É transigible a reposición da prestación por desemprego?

Jaime Cabeza Pereiro ASINA INVITADA

OPINIÓN

Marta Fernández Jara

16 sep 2020 . Actualizado ás 05:00 h.

O diálogo social entre o Goberno e as partes sociais céntrase de novo na prolongación dos ERTE. Hai un amplo consenso en que, desde o comezo da crise derivada da pandemia, foron uns instrumentos útiles para o mantemento do emprego. Basta por ver como evoluciona a porcentaxe de desemprego nos próximos meses. Se non se aproxima aos algarismos da anterior gran crise, terán suposto un gran éxito. Nunca unha técnica de suspensión do contrato de traballo tería funcionado tan positivamente en termos de conservación de postos de traballo.

Namentres, as prórrogas que se están negociando introducirán algún tipo de redución do nivel de investimento público do que haberá que definir o seu alcance. A tríada de conceptos que se está manexando inclúe as reducións nas cotizacións á Seguridade Social, a reposición da prestación e a porcentaxe aplicable á base reguladora. O esforzo financeiro que se fixo ao servizo do mantemento do emprego carece de precedentes en toda a historia das nosas relacións laborais. Certamente, viuse sustentado, polo menos en parte, polo mecanismo europeo SURE, focalizado precisamente en mitigar o risco de desemprego en situacións de urxencia. Por outra banda, ambas as partes -e, en particular, a patronal- puxeron gran énfase na necesidade de dar ampla cobertura a estas medidas.

Agora ben, cando se fai necesario por imperativos de control das contas públicas alixeirar algún dos conceptos, o problema céntrase en decidir onde. A bonificación das cotizacións ha ir reducíndose desde as primeiras normas de urxencia de marzo, e os empresarios presionan con forza por mantela. Pola súa banda, as organizacións sindicais insisten en que non pode reducirse a porcentaxe da prestación ao 50 por 100 da base reguladora cando se acade o sétimo mes de desemprego, algarismo ao que se enfrontan quen non se reincorporaron desde marzo deste ano.

No medio deste bocadillo queda a reposición da prestación. É dicir, a técnica xurídica que consiste en que non se teñen por consumidas as cotizacións polo desemprego derivado dos ERTE, senón que se manteñen para unha futura prestación. É unha medida de ampla tradición no noso marco de relacións laborais. As empresas saben que as extincións dos contratos serán moito máis conflitivas nun futuro se non se conta con esta axuda e que os acordos en fases de consultas nos despedimentos colectivos resultarán case imposibles. Os sindicatos entenden que constitúe unha das garantías máis irrenunciables para os traballadores, no contexto das «seguridades no mercado de traballo» ás que tanto apela a Comisión Europea.

En semellante contexto, talvez poida producirse certa transacción sobre esta técnica. Pero, sen ningunha dúbida, tería que ser á conta de incrementar as garantías de non despedimento, algo moi contrario aos desexos da patronal. Pero a outra alternativa consistiría en reducir as bonificacións ás cotizacións, igualmente moi lesiva para os seus intereses. Ou situar o limiar de cobertura do paro no 50 %, solución pola que parece difícil facer pasar á parte sindical ou ao propio Goberno. A solución non é doado, pero haberá de acadarse. A situación requíreo e as tres partes que se sintan á mesa demostraron estar á altura do momento histórico.