Ao redor do baleiro

tareixa taboada OURENSE

CARTELLE

Santi M. Amil

O sentido do abstracto e antropolóxico na obra escultórica de Nito Contreras

31 mares 2023 . Actualizado ás 19:24 h.

«Todo o sólido se desvanece no aire». Marx.

O escultor de Cartelle , fincado en Roma e recoñecido internacionalmente polo seu código plástico, expón na súa poética de baleiros e de silencios a reconstrución dunha paisaxe insólita refeita a través de fragmentos, anotacións, segmentos. Unha paisaxe pretérito de carácter construtivo en base a trazados lineais, planos e volumes de severa iconografía que remite ao seu corazón atlántico de Nemeton ou santuario de tradición celta e é gris no aplomado granito da paisaxe, que se corresponde ascético coa cor do metal aceirado e o extracto de antropoloxía cultural de dólmenes e petróglifos que poboan o seu catálogo de imaxes sorprendentes e creacións únicas nas que experimenta a través da liña, a materia, o volume e a luz, os alicerces sobre os que fundamenta a investigación plástica de Nito Contreras.

Unha sorte de debuxar o volume con luz, en plano-relevos infinitos tanto como o espazo que habita nos seus baleiros. Un espazo anímico como un haiku, urbano nas súas abstraccións e cicatrices que traslada a unhas obras que atenúan o quejido da forma non rematada ante a intensidade irrefreable da idea inmediata.

Creador dun expandido campo de Marte de paisaxes tan fragmentadas como imaxinarios e unha racionalización das formas en labirintos de pintura e escultura que deforman e embazan unha ficción con base de realidade, un fragmento de realidade incendiado pola creación que como Kafka provoca desconcerto e confusión no espectador a través do seu struttura pittorica-scultura dipinta que sinala Andrea do Guercio na atención ao soporte e a importancia do debuxo para propor unha nova escultura a través da fusión de disciplinas. Volume recortado entre os ocos do baleiro. Harmonías abstractas con son de palabra.

Texturas xeradas pola suma de monocromías dos materiais ensamblados creando unha polifonía de planos dominados pola pureza do ferro, cobre e latón, eixos de perspectiva infinita que acoutan a reminiscencia dunha paisaxe pretérito e ancestral, un «espazo sacer», santuario panteísta de rugosidade e perfís aceirados, urbano e retrofuturista de brillos metálicos estimulantes que definen a súa dureza sobre a cera difusa e pálida de espirales fósiles. Caos e cosmos na súa natureza material sen transicións, a obra reafirma a súa identidade a través de múltiples canles cognitivas, estrañas cartografías orgánicas.

Constructivismo e Primitivismo e Expresionismo Abstracto, síntese dunha arte de vangarda que reinventa o Abstracto Xeométrico, a interactividade do espazo plástico e a preocupación pola forma interior, o estudo do volume e o oco en ritmos que estruturan na arquitectura na que se introduce «o aire» como elemento engadido á súa linguaxe de ritmos modulares.

Nun proceso de desmaterialización da escultura similar ao de Oteiza, acadan a trans-estatua, unha forma capaz de liberar enerxía na súa aparencia máis liviá.

Sensible como Fabro a unha concepción humanista da arte, reinterpreta a tradición na simbiose de natureza e cultura a través das tensións e oposicións dos materiais e na inmediatez da intuición. Utiliza materiais diversos: ferro, chumbo, cobre, cera, lija…

Establece tensións dinámicas dislocando as formas e dialogando co baleiro para revitalizar a forma interior como Jacobsen nunha corrente fundamentalmente abstracta que evoluciona cara a unha arte liberado de sentimentalismo ou de certa obsolescencia romántica, priorizando a estrutura dunha paisaxe fragmentada nos trazados lineais, segmentos e interseccións no potencial estático ou gravitacional. Fragmentos autosuficientes que compoñen unha harmonía perfecta, equilibrada e sinestésica, acentuando a natureza dos materiais, os seus brillos metais, as diferenzas de peso para escapar da metáfora, rexeitando lecturas superficiais, logrando unha escultura autónoma que libera á arte da súa linguaxe dunha terminoloxía imprecisa e estanca e transforma e libera os nosos paradigmas estéticos. Explorando as relacións que se establecen entre suxeito e obxecto, amornando coa humanidade e intimidade que traslada á obra a frialdade do metal. Unha escultura sen a presión imitativa do concreto.

Un minimalismo humanizado de calado existencial, un baleirado da linguaxe en estrutura. Un espazo negativo como o baleiro tan inabarcable como ausente e con valor de distancia, tránsito e experiencia como na obra de Serra.