Replica un mosaico romano en pleno século XXI para divulgar coñecemento

ana mato / s.b. PONTEVEDRA / LA VOZ

PONTEVEDRA

La restauradora Ana González, con la réplica del mosaico romano de Panxón en el que trabaja en el Museo de Pontevedra
A restauradora Ana González, coa réplica do mosaico romano de Panxón no que traballa no Museo de Pontevedra RAMON LEIRO

Ana González defende desde o Museo a recuperación do patrimonio

25 jul 2021 . Actualizado ás 10:58 h.

Ás veces, dunha situación complicada nacen oportunidades. É o que lle pasou a Ana González, unha restauradora que sente auténtica paixón pola recuperación e conservación de bens culturais. No ano 2020 estivo a traballar no Museo de Pontevedra cando, como a todo o mundo, chegoulle o confinamento. Foi unha época que dedicou a pensar no seu futuro e en como difundir a arte da restauración. Tivo unha idea de impulsar un taller para nenos no que realizar réplicas de pezas históricas, para afeccionarlles aos bens culturais. O director do Museo de Pontevedra, José Manuel Rey, deu contido á proposta suxerindo central o futuro taller no mosaico romano de Panxón .

«De non saber que facer a ter unha ilusión cada mañá, foi moi ben. O que fixen foi reproducir o mosaico de Panxón a escala 1:10, reducido, para cada participante do taller, e ao mesmo tempo preparei outro a escala real», conta Ana. Un ano despois do confinamento, neste verán do 2021, púidose levar a cabo o taller nas instalacións do Museo.

Pero, que é o mosaico de Panxón? Trátase dunha peza de orixe romana que pareceu nese lugar da ría de Vigo. Con todo, nun momento dado perdéuselle a pista e estivo desaparecido durante décadas. «Aparece de novo en Nova York, nunha casa de poxas -apunta Ana González-. Están a facerse trámites para repatrialo, pero mentres iso non pase, queriamos ir dándoo a coñecer, para que a xente, sobre todo os máis pequenos, saiba de que se trata, de todos os xeitos». A restauradora cre que hai moitas posibilidades de que o mosaico regrese a Galicia, aínda que descoñece se o seu destino sería o Concello de Nigrán ou para o Museo de Pontevedra. «Sexa onde sexa, en Galicia vai estar ben», asegura..

Volvendo ao taller que impartiu no Museo, Ana enfocouno contorna ao propio mosaico e a partir de aí foi explicando aos participantes o traballo dos romanos, como foi avanzando e evolucionando a súa arte. «Este sería un mosaico dos máis avanzados», explica. Ademais, o taller céntrase sobre todo na restauración. Os asistentes traballaron durante as sesións en facer, sobre unha das réplicas que había preparado Ana, a reintegración cromática, que é unha técnica que fan os restauradores. Un traballo que non se podería facer sobre unha peza orixinal xa que require uns coñecementos moi concretos e específicos.

«Explícolles moitas cousas, póñolles exemplos de cada caso, voulles explicando o por que de cada cousa, o traballo que leva a cabo nun museo e como serían os pasos no caso de que ese mosaico ou outro calquera», explica.

O obxectivo que Ana busca con este taller é que os nenos se sintan restauradores por un día, unha actividade diferente e divertida onde todo aquel que participe poida trasladarse a outra época. «Tratamos de achegarnos dunha forma amena ao labor dun restaurador de bens culturais, quero facer ver e entender que o intrusismo nesta profesión pode causar danos irreparables ao patrimonio».

O taller que fai Ana no Museo de Pontevedra, agárdao repetir a partir de setembro en colexios da provincia, especialmente en Nigrán, porque é o lugar onde apareceu o mosaico. «Sería interesante, mesmo para concellos, porque se trata de evitar que no futuro se poida repetir, por neglixencia ou por descoñecemento, unha historia de desaparicións como a do mosaico de Panxón».

A peza artística foi descuberta en Panxón e acabou poxada en Nova York

O Concello de Nigrán iniciou a principios do 2019 os trámites para recuperar o mosaico romano de Panxón despois de localizalo nun anticuario de Nova York, Carlton Hobbs, tras case dúas décadas en paradoiro descoñecido. A peza, dun metro cadrado e encaixada nunha mesa, estaba á venda por un prezo de 58.000 dólares. Por aquel entón, celebráronse reunións entre o alcalde de Nigrán e o Ministerio de Cultura para tratar de recuperar a peza, que viría corroborar que en Panxón existiu polo menos unha importante vila romana.

Onde se atopou?

O mosaico representa a figura dun peixe, e o prestixioso arqueólogo Fernando Acuña Castroviejo documentouno nos anos 70 tras recibir un manuscrito por parte do tamén arqueólogo Xosé María Álvarez Blázquez. A peza apareceu durante unhas escavacións realizadas na zona do castro de Panxón. Pertenceu a unha veciña do lugar, Umbelina González Lavandeira, que decidiu usalo como cuberta dunha mesa para impedir que as pezas continuasen fragmentándose.

Os herdeiros poxárono no ano 2000 e desde entón perdéuselle a pista, ata que foi localizado na tenda de antigüidades Carlton Hobbs, en plena Gran Mazá.

O Concello de Nigrán agarda que algún día poida recuperalo como peza fundamental da historia do municipio. Ademais, non se descarta que, de logralo, convértase nun símbolo de Panxón.