Sanxenxo quere salvar a torre da Lanzada, o último bastión irmandiño

Marcos Gago Otero
marcos gago SANXENXO / LA VOZ

PONTEVEDRA

Ruinas de la torre de A Lanzada, en Noalla, Sanxenxo
Ruínas da torre da Lanzada, en Noalla, Sanxenxo M.G.

O Concello expón traballos de consolidación e de investigación arqueolóxica

12 mares 2023 . Actualizado ás 10:22 h.

A torre da Lanzada, na parroquia sanxenxina de Noalla , é un deses lugares secretos de Galicia que, ao estar á vista de todos, pasa totalmente inadvertido polos miles de visitantes que camiñan diante das súas ruínas para ver a moito máis famosa ermida románica ao fondo do recinto. O Concello de Sanxenxo quere pór fin a este descoñecemento e promocionar un dos seus fitos históricos de maior transcendencia para a historia de Galicia. Foi na Lanzada, por exemplo, onde tivo lugar a última resistencia dos Irmandiños no século XV, aínda que aquela historia non acabou ben. Todos os defensores foron executados polos nobres, aproveitando iso si a axuda dun traidor.

Non só iso, senón que a fortaleza da Lanzada ten a súa orixe no século X, cando as correrías dos viquingos polas costas de toda Europa eran tan puntuais como un reloxo suízo. As Torre de Oeste, en Catoira, son famosas en toda a comunidade autónoma. Pois a fortaleza que se construíu fai once séculos na Lanzada pertence ao mesmo sistema defensivo contra os invasores que viñan polo mar.

Estes e outros aspectos tamén pouco coñecidos da Lanzada promocionaranse cun proxecto de recuperación da torre co que xa conta o Concello. Segundo explicaron fontes municipais trátase de propor traballos de protección, conservación, mantemento, rehabilitación, investigación e divulgación. A torre da Lanzada é un Ben de Interese Cultural (BIC) desde 1985, é dicir, ten o mesmo grao de protección que a catedral de Santiago, pero, a efectos prácticos, notouse ben pouco.

Planificación detallada

O investimento que agora o Concello quere acometer nos restos da fortaleza ascende a 488.126 euros e optará á liña de axudas do Programa de mellora da competitividade e de dinamización do patrimonio histórico con uso turístico, no marco dos fondos europeos do Ministerio de Industria.

Desde o equipo de goberno precísase que a torre está ao lado do mar e «exposta ás máis duras inclemencias», pero que á súa «aparente fraxilidade», en liñas xerais atópase en bo estado de conservación. Foi vital a obra do 2006, ano en que se consolidaron os alzados principais e a roca que os sustenta. Aínda así, o estado desta estrutura medieval é mellorable e en canto a promoción queda todo por facer.

A intervención proposta desde o Concello consta de dúas partes. Unha primeira fase céntrase nas estruturas visibles e xa restauradas anos atrás. Aquí trataríase de eliminar vexetación e raíces e consolidar as pezas que estivesen desprendidas ou danadas.

Novas tecnoloxías

A outra fase se focalizará nos novos restos que puidesen sacar á luz a actuación dos arqueólogos. Non se trata tanto de facer unha escavación da contorna inmediata, senón de aproveitar os recursos que ofrecen as novas tecnoloxías para que o terreo permita coñecer os seus segredos sen ter que usar pico e pa. Para conseguilo, exponse levar a cabo unha prospección geofísica non invasiva cun gradiómetro. A utilización desta tecnoloxía dará a posibilidade de detectar estruturas antigas, que estean enterradas e que cuxa existencia non se sospeite, porque non quede ningún vestixio á vista.

No ámbito da divulgación, exponse a integración de elementos tecnolóxicos para que os visitantes poidan contemplar diferentes aspectos da torre e o seu contexto. Trataríase de ferramentas de realidade aumentada, así como de visitas guiadas ao xacemento, promoción desta fortaleza en redes sociais, a cartelería ou mesmo a creación dun logotipo ou marca.