«Cen anos de honradez»: non é en absoluto casual que ese fose o lema de presentación do Partido Socialista ante a sociedade cando España recuperou a democracia. E non o é porque o PSOE ha fantaseado sempre coa súa suposta superioridade moral sobre todos os demais. Para os socialistas o seu é o partido da honestidade por definición, mentres os seus competidores, pola dereita ou pola esquerda, deben demostrar a súa a cada paso.
«Nin Flick, nin flock» dixo González no Congreso para eludir toda responsabilidade no primeiro caso de corrupción que afectou ao PSOE despois de 1977. Aínda que absolto politicamente pola maioría da cámara en 1985, aquela vitoria ía acabar, andando o tempo, nun auténtico desastre. E é que unha formidable onda de desatada corrupción envolveu o final da longa etapa de goberno socialista (1982-1996), demostrando unha verdade tan vella como o exercicio do poder: que cando os freos e contrapesos que o limitan reláxanse, a aparición da corrupción é practicamente inevitable.
A comprensión do caso dos ERE, cuxa primeira sentenza por fin coñeceuse, só pode situarse nese contexto político preciso: o dun partido que controlou o poder rexional entre 1982 e 2018, é dicir, ao longo de case catro décadas, durante parte das cales tivo tamén nas súas mans o goberno central e gran porción do poder local en Andalucía. É difícil atopar en Europa un caso comparable de exercicio do poder, en duración e en extensión.
Unha e outra explican a enorme envergadura do escándalo de corrupción que se coñece baixo a sigla dos ERE, no que se xulgan as axudas públicas outorgadas de forma ilegal pola Junta de Andalucía durante un década pola descomunal cifra ¡680 millóns de euros! e o que están implicados, ademais dos dous ex presidentes da Junta onte condenados, seis ex conselleiros -entre eles a ex ministra Magdalena Álvarez- e 13 ex altos cargos do Goberno andaluz, entre os que figuran nin máis nin menos que o entón xefe dos servizos xurídicos da Junta .
O sentenciado é demoledor, dada a traxectoria política dos principais condenados: Griñán, ademais de presidente da Junta de Andalucía (2009-2013), foi presidente do PSOE, dúas veces ministro do Goberno de España e deputado e senador nas Cortes Xerais; Chaves, presidente da Junta andaluza entre 1990 e 2009, foi tamén presidente do PSOE, deputado, dúas veces vicepresidente e tres ministro do Goberno de España.
Se Pedro Sánchez censurou a Rajoy por unha condena menor, nun asunto no que nada tiña que ver e do que o pleno da sala do penal da Audiencia Nacional eliminou despois os aspectos que afectaban ao suposto financiamento do PP, debería agora explicarnos por que o presidente en funcións cre que unha sentenza tan devastadora para o PSOE déixao a el libre de calquera responsabilidade.