A diplomacia non é un xogo apto nin para impacientes nin para idealistas. O pragmatismo ou realpolitik sempre acaba prevalecendo sobre a honra á palabra dada, a xustiza, a moral ou o dereito histórico. Isto é especialmente evidente nos conflitos que afectan a grupos étnicos con estados consolidados. As reivindicacións de autonomía, independencia ou simple recoñecemento do feito diferencial adoitan sucumbir ante o océano da burocracia internacional, o maremágnum de intereses políticos, económicos e sociais e a duración das medidas de opresión para dobregar o ánimo e as aspiracións de quen non desexa someterse a un estado que non é o seu.
España non é allea a iso. O abandono ao que someteu a causa do Sahara Occidental só é comparable á desidia da Minurso, a Misión das Nacións Unidas para o Referendo do Sahara Occidental establecida o 29 de abril de 1991. Como é posible que 40 anos despois non se puido celebrar o referendo para que o pobo saharauí poida expresar de xeito indubitada a súa vontade de ser independente?
Tan difícil é elaborar un censo fiable e con todas as garantías legais para unha poboación de menos de 600.000 habitantes? Seica non foi máis custosa e máis laboriosa a construción do muro de máis de 2.700 quilómetros co cal Marrocos acurralou aos saharauís de xeito impune e ante a pasividade internacional? Un muro que coa última actuación de Rabat sobre o paso do Guerguerat acabou por encerrar aos saharauís, mentres consolida o seu acceso por estrada a Mauritania e ao resto do continente africano.
E España segue mirando cara a outro lado sometida, unha vez máis, ao vil e inadmisible chantaxe marroquí. Durante anos a suposta contención ao fenómeno terrorista islamita e ao envío de drogas, así como a preservación dos intereses empresariais, cubriron cun espeso manto de silencio a flagrante violación dos dereitos saharauís. Hoxe, a cambio de frear o envío masivo de inmigrantes a Canarias, Madrid nin se molestou en criticar as actuacións de Marrocos sobre o Guerguerat. Cal é o límite da nosa incompetencia diplomática?