Volvamos sobre un dos múltiples contos que se utilizan como ariete contra a nova lei educativa en cernes: o seu ataque ao castelán. Se así fóra, créanme, eu sería un dos indignados, porque a lingua de Cervantes e Valle-Inclán é tan miña como dos veciños de Valladolid que presumen de falar o castelán máis puro do orbe. O que sucede é que os cruzados da causa, coas súas equívocas proclamas en defensa do castelán, agriden ao meu outra lingua: a máis débil, a máis precaria, a que precisa maior protección para subsistir. Xa o ven. Son rico e egoísta: posúo un patrimonio bilingüe -falo e escribo no que me peta- e desexo transmitilo, íntegro, ás seguintes xeracións.
O balbordo comezou coa supresión de dúas liñas da lei Wert: «O castelán e as linguas cooficiales teñen a consideración de linguas vehiculares». Os cruzados puxeron o berro no ceo: ¡o castelán perde a súa condición de lingua vehicular! Ninguén reparou nin se escandalizou polas outras vítimas do crime: o asasinato das tres «linguas cooficiales» que tamén perderían a súa condición vehicular. Supoño que, a partir da lei Celaá, os profesores ensinarán en inglés, chinés mandarín ou esperanto.
Desculpen a ironía, que só pretende subliñar a obviedad do precepto Wert suprimido. O Tribunal Constitucional xa sentenciou que todas as linguas oficiais son vehiculares. A cuestión consiste en determinar a proporción en que deben usarse unha ou outra. E isto non o aclarou ningunha das leis educativas habidas: trasladaron o asunto ás autonomías bilingües para que cada unha fixese da súa dobre capa un sayo a medida.
Cataluña fixou a súa postura no estatuto de autonomía: «O catalá (...) és també a llengua normalment emprada com a vehicular i d'aprenentatge en l'ensenyament». O precepto sobreviviu ao cepillo de Alfonso Guerra e pódaa do Tribunal Constitucional. Desde a súa aprobación, varias sentenzas xudiciais refrearon a tendencia do catalán a monopolizar as aulas e esixiron unha presenza mínima do castelán, que cifraron no 25 %.
Que envexa, non do estatuto, senón das sentenzas correctoras. O día en que a Xunta ou os xuíces adxudíquenlle ao ao galego o 75 % da docencia outro galo cantará. Recordo como a oposición montou en cólera cando, no 2007, Touriño estableceu a paridade lingüística nas aulas: metade en galego, metade en castelán. Feijoo propúxose frear derívaa cara ao «monolingüismo» en canto acadou o poder. O seu decreto de plurilingüismo, a pesar de que os tribunais lle extirparon os aspectos máis aberrantes -incluída a casa para que os pais decidisen a lingua vehicular dos seus fillos-, converteu o ensino, en palabras da Real Academia Galega, en «axente desgaleguizador». Unha enquisa do IGE conclúe que o 25 % dos escolares non saben falar en galego. Imaxínense a tormenta de raios e centellas se un de cada catro escolares non soubese falar en castelán. E isto que ten que ver coa lei Celaá? Iso mesmo pregúntome eu.