O marco pintiparado para a eclosión de Vox foron as eleccións andaluzas do 2 de decembro do 2018 -cando o desgaste de Susana Díaz e a crise sucesoria do PP fixeron posible a sorpresa dos doce escanos-, e as posteriores eleccións xerais do 2019, cando a boa estrela do sanchismo, e a guerra civil entre o PP e Cidadáns polo liderado das dereitas, permitiron a Abascal tentear a posibilidade de que os movementos da extrema dereita, que modificaron o panorama europeo, empezasen a arraigar na ata entón inabordable -para eles- política española. As formas e circunstancias da transición democrática introduciron en España unha cultura política con fortes inercias cara á moderación e o centrismo, e é moi difícil que esta situación cambie de forma sensible se non se produce un colapso total do sistema que só uns poucos andan buscando.
Pero os resultados de Vox o 28A, que en termos absolutos foron bos (24 escanos), quedaron moi lonxe dos seus mal fundadas esperanzas, e todo indica que o comezo da lexislatura que agora se derruba, e o proceso de negociación dos gobernos rexionais e locais, marcaron o teito electoral do que no fondo segue sendo unha anomalía -circunstancial e pasaxeira- do noso sistema de partidos. Por se a impresión dos primeiros días non fose suficiente, é evidente que o aborto desta lexislatura, que deixa a Abascal case inédito, e que lle permitiu ao PSOE e Unidas Podemos copar toda a atención deste crítico escenario, levou a moitos cidadáns á convicción de que xogar polos extremos nas competicións políticas é, ao contrario do que sucede na Champions, pouco rendible e nada ilusionante. E por iso cabe agardar que o próximo reforzamento electoral do PSOE e o PP, que todas as sondaxes prognostican, fágalle a Vox un roto ben visible, do que lle será moi difícil reporse.
En contra da crítica doado coa que moitos analistas trataron de estigmatizar a Vox e a todo o que Vox tocaba, coma se a foto de Colón fose o contaminante desastre de Chernóbil, creo que Vox vaise afundir -ou a fosilizarse- sen necesidade de que ninguén lle axude. A súa imaxe e o seu proxecto non son congruentes co momento e o país que estamos a vivir. O seu infantil e inmaturo radicalismo resultou insuficiente para ser equiparado ao das extremas dereitas de Italia, Francia ou Centroeuropa. E o feito de cargar as tintas sobre debates menores reduciu a súa identidade a unha derechona confusa e antiestética que só serviu para debilitar ao PP e reforzar a Sánchez , sen abrir ningún espazo electoral susceptible de acoller unha posible dereita antisistema. Por iso creo que a lenta remontada que se lle prognostica ao PP vai definir e pautar o regreso de Vox cara ao seu irrelevancia, xa que, tendo en conta a nosa historia e o noso modelo de vida, non parece posible atopar en España clientes suficientes para unha mercancía tan minoritaria e politicamente estéril.
Os outros análises de cara ao 10n de Xosé Luís Barreiro Rivas
