Son de Marrocos, Ucraína, Taiwan ou Uruguai. Pero fixeron da Boa Vila o seu fogar. Din que a cidade «acolle ben»
21 oct 2018 . Actualizado ás 05:00 h.A historia empeza así: se xunta na Ferrería a un marroquí, unha uruguaia, unha taiwanesa e unha ucraína... A idea é que un a un conten que lles trouxo a Pontevedra e que digan como se senten na cidade. Pero o guion sáltase nada máis empezar. E sáltase para ben. Desde o minuto cero queda claro que teñen moito de que falar, ben sexa do rico que está o polbo ou de que lles custa soportar os días de choiva. O testemuño de cada un acaba contado moitas historias da cidade, cada un debúxaa con palabras ao seu xeito, desde quen destaca o seu carácter peonil a quen fala da alegría da xente. Pero hai un denominador común. Sentados no mesmo banco, os catro repiten a un tempo: «Gústanos Pontevedra, acolle moi ben».
Talvez por ser o máis veterano como inmigrante, toma primeiro a palabra Mustapha Elabboubi. Chegou en 1986 buscando un futuro mellor e desexando xogar ao fútbol. Fíxoo no San Adrián de Cobres. É falar do balompé e que a sorriso se lle pinte na cara. A súa familia dedícase á venda ambulante e, así de primeiras, di que as cousas estaban mellor antes que agora, que é difícil sobrevivir. Enseguida matiza as súas palabras: «Pero non me queixo. Nós non estamos agora mesmo vindo nunha patera».
Logo fala Adriana Briñón. É uruguaia e leva catorce anos en Pontevedra. veu pola mellor das razóns: por amor. Ou por un «posible amor dunha persoa que ata entón era amiga», como ela confesa. Foille ben. Ten dous fillos nados en Pontevedra e traballa como administrativa. Pero non se esquece do que viviu antes: «Vin sen papeis e tiven moitos traballos sen contrato, coidando nenos e limpando casas», conta.
A oportunidade de Adriana
Adriana emociónase ao lembrar que un hostaleiro lle deu a oportunidade dun contrato e que acabou regularizando a súa situación. Con só tres palabras deixa claro como se sente na cidade: «Pontevedra namórame», remacha.
E Julia Rysevich, de Ucraína , ou Chien Yi-Chien de Taiwan ? Curiosamente, elas tamén están en Pontevedra por amor. Julia chegou fai sete anos. Quería vivir coa súa parella e buscar un futuro mellor. Sete anos despois, traballa como administrativa de recursos humanos. Chien Yi-Chien é unha recentemente chegada. Ou non. Ela viviu en Pontevedra hai anos, cando veu cunha bolsa para estudar na Universidade. Namorouse dun pontevedrés, que se foi con ela a Asia. Tras tres anos alí e unha voda polo medio, decidiron probar sorte na cidade do Lérez. Leva aquí desde agosto, segue estudando e vende produtos médicos a Asia.
Os catro fan unha oda á gastronomía, ao carácter galego, ao xeitosa que é Pontevedra polo seu pequeno tamaño e as súas facilidades para ir a pé sempre e suspiran ante un posible inverno chuvioso. Se teñen que elixir, aínda que adoran todo o marisco, elixen o polbo. E iso que Julia advirte: «Antes de vir non tiña nin idea de que iso se comía».
Pontevedra gaña estranxeiros cada ano e rexistra empadroados de 86 países
É doado facer a proba. Basta con saír calquera día á rúa, pór o oído e darse conta de que, na Ferrería, o mercado de abastos, Benito Corbal ou a estación de autobuses da urbe de o Lérez soan acentos dos sitios máis dispares do mundo. Non pode dicirse, de momento, que Pontevedra sexa unha cidade cunha cifra de estranxeiros elevadísima. Pero o número de persoas inmigrantes que foi acollendo esta terra si empeza a ser representativo no seu padrón. Agora mesmo o Concello ten rexistrados 3.791 estranxeiros na Boa Vila. Son tantos como todo a poboación de Barro xunta ou dúas veces a do veciño municipio de Campo Lameiro. Representan un 4,5 % do censo pontevedrés -en Vigo, por exemplo, supoñen o 5,5 % do padrón- e cada ano van a máis.
