O imperio do sol está en Vilardevós
Cantas horas anuais de ceo despexado hai no municipio de Ourense onde resides? Consulta aquí o gráfico, concello a concello
Xornalista en La Voz de Carballo. Podes contarme a túa historia ou suxerirme unha a través deste mail: pablo.varela\
Ao sueste de Ourense, no bordo fronteirizo con Portugal , o astro rei ilumina ao municipio de Vilardevós , coa media anual máis alto de horas de luz solar en toda a provincia. Son 2.632 atendendo ao período 1983-2020 en base aos datos recolleitos polos satélites meteorolóxicos da axencia europea Eumetsat. Dominic Royé, investigador da Universidade de Santiago de Compostela (USC), recompilou esta serie temporal que ilustra a realidade do extremo meridional do territorio, onde comarcas como Verín e Viana contabilizan máis horas de ceo despexado que, por exemplo, Parada de Sil, Nogueira de Ramuín e Montederramo, cunha media próxima ás 2.270 anuais. De feito, é na Ribeira Sacra e a súa contorna próxima onde este índice mostra unha caída máis acusada. Na capital provincial, doutra banda, ese baremo está nas 2.345 horas por ano, aproximadamente.
Para comprender o porqué destas diferenzas hai que atender, unha vez máis, ás particularidades orográficas de Ourense. Ao oeste, paraxes como a serra do Cando conforman parte da dorsal montañosa que fai de límite natural con Pontevedra. «E iso xa supón unha barreira para as borrascas que poidan chegar do oeste. É dicir, se vén unha masa húmida desde o océano xa ten un primeiro impedimento e pode precipitar aí», explica Royé. E ademais está o Xurés, no sector suroccidental. «O máis doado é entender que a provincia ten bastante protección, por dicilo dalgún xeito, por todos lados», agrega.
De Vilardevós á Mezquita
No ano 2011, Alberto Pettazzi e Santiago Salsón, da área de Observación e Climatoloxía de Meteogalicia , publicaron o «Atlas de radiación solar de Galicia», unha análise pormenorizada dos valores de radiación solar na comunidade. Unha das conclusións extraídas do estudo é que «comparado co resto de España, pódese afirmar que a zona norte da provincia de Lugo é unha das rexións do país que menos radiación recibe en todo o ano. Con todo, as Rías Baixas reciben só o 20% menos da radiación que acada as zonas máis asolladas da Península». Este último dato, apunta Pettazzi, «é extensible a puntos da provincia de Ourense como varios municipios do sur e sueste».
Segundo a serie histórica 1983-2020 recompilada por Royé, na media anual de horas de sol, e tras Vilardevós, aparece Riós, con 2.607. A continuación está Oímbra, con 2.605. Despois, Verín, con 2.590. E en quinto lugar, A Mezquita, con 2.579. As diferenzas entre estes concellos son pequenas ou case imperceptibles. De feito, xa en Zamora, o municipio de Hermisende pasa as cifras de Vilardevós, cunha media de 2.646 horas de ceo despexado cada ano. E non moi lonxe de alí, en Lubián , son 2.546.
«Falamos de variacións mínimas. Basicamente, entendemos estas horas como o período no que o sol está visible. Aquí tamén entran en xogo a latitude e climatoloxía do lugar en cuestión, porque ao estar máis cara ao interior non sofren tanto a influencia das frontes que chegan», ilustra Pettazzi.
En Vilardevós, Meteogalicia traballa cunha estación meteorolóxica situada no lugar da Trabe, a apenas uns centenares de metros do país veciño. O feito de que se situase alí ten a súa explicación: búscase que estas terminais estean lonxe de zonas con derrumbe de terra e que tamén sexan de doado acceso. «Alí recíbese bastante radiación solar, que é algo que comparten os concellos situados ao sueste da provincia de Ourense», concreta o especialista italiano, oriúndo de Turín.
A planta solar que está asentada no municipio traballa nunha ampliación a catro hectáreas
No mes de setembro do 2018, unha firma vilalbesa apostou pola posta en marcha dunha planta fotovoltaica con case 5.500 paneis. Fernando Pereira, un dos socios da empresa Raiola Future, estima que a instalación ocupa, en termos efectivos, algo menos da metade das cinco hectáreas de superficie na parcela onde se asentaron. Agora, traballan nunha ampliación que elevaría a catro as hectáreas para usos con fins enerxéticos.
«A ampliación xa comezou. Estamos nun bo sitio, porque as facilidades e o entendemento coa xente de Vilardevós foi excelente», di. Cando o proxecto deu os seus primeiros pasos, en Raiola Future exploraron posibilidades noutros concellos próximos como Oímbra ou Riós, onde a media anual de horas de sol tamén é elevado. Decantáronse por Vilardevós ao atopar superficies amplas para asentar os paneis nunha especie de altiplano. «A paisaxe, en certa forma, é moi similar por distintas zonas da comarca, pero atopamos un terreo idóneo aquí», conta o empresario lucense.
En detrimento de outras latitudes como Andalucía, Pereira optou por Galicia: «Un factor determinante foi, efectivamente, esa media de horas de sol que hai no sueste de Ourense. O obxectivo básico era xerar o máximo posible e atopamos unha moi boa localización dentro da comunidade. E aquí entra tamén o tema cultural, porque desde o comezo chegamos á conclusión de que a nosa inversión tiña que ser aquí», conclúe.