Joaquín Araújo defende o poder das árbores para combater o cambio climático
19 feb 2020 . Actualizado ás 05:00 h.O arranque da conferencia que onte ofreceu o naturalista Joaquín Araújo (Madrid, 1947) na Escola de Forestais de Pontevedra foi toda unha declaración de intencións e unha chamada á acción desde o principio. «Vou falar de pé para parecerme a unha árbore. O ser humano e a árbore somos auga ergueita. Que parentesco, que confluencia». A súa exposición, que levaba por título Ser bosque ou ser cinza, tivo moito de filosofía e de poesía. Atento escoitou o público que case enchía o salón de actos, na súa maioría, alumnos universitarios de Forestais e de Ciencias dá Educación.
Director e realizador de documentais e autor de numerosos libros, Joaquín Araújo é presidente do Proxecto Gran Simio en España e foi Premio Global 500 da ONU en 1994. Confesou que vive nun bosque e que se vai converter nunha árbore porque o seu desexo é ser enterrado nas raíces dun carballo. «Téñoo decidido fai corenta anos», desvelou.
Na súa exposición afirmou que o bosque «é o mellor exemplo da invención suprema da vida: a continuidade». Iso serviulle para subliñar que as herdanzas ten que ser hereditarias. «Tedes entre 40 e 50 anos menos que eu e tedes a posibilidade de herdar o planeta das árbores ou o planeta dos residuos. A situación está así de asquerosa».
Nun ton moi crítico, censurou que esta civilización teña apostado, dixo, por vivir contra o vivente, contra o bosque, cando o bosque «é o mellor catedrático e os doutoramentos danse ao aire libre».
Joaquín Araújo insistiu en que é imposible que haxa cultura sen natureza e asegurou que se a situación do planeta é hoxe dramática e catastrófica é porque se apostou «por un estilo de vida que vai contra a vida e que se converte nunha ameaza contra o vivente». Para el, estamos ante unha catástrofe ambiental e tamén intelectual. «Fascínanos a traxedia e cultivámola, pero non a traxedia da natureza», recalcou.
O naturalista, que participou no Cume do Clima de Madrid, fixo fincapé en que a verdade e o coñecemento científico é quen nos ten que informar. «Xa non hai panxoliñas. Non é cambio climático, é catástrofe climática». Ante un auditorio novo, cargou contra os móbiles. «Confiamos toda a unha pantalla e desprezamos o que ensina a vivir. A realidade non está no peto. Hai que elixir a liberdade, non unha escravitude pola que se paga».
Para o divulgador, a mentira é quen goberna o mundo nestes momentos e as pantallas están a favor da negación da catástrofe climática. A pesar desa situación, matizou, «o bosque segue traballando ao noso favor». Tomando prestado un poema de Antonio Gamoneda, volveu á súa idea, «todo é verdade baixo as árbores, todo é mentira baixo teito». Expuxo que hai 50 anos o planeta tiña o dobre de vida salvaxe que hoxe e subliñou que o mellor da súa traxectoria humana é ter plantado 25.000 árbores. «O bosque é parte importante da solución aínda que habería que ter cambiado o modelo enerxético hai 30 ou 40 anos. Hai que seguir plantando árbores». Sostivo que non vai ser a tecnoloxía quen nos saque da catástrofe. Por iso é polo que, agora, a situación de catástrofe climática esixa manter en pé todos e cada un das árbores. E deu un dato, no 2019 perdéronse 15.000 millóns de árbores por incendios no mundo.
Repartición de bidóns e un mercado de produtos locais
Dicíao onte o director do programa Green Campus en Pontevedra, Carlos Souto: «Aquí facemos cositas pequenas para fomentar o respecto e o coidado polo medio ambiente e para que a educación ambiental sexa un motivo máis do día a día». Entre esas cositas pequenas está a xornada que se desenvolveu na Escola de Forestais. Ademais da conferencia que impartiu o naturalista Joaquín Araújo, a iniciativa incluíu unha repartición de bidóns entre a comunidade universitaria e un mercado de comercio local e consumo responsable.
Con eses bidóns brancos co logo do Green Campus búscase que estudantes, profesores e persoal de administración e servizos reduzan o consumo de auga en botellas de plástico. Esta medida complementa a instalación de fontes en diferentes centros do campus que levou a cabo nos últimos meses. O mercado de produtos ecolóxicos e de proximidade celebrouse na planta baixa da Escola da man da asociación 4 Ponas. «O consumo de produtos locais é unha forma de diminuír a pegada de carbono e de fixar poboación», sinalou Carlos Souto. A actividade tamén serviu para difundir os obxectivos desta asociación de produtores ecolóxicos.
Dentro das accións aprobadas para este curso polo comité ambiental do Green Campus figura, precisamente, a posta en marcha dun grupo de consumo de produtos de proximidade no campus de Pontevedra. A Universidade está agardando o aval da Xunta para poder xestionalo como asociación. Inicialmente, ofreceuse a participación no grupo a docentes, persoal de administración e servizos e alumnos dos últimos cursos e de máster.