eduard Vieta, «establecemos por primeira vez o impacto económico da enfermidade atendendo aos custos directos, a perda de produtividade e a discapacidade permanente, observando que a incidencia en España é similar aos datos recentes noutros países europeos e que a depresión resistente ao tratamento asóciase a un maior consumo de recursos e custos máis altos en comparación aos pacientes que si responden».

 Maior mortalidade e suicidio

A depresión resistente ao tratamento asóciase cunha peor calidade de vida, maior comorbilidad, discapacidade social e ocupacional e peores resultados terapéuticos. Así mesmo, indica o xefe de grupo do CIBERSAM no Hospital do Mar de Barcelona Víctor Pérez Soa, «os resultados do noso estudo mostran que durante o primeiro ano de o  diagnóstico ata un de cada seis pacientes ten polo menos dous cambios no tratamento, como indicación de TRD, e  o uso dos recursos, os custos asociados á enfermidade, sobre todo debidos á perda de produtividade ocupacional e a mortalidade ao asociarse a maior taxas de comorbilidad e suicidio-, foron máis altos nestas persoas».

Vieta incide que «ata onde sabemos, esta é a primeira publicación sobre a incidencia de a depresión resistente ao tratamento en España baseada en datos da vida real, polo que é crucial tanto para os médicos como os responsables das políticas sanitarias contar con información actualizada sobre esta enfermidade nos seus casos máis complexos».

Para iso, conclúe, «a partir destes datos, a nosa  primeira preocupación desde CIBERSAM é facilitar o diagnóstico correcto de a depresión resistente para o benestar dos pacientes e os seus familiares, o que ademais suporía reducir o impacto económico desta enfermidade».