Disturbios e liberdade de expresión

Fernando Salgado
Fernando Salgado A QUILLA

OPINIÓN

Enric Fontcuberta | Efe

23 feb 2021 . Actualizado ás 05:00 h.

Prodúceme desazón colocar no mesmo artigo dous asuntos que deberían ter un tratamento diferenciado: a condena do rapeiro Pablo Hasel e os disturbios subseguintes en varias cidades españolas. Se o fago é precisamente para desmontar a relación causa-efecto que, desde Unidas Podemos, atribúese ás algaradas: os vándalos defenden a liberdade de expresión.

Pois non. A liberdade de expresión, o termómetro que mide a temperatura da democracia, é unha cousa. E a violencia nas rúas, outra distinta e distante. O único nexo entre ambas, ata que veu Pablo Iglesias a enlazalas, era o pretexto. O Collo Manteiga, soada no seu día por abater farois a punta de muleta, usaba a escusa de non lembro que lei educativa. Os violentos de hoxe queiman colectores ou se enfrontan á policía co pretexto Hasel. Concederlles o sinal de «mozos antifascistas» (chío de Echenique) constitúe unha aberración, especialmente repulsiva para quen se deixaron a pel ou a liberdade na loita contra o franquismo. O mesmo que a obscena comparativa entre exilios de Pablo Iglesias : se Puigdemont é Companys, Pasionaria debe ser a que lidera os disturbios de Barcelona ou Madrid. O que suscita unha pregunta inquietante: Contra quen loitan os «mozos antifascistas»? Será, seguindo a lóxica Echenique, contra o Estado fascista español?

Sosteño que a liberdade de expresión reduciuse cos anos. Afirmo que era máis plena na época de Suárez que nos nosos días. Os mozos de entón, recentemente conquistada a liberdade, non podiamos imaxinar que os chistes indecentes sobre o atentado de Carrero Blanco serían, corenta anos despois, materia penal. Ou que a blasfemia, agora camuflada como «ofensa aos sentimentos relixiosos», puidese traerche, ademais da excomunión, pena de cárcere. Ou que a apología do terrorismo convertésese en delito precisamente cando o terrorismo deixou de matar. Ou que se puidese inxuriar, non ás persoas, senón ás institucións, á Coroa ou a España. O dereito á libre expresión atravesa horas baixas. Pero non acusarei os xuíces dos recortes: limítanse a aplicar, uns con entusiasmo represor e outros coa maior benevolencia posible, as leis promovidas polos sucesivos gobernos. Baixo o principio incuestionable de que a liberdade de expresión ten límites, o que fixeron esas leis foi magnificar os límites e achicar a liberdade de expresión. E así, desde a lei de segredos oficiais ata a lei mordaza, pasando polas reformas do Código Penal. Por certo, en que artigo do Código Penal castíganse os atentados contra a liberdade de expresión, que haber haylos?

Ao Goberno correspóndelle , xa que logo, resolver as dúas cuestións: ensanchar a liberdade de expresión e reprimir os disturbios. Unidas Podemos móvese noutra onda: avoga por reprimir á prensa -«control democrático dos medios», di Iglesias - e ensanchar os disturbios. Se é así, a lóxica induce a preguntarse que pinta este cabalo de Troia no Goberno.