A construtora que levantou a estrutura mostra satisfacción polos 18 anos de vida da obra sobre o río Miño
17 dic 2019 . Actualizado ás 12:59 h.«O conselleiro de Política Territorial, José Cuíña, augurou un rápido desenvolvemento para a provincia ‘gracias ás autovías e obras como esta'». Así rezaba a portada da edición de Ourense de La Voz de Galicia o 2 de setembro do ano 2001, un día despois da inauguración da Ponte do Milenio.
Se a predición de Cuíña foi certeira ou non quedaría ao xuízo de cada un, pero a infraestrutura sobre o río Miño converteuse co tempo nun símbolo da identidade da cidade. A súa construción non foi sinxela e estivo marcada, en certa forma, polo temporal de choivas de decembro do ano 2000, que provocou o desbordamento da canle fluvial chegando mesmo ata a N-120.
Ignacio Álvarez, de 41 anos e actualmente enxeñeiro na empresa que se encargou dos traballos, OCA (Obras Camiños e Asfaltos), era por aquel entón un estudante de Camiños. «Pero gustábame ver as obras porque levaba un seguimento fotográfico de como evolucionaba o proxecto da ponte», indica. Cando empezou a traballar en OCA, recolleu todas as vivencias das persoas que tomaron parte no mesmo.
Do bosquexo inicial ao desenlace houbo unha transformación da Ponte do Milenio sobre a marcha. O deseño realizouno o arquitecto madrileño Álvaro Varela de Ugarte, e a idea xurdiu estando alén do mundo. «Decátome do concurso mentres estou a vivir en Tokio. E presenteime xunto a un paquistaní, Syed, que participou na confección dos primeiros pasos», conta. Pero o seu compañeiro foise a vivir a Canadá e Varela desenvolveu finalmente a idea co estudo madrileño Pondio, onde realizaron os cálculos estruturais. Varela de Ugarte imaxinou a ponte na súa cabeza baseándose en dous conceptos orientais: a lixeireza; e doutra banda, que a pasarela non fose un sitio de paso, senón un lugar para contemplar a paraxe. «Por iso é polo que teña ese miradoiro para ver o río e a cidade desde distintos puntos», sinala.
Ignacio Álvarez lembra que houbo modificacións no plano que gañou o concurso «porque a formulación era que a ponte, ata que estaba totalmente acabado, non aguantaba en por si, pero o proxecto estaba ben ideado».
As fortes choivas a finais do ano 2000 foron a proba de lume definitiva. «Polo medo ás inundacións, a construtora e a dirección de obra propuxeron avanzar antes na fase para que o soporte das pontes aguantase a estrutura», di Álvarez. E conseguiuse. «O xeito de executalo foi un acerto, porque en calquera obra pública é difícil anticipar estas cousas», agrega o enxeñeiro.
As gaivotas sobre o río
Álvaro Varela de Ugarte lembra que veu á súa cabeza cando chegou a Ourense para presentar o seu deseño no concurso. «Vinme nun tren e cheguei ás cinco da mañá. Mentres ía camiñando cara ao outro lado do río, pasei pola Ponte Nova e vin unhas gaivotas. Pregunteime: ‘Que fan alí?'. E sorprendeume moito, así que ao presentar o proxecto ante o xurado identificámolo coas propias gaivotas», rememora. Con todo, houbo quen viu unha chiscadela ao Partido Popular. «Hai quen identificou a ponte coa gaivota do PP, pero non tiña nada que ver. E a xente non llo cre, pero é a realidade», di Varela.
Os recordos de Roberto
A Ponte do Milenio tamén leva unha firma co apelido Rodríguez. Roberto é o fillo de José Rodríguez, presidente e fundador da compaña Oca. O vástago é agora o vicepresidente executivo da empresa.
Para el, tratouse dun dos seus primeiros pasos no panorama laboral. «Lembro a obra con gran cariño, porque o meu pai, José, xestionou persoalmente a realización da Ponte do Milenio. Eu acababa de incorporarme á empresa cando se abriu ao público a ponte. Foi a miña primeira asistencia a unha inauguración de OCA», conta.
O deseño de Varela alzouse entre outras propostas que non chegaron a conectar cos examinadores. Roberto Rodríguez mantén a súa aprobación ao que foi, finalmente, o proxecto elixido. «Polo que se, ningún dos proxectos presentados seguía un patrón ou unha instrución concreta de estilo. O bonito da súa execución é a súa singularidade, a xenuína solución que se deu á mestura de automóbiles e peóns, a súa luz e a súa estampa. Non foi unha execución doado, pero o resultado é unha verdadeira icona para a cidade», opina.
Rodríguez admite que non foi doado. A influencia do río chegou a preocuparlles, porque non vían claro se se poderían realizar os traballos sen inconvenientes polo camiño. «Tivemos o peor ano de choivas e riadas que se lembra en Ourense, xusto cando a construción estaba incipiente. Ese ano as avenidas do río foron extraordinarias e a ponte aínda non estaba apontoado. Tivemos que improvisar solucións para asegurar a obra. Conseguímolo, aínda que nalgún momento tememos que a crecida do río levase unha parte da obra por diante», di.
Tras 18 anos de vida, Rodríguez mira atrás e fai balance da maioría de idade da ponte: «Foi un desafío para nós construír a sexta ponte de Ourense, tamén porque é unha obra coa que che vas reencontrar durante toda a túa vida. Pero sobre todo, foi un reto construílo nunha cidade milenaria, na que a primeira ponte ten 2.000 anos», conclúe.