Limitar os problemas da sanidade pública aos déficits no medicamento de familia, ou na hospitalaria, é como ver a parte visible dun iceberg. O problema é máis profundo e se non atallar a tempo perderase a calidade e a súa universalidade. A razón da súa importancia é que non só se limita ao alto custo ou a un problema económico, senón que tamén entran no debate outros factores. Desde modelos diferentes de xestión ata factores sociais de gran peso. Empezando polo máis importante: o envellecemento da poboación que pode ser, sen caer en alarmismos, o principio do fin. Galicia, e posiblemente outras latitudes do Estado, vivirán grazas a pensións e subsidios (xa veñen vivindo), que terán un límite dependendo da masa activa de traballo en retroceso. É a ruína para calquera empresa, nación ou estado. Pero o envellecemento ten unha repercusión directa na sanidade.
Unha taxa moi alta de poboación lonxeva leva consigo outro factor negativo como é o incremento de enfermidades crónicas, co aumento consecuente de frecuentación de servizos sanitarios. É dicir, un círculo vicioso que require altas doses de intelixencia política e non de falsas especulacións. Enfermidades agudas e de alta mortalidade convertéronse en crónicas grazas aos avances terapéuticos. Moitos tipos de cancro que antes eran incurables hoxe día teñen tratamentos de alto custo, seguimento médico especializado e, ás veces, requiren hospitalización. O mesmo ocorre con outras patoloxías crónicas máis prevalentes en pacientes de idade (respiratoria, vascular, cardíaca ou renal), que seguen ocupando o maior rango de mortalidade e morbilidad soamente paliada, e a gran custo, por programas de transplante.
O centralizar a sanidade pública no mantemento dun medicamento curativa con gran investimento na rede hospitalaria dotada de alta tecnoloxía (séguense orzando grandes hospitais difíciles de xestionar como logros «políticos»), o incremento do gasto farmacéutico nunha poboación senil e a necesidade de persoal sanitario cualificado e motivado, especialmente de medicamento familiar, son capítulos que hegemonizan o gasto sanitario, que esixen revisión e debate se realmente queremos buscar solucións. Todo o demais son palabras ao baleiro.