Os delitos urbanísticos descenden por segundo ano na provincia

Marcos Gago Otero
marcos gago PONTEVEDRA / LA VOZ

VILABOA

emilio moldes

A Fiscalía Superior de Galicia destaca o labor da Axencia de Protección dá Legalidade Urbanística

05 novs 2018 . Actualizado ás 05:00 h.

A memoria da Fiscalía Superior de Galicia, feito público recentemente, en relación aos delitos da área de medio ambiente e urbanismo reflicte un descenso por segundo ano consecutivo nesta tipoloxía na provincia. Da avaliación dos datos achegados no informe anual, con todo, conclúese que Pontevedra representa aínda a provincia onde estes feitos son máis numerosos que no resto de Galicia.

As dilixencias de investigación penal que levaron a cabo o ano pasado supuxeron o 37,8 % do total galego, unha cifra inferior ao 2015, cando a proporción se elevou ata o 41 %. Foi precisamente fai tres anos cando a Fiscalía tivo máis traballo na provincia de Pontevedra, xa que se acadou o pico de 120 procedementos delituosos, en base a denuncias, querelas e cualificacións incoadas. Foi a cifra máis elevada da década.

O comportamento dos pontevedreses neste área parece que empeza a diferenciarse do resto dos galegos. Con dez procedementos menos no 2017 que o exercicio anterior, Pontevedra ha ir aos poucos baixando tanto en número como en proporción porcentual no cómputo autonómico neste capítulo delituoso.

As cifras seguen estando lonxe de exercicios como o 2012 onde se rexistrou o mínimo da década con só 27 causas novas, pero a provincia de Pontevedra si se mantivo o ano pasado por baixo da media galega neste ámbito xudicial.

A memoria da Fiscalía Superior non entra a valorar en detalle que factores inflúen para que se constate este descenso, aínda que apunta algunhas cuestións que poden contribuír a explicar este fenómeno. Un é a actividade despregada pola Axencia para a Protección dá Legalidade Urbanística (APLU), dependente da Consellería de Medio Ambiente. A Fiscalía Superior de Galicia eloxia a xestión deste organismo, ao sinalar que «merece ser destacado ou labor que realiza esta Axencia».

Prevención fundamental

A actividade da APLU o ano pasado en Galicia implicou a execución dun total de 205 reposicións da legalidade, «a cifra máis alta desde a posta en marcha da Axencia no ano 2007» Así mesmo, cualifícase do «labor de prevención fundamental para impedir agresións ao territorio» traballo impulsado pola APLU na resolución de expedientes e a execución de inspeccións sobre o terreo.

Baixo a epígrafe de medio ambiente e urbanismo tamén se inclúen os incendios forestais, segundo aspecto polo que máis causas se tramitaron (11) tras os delitos de índole urbanística (25) en Pontevedra desde a Fiscalía Superior. O ano pasado tamén se realizaron sete dilixencias penais por malos tratos animais.

Pola súa banda, se se valora o resto de Galicia, Lugo, con só 25 dilixencias de investigación penal abertas o ano pasado, non chegan ao 10 % do total galego. Foi a provincia onde a Fiscalía tivo menos procedementos delituosos abertos o ano pasado por delitos en materia de urbanismo e medio ambiente. Este dato tamén chama a atención, porque se reduciu en máis dun 60 % a comisión destes delitos con respecto ao exercicio do 2016.

En cambio, os coruñeses experimentaron un rebrote nesta modalidade delituosa, con 20 causas máis ata fixarse en 89 no 2017 e situarse no 34,7 % do cómputo total galego. Os ourensáns tamén seguiron esa pauta alcista, con cinco procedementos máis que no 2016, aínda que son o 17,5 % do cómputo autonómico.

Vilaboa e O Grove, coa expectativa posta no PXOM

Os problemas urbanísticos aos que se enfrontan numerosos veciños e concellos xorden, en moitas ocasións, duns plans xerais obsoletos ou que non teñen en conta as necesidades da vida moderna. Por exemplo, nos núcleos do litoral de Marín, chegáronse a abrir expedientes sancionadores a propietarios por habilitar cuartos de baño en vivendas centenarias que carecían deste servizo fundamental. Sen o recoñecemento oficia dos núcleos citados, este asunto tan básico non podía facerse, porque supuña modificar o volume dalgunhas vivendas. E outros exemplos, aínda que talvez non tan extremos como o citado, poderían multiplicarse.

No municipio de Vilaboa, por exemplo, existen varios casos de expedientes disciplinarios en materia urbanística que derivaron en causas xudiciais, por actuación da APLU por vía de oficio ou por denuncias veciñais. O resultado é que existen varias vivendas sobre as que existen sentenzas de derriba por delito urbanístico -os seus propietarios fixeron obras novas ou adaptaron casas previas sen licenza e en chan non tipificado para esa función-. No entanto, a aprobación dun PXOM para Vilaboa abre unha vía de futuro para boa parte destas edificacións, polo menos en lugares como Postemirón, segundo explicou o alcalde, o socialista José Luis Poceiro. O novo plan dotaría aos veciños e ao Concello das ferramentas para poder legalizar moitas destas vivendas e, por iso, é vital aprobalo. O goberno local quere que esta aprobación definitiva teña lugar este mesmo mes, tras moitos anos de atrasos.

Pola súa banda, no concello do Grove iniciouse a exposición pública do seu PXOM, tras anos de tortuosa tramitación administrativa.

Só dez concellos pontevedreses subscribiron o acordo de colaboración coa APLU

A Axencia de Protección dá Legalidade Urbanística (APLU), creada fai once anos, mantén convenios de colaboración con 66 concellos de Galicia, dos que só dez están na provincia de Pontevedra. Os primeiros en interesarse polo asesoramento e a delegación dalgunhas competencias urbanísticas na APLU foron os de Nigrán, A Guarda, Meaño, Moraña e Cuntis, que asinaron o convenio de adhesión no 2009. Posteriormente, no 2010 fíxoo Vilaboa e ao ano seguinte Ponteareas, Caldas de Reis e Forcarei. O último en unirse a este sistema de supervisión urbanística foi Barro, que subscribiu o convenio de colaboración no 2013.

No ámbito da inspección urbanística, á parte das competencias correspondentes aos distintos concellos, a Administración autonómica tamén pode intervir de oficio. Así mesmo, tamén hai que ter en conta, no ámbito de feitos susceptibles de incorrer en delito urbanístico, a especial sensibilidade que existe en materia de litoral. Aquí é Costas, é dicir, o Estado, e non a Xunta, quen sobre todo vela polo cumprimento da normativa en materia de protección do dominio público marítimo terrestre, así como da franxa de protección de Costas, que nalgúns puntos do litoral provincial sitúase aos 25 metros desde a marea alta, mentres que noutros se atopa aos 100, dependendo de se existe un núcleo legalmente recoñecido e delimitado.