Quen manda aquí?

OPINIÓN

Moncloa

02 abr 2020 . Actualizado ás 05:00 h.

No medio do pesimismo que arrasou Europa despois da Primeira Guerra Mundial, dicía Ortega e Gasset ­­-La rebelión das masas, cap. XIV- que, para comprender calquera situación, presente ou pasada, nun país determinado ou no mundo enteiro, hai que empezar aclarando unha cuestión primordial: quen manda no mundo?, ou quen manda aquí? Porque a función de mandar e obedecer -insistía Ortega- é decisiva en toda sociedade; e porque, se a cuestión de quen manda e quen obedece está turbia, todo o demais marchará impura e torpemente.

Pero a aparente sinxeleza da pregunta que encabeza este artigo tiña o seu intríngulis no concepto de mandar. Porque o mando -dicía don José- non consiste na formalidade de arrebatarlle o poder ao adversario -ben sexa pola forza, ou polas imprecisas carambolas dun terremoto parlamentario-, senón en asentarse sólidamente no poder, co beneplácito da opinión pública, e coa capacidade de comunicar aos cidadáns os consensos e valores que sosteñen e identifican o Goberno. Por iso afirmaba Ortega que José Botella foi rei, pero nunca mandou; ou que a II Republica -escrito máis tarde- desaloxara todos os principios e verdades dos predecesores, pero non asentara os alternativos.

Do cal se deduce o que todos estamos a ver na España de hoxe: que, aínda que Sánchez ten un poder formalmente lexítimo, carece da autoridade necesaria para dirixir esta crise. Que dentro do Goberno hai unha xorda loita de poder que desbarata a xestión da crise e a saída ordenada da mesma. Que hai gretas no PSOE. Que a coalición que puxo a Sánchez no poder formal, non apoia o seu programa de Goberno. Que a traizón de ERC e PNV -¡quen con nenos se deita, mexado levántase!- deixa a Sánchez a mercé de Iglesias , e necesitado dunha coalición parlamentaria con aqueles aos que máis detesta. E que cando Sánchez delira no seu despacho, o único que lle preocupa é pasar el só baixo o arco de triunfo co que agarda pechar a súa guerra contra o virus.

Tamén sabemos que os decretos que se aproban pola mañá, redáctanse pola tarde, publícanse de noite, e corríxense ao día seguinte; que a maioría dos ministros decátanse do que aprobaron onte polo xornal de mañá; e que da inmensa reata de 22 ministros que nos desgobiernan, polo menos quince fixéronse totalmente invisibles, acazapados detrás desa invisibilidade e do seu silencio. E ninguén ignora tampouco que o menú económico que nos servirán cando empece a posguerra, está a cociñalo Iglesias , para que o sirva Calviño.

Por iso podemos responder xa á pregunta sobre quen manda aquí. Porque mandan a improvisación e o tirapalante; a demagoxia e a loita polo poder; os que teñen a Sánchez collido por diante e os que lle patean o traseiro; e unha atrabiliaria coalición -rota, desnortada, oportunista e desleal- que vai ao seu e non ao noso. E iso significa, segundo Ortega, que toda marcha aquí «impura e torpemente».