Aeste ruído de fondo, no que todos os días os políticos falan á vez, seguro que Luis García Berlanga sacoulle punta con algunha película maxistral. Este ano, no que se vai cumprir o centenario do seu nacemento, podemos por fin dicir que todos somos berlanguianos. O adxectivo, que na rúa viña utilizando para definir o universo cínico, tenro e conmovedor que o mestre fixo seu en filmes como Benvido Mr. Marshall, Plácido ou O verdugo, ten por fin o aval da Academia. O dicionario hao incluído nesta última incorporación, aínda que sen máis acepción que o «relativo a Luis García Berlanga ou á súa obra», nunha diluída definición que non lle fai xustiza. E é aí onde se lle reclama á RAE un pouco máis de atención para con Berlanga. Porque nese reduccionismo coloquial, o falante pode usar berlanguiano como sinónimo de cómico ou esperpéntico cando é moito máis. Como ben reclamou no seu momento Jose Luis Borau, que foi un dos primeiros en solicitar a súa incorporación ao dicionario, o berlanguiano ten sempre un pouso agridoce sobre nós mesmos. Aínda que o actor Juanjo Puigcorbé foi máis aló e atreveuse a darlle forma á definición: ‘Dícese da situación coral aparentemente caótica onde os caracteres poñen en evidencia a súa monstruosidad sen categoría moral pero dunha forma vitalista». Berlanguiano ten que ver, e sabémolo, co espectáculo fallero que el, como bo valenciano, levaba dentro, pero a min gústame o modo en que o explica Álex de la Iglesia: «Berlanga meteu un puño no meu corazón e arrincouno de raíz, mentres coa outra man facíame burla». Así é.