Un bo exemplo de como funciona a política no noso país é a polémica xurdida ao redor da proposta das illas Cíes como Patrimonio Mundial pola Unesco. Para os lectores que non estean informados, o Concello de Vigo defende que só este arquipélago sexa incluído na proposta, mentres que a Xunta a estende a todo o Parque Nacional dás Illas Atlánticas. A diferenza é substancial, xa que esta última incorpora os arquipélagos de Ons, Sálvora e Cortegada.
Non fai falta dicir que a propia polémica dificulta a declaración, sexa cal for o ámbito xeográfico da proposta final, pero si está ben lembrar que a citada delimitación non debe basearse en quen o fixo primeiro ou cal é máis grande e si, pola contra, en analizar cal das dúas propostas é máis coherente e ten máis posibilidades de incorporarse ao patrimonio mundial, de acordo cos requisitos.
É importante sinalar que se repasamos a listaxe mundial de bens xa declarados atopámonos que tantas illas, como Eivissa, ou arquipélagos, como Galápagos, están incluídos, e que existen territorios, como Doñana ou o Teide, nos que se sobrepón a declaración de patrimonio mundial coa de parque nacional, e outros en que non; xa que logo, a priori, non é mellor nin peor que sexan unha ou varias illas, nin que a proposta coincida ou non con figuras previas.
Vexamos. Dos bens declarados en España, a gran maioría son bens culturais, catro son bens naturais e dous son mixtos, é dicir, que comparten a categoría de naturais e culturais; o resto, dezaoito, son bens inmateriais. Xa que logo, creo que o relevante para o éxito é xustificar a integridade do ben, non entendida como continuidade, en función do criterio que vertebra a proposta: o seu valor cultural, o seu valor natural ou ambos. É obvio que isto é moito máis difícil en propostas como a que nos ocupa que cando se trata dun ben único, por exemplo a Torre de Hércules, cuxo valor cultural é indiscutible, pero é a clave.
É tamén importante mencionar que inflúe poderosamente na viabilidade da declaración o consenso de todas as administracións implicadas, sexan gobernos rexionais, concellos, etcétera. E, finalmente, que nas propostas de bens que pola súa natureza soportan poboación valórase o grao de apoio dos residentes. Sorprendentemente, segundo lin na prensa, os residentes de Ons non queren saber nada do asunto, o que, ademais de curioso, está a ser utilizado por unha das partes.
Pois ben. Mentres non se coñezan pública e detalladamente as liñas que vertebran cada unha das dúas propostas, e que xustifican a súa delimitación, é difícil valorar a coherencia e, xa que logo, a opinión queda nunha cuestión de gusto ou interese. Non teñen máis que ver os apoios de cada unha das propostas para darse conta de que aquí ninguén discute de patrimonio cultural ou natural: é pura política, iso si, da mala.
Este é o país que temos: cando os políticos entran pola porta a razón salta pola fiestra.