Vaiamos ao pasado recente. No ano 2009, coa crise xa amais e as oportunidades laborais minguando a pasos axigantados en toda España e, xa que logo, tamén en Pontevedra, na cidade residían entón 3.505 estranxeiros. Naquel momento a colonia máis numerosa era a colombiana, con 486 persoas citado do país suramericano vivindo aquí. Seguíalle a brasileira, con 457 cidadáns e un pouco máis atrás estaba a portuguesa, con 320 representantes.
Pasaron dez anos desde entón e, sobre todo, por medio houbo unha recesión económica brutal. Cal é agora o panorama? A poboación estranxeira en Pontevedra creceu en 286 persoas e hai agora mesmo empadroados 3.791 inmigrantes. A colonia máis numerosa deixou de ser a colombiana e é agora a portuguesa, con 419 persoas naturais do país veciño vivindo na Boa Vila. Están tamén no alto da táboa os orixinarios do Brasil e Marrocos. E hai empadroados de 86 países distintos e de todos os continentes, incluído Oceanía. Non en balde, aínda que o Concello non ten constancia de ningún australiano en Pontevedra, si están empadroadas tres persoas neozelandesas.
As terras de acollida
Que presenza hai actualmente en Pontevedra de cidadáns dos países que tradicionalmente foron os lugares de acollida dos emigrantes galegos, como Arxentina? A colonia máis representada é a brasileira, cara a onde no seu día emigrou gran parte da poboación de municipios como Ponche Caldelas. De Arxentina hai actualmente 113 persoas e de México , lugar fetiche para os veciños da Lama, hai 41 persoas.
Outra das curiosidades que guinda a estatística é o elevado número do países dos que en Pontevedra hai un único representante. É o caso de lugares como Togo, Serra Leona, Singapur , Burkina Faso, Santo Tomei e Príncipe ou Mauricio. Nos últimos anos, aínda que aumentou o número global de estranxeiros, quedou sen representación en Pontevedra algún lugar que antes si a tivo, por exemplo o Congo ou Islandia. Hai outros países que practicamente manteñen sempre a mesma presenza na cidade. Chile é un bo exemplo. Había 19 chilenos na Boa Vila en 2009, chegouse aos 20 ou 21 nalgún momento e agora volve haber outra vez 19.
Os números tamén serven para interpretar realidades, como o que está a pasar en Venezuela . Fai dez anos había 183 venezolanos en Pontevedra. Agora están rexistrados 263 e a cifra, seguramente, aumentará porque, tal e como explican algúns retornados que se están abrindo camiño na urbe, «todo o mundo está a intentar vir, alí non se pode vivir. Esa é a realidade».
Inmigrantes de Marrocos, Senegal, Arxentina e Venezuela teñen colectivos na urbe
Aínda que a palabra é galega, a morriña é patrimonio mundial. Todo o mundo a sente. Talvez por iso, na cidade hai distintos colectivos que agrupan aos cidadáns de determinados países. Xuntos celebran as festas que lles lembran aos seus lugares de orixe, fan actividades formativas ou, simplemente, apóianse nos momentos difíciles e brindan polos bos tempos.
Un dos colectivos con máis soleira é o Recuncho Criollo, que aglutina case a 300 persoas con raíces arxentinas. É unha das poucas asociacións de inmigrantes que contan con local propio, situado na rúa Uruguai. Aí xúntanse para as máis variadas celebracións. A última que tiveron, un asado de confraternidade, foi leste mesmo mes. Celebraron tanto o descubrimento de América como o Día da Nai coa data arxentina.
Igualmente, na cidade hai dous colectivos de inmigrantes africanos. Un deles serve de nexo de unión para moitos dos 400 marroquís que viven en Pontevedra e o outro é a referencia para a comunidade chegada de Senegal. Unha representante desta asociación sinalaba onte que o habitual é xuntarse para celebrar as festas do país e que os homes tamén se dan cita os xoves na mesquita situada en Casimiro Gómez para ler xuntos o coral.
Unidos polas circunstancias
O colectivo máis novo é o que reúne aos retornados venezolanos. De feito, está aínda en vías de constitución. Neste caso a idea xerminou hai anos e, como no resto dos casos, a meta era celebrar festas e actos culturais. Pero agora as cousas son distintas dadas as circunstancias do país. E o que se busca é que a asociación axude aos recentemente chegados a arranxar papeis e saber a que porta tocar.