As enquisas non son profecías, e, con frecuencia, non se cumpren. E as sondaxes moi anticipadas só teñen sentido se se interpretan como orientacións básicas para partidos e cidadáns, que, ao ver que nos estamos deslizando por pendentes perigosas, deberían corrixir o tiro e evitar desgustos anunciados. Por iso é moi interesante o paradoxo demoscópica que nos presenta a enquisa de Sondaxe publicada onte, na que se constata unha patente incerteza en todos os prognósticos, fronte a unhas tendencias moi constantes que nos aconsellan rectificar o rumbo antes de que sexa tarde.
Á xente -sinónimo moi difuso de «os electores»- hanlle dito, por activa e por pasiva, que o bipartidismo era a causa de todos os males; que o pluripartidismo -utilizado tramposamente como sinónimo de pluralismo- mellora a democracia; e que todas as maiorías absolutas son un campo abonado para a corrupción e o autoritarismo. Non lle advertiron en cambio -aínda que si o fixemos algúns lobos solitarios- que, cando o fin do bipartidismo é acelerado pola demagoxia, conduce inexorablemente á política de bloques, que son, en esencia, unha degradación sistémica do proceso electoral. Tampouco lle lembraron que os bloques levan no seu ADN a tendencia á ingobernabilidad e o bloqueo parlamentario. E por iso estamos nunha situación que todas as enquisas confirman: que a oferta, moi complexa, simplificouse en dous bloques; que case ninguén está de acordo coa concreta composición de cada bloque; e que, dadas as perspectivas de bloqueo que arrastramos desde 2015, é moi posible que o auriga da maioría acabe sendo Puigdemont, que aspira a repetir a rendible manobra de investir un presidente para derrubalo despois.
Con moitas posibilidades de que as xerais do 28 de abril non sexan as últimas deste ano, o galimatías resultante é de «toma pan e molla». Porque moita xente que está disposta a votar ao PSOE non quere nada con Podemos, nin coas Confluencias, nin con Colau, nin con Torra. E á xente que aposta pola fragmentación creativa das Cortes, tampouco o PSOE dálle confianza. Cidadáns, PP e Vox necesítanse, pero non se soportan. Pero a coalición á andaluza, na que Rivera non ten garantida a segunda posición, non pode funcionar sen Vox. E os independentistas, que aspiran a ser a peza crave na formación dunha «maioría insoportable» -PSOE + Podemos + PNV + Mareas + Compromís + Carmena/Errejón + Batasuