O gran escaparate ao mundo da moda galega

Begoña Rodríguez Sotelino
begoña r. sotelino VIGO / LA VOZ

PONTEVEDRA

BENITO ORDOÑEZ

O Centro Cultural énchese dúas veces nun día para o décimo desfile «Luada», do colectivo de deseñadores Galicia Moda que canalizaba unha exportable industria da indumentaria en auxe

08 oct 2019 . Actualizado ás 05:00 h.

Houbo un tempo en que en Galicia Moda representaba a unha industria tan potente como a que tamén chegou a ser o naval. O colectivo que proxectou a toda España o deseño téxtil autóctono deixaba notar a súa influencia por outras latitudes. Proxectos galegos que despunten hai moitos, pero non envolvidos na bandeira de Galicia como marca.

Na década dos 80, antes da eclosión de Inditex, Vigo tamén cortaba moita tea. Ou polo menos, lucíaa de xeito espléndido. La Voz de Galicia do 8 de outubro de 1989 recollía na súa portada un evento singular que entón non o era tanto, os desfiles bautizados como Luada, xa que se celebraban varios ao ano en distintos escenarios das grandes cidades galegas, pero aquel tiña algo especial. Era o décimo. O bum da moda galega estaba no seu punto álxido. Despois a caída foi paulatina. O globo foi perdendo altura, pero aínda flotou uns anos máis.

Hai hoxe 30 anos, Luada, o desfile dos deseñadores galegos, celebraba no Centro Cultural Caixavigo «por falta dun lugar adecuado na Coruña», segundo informacións previas, a súa cita de tempada. Era o avance da moda primavera-verán que levaría ao ano seguinte: 1990. A crónica puña o foco non só nos creadores que paseaban as súas coleccións polo teatro. Daba case a mesma importancia ao apoio institucional do acto. A lectura política destacaba a asistencia do presidente da Xunta, Fernando González Laxe, unha ristra de conselleiros e a ausencia do alcalde de Vigo, Manuel Soto, que non asistiu.

Tamén era importante para a difusión nos corros da moda, a presenza de personaxes da jet, e tamén ían servidos porque asistiron nobres como a condesa de Montarco, a condesa de Siruela e a princesa Beatriz de Orleáns, ou o escritor Díaz Plaja e numerosos xornalistas da prensa do corazón.

Naquela gala con dúas funcións e 3.000 espectadores en total, cincuenta manequíns pasaron os 250 propostas para muller que presentaron as deseñadoras galegas Kina Fernández, María Mariño, Mercedes Fuentes Toypes, María Moreira e Olga Ríos. Unicén, Cortemans, Gene Cabaleiro, Caramelo, Florentino e Pressman presentaron a roupa masculina.

Pero aínda falta unha pata da historia: as perchas, que non eran do Todo a Cen. «Dos cincuenta modelos chegados onte a Vigo, todos son estranxeiros, ingleses e norteamericanos na súa maioría, salvo catro que son españois, deles, tres galegos: o ourensán Toño Torres, a coruñesa Cristina Castro, e a ourensá María Lombardero. A cuarta española é Paola Dominguín, modelo habitual de Luada ». O investimento en corpos e caras era importante. Non se desvelaba o caché dos máis coñecidos, pero apuntaban que o máis cotizado era «o hindú Hiudin Moose, un dos modelos máis caros do mundo». E iso que a información subliñaba que os modelos «lle custan á organización máis de 200.000 pesetas», cifra irrisoria vista hoxe.

«Foi a festa da moda pola moda, e neste caso as propias autoridades galegas e as persoas destacadas que asistiron aos desfiles quixeron predicar co exemplo vestindo moda de Galicia, caso do presidente Fernando González Laxe, que levaba un traxe de Gene Cabaleiro, e a súa esposa, Rosa Liaño, que ndos seus actos públicos sempre viches deseños galegos, levaba onte un modelo da ourensá Rubí», contaba La Voz. Na crónica engadíase que aquel ano se incorporaban catro novas deseñadoras de roupa de muller e unha de pel, a coruñesa Olga Ríos, aínda que observaban a falta dalgunhas deseñadoras galegas como Moza Adoitaba «e non parece ser moi comprensible cando a Consellería de Industria e Comercio está apoiando a moda galega, a ausencia de nomes como Adolfo Domínguez e Roberto Verino, que acaban de presentar as súas coleccións en Madrid con moito éxito», criticaba.

O éxito referendouse cando viron que ata lles copiaban. Por exemplo, o ano en que lles deu por sacar do armario os milenarios símbolos solares. «En setembro de 1988, tanto os modistos, como os xoieiros elixiran o tema das milenarias esvásticas de Galicia como fonte de inspiración e motivo ornamental, e con elas como argumento, efectuouse unha exposición de pezas téxtiles e xoiería na sala de exposicións do Centro Cultural Caixavigo. Un ano despois, no número 27 da revista Vogue Italia, móstrase a colección de alta costura de Valentino, inspirada no que o chama «formas xeométricas» e que non é outra cousa que una das esvásticas presentada polos deseñadores galegos no pasado desfile de Luada».

Os organizadores dicían que aqueles espectáculos da moda eran «a proclamación estética, o acto social de maior relevancia en Galicia e no fondo unha aposta económica e industrial», como así foi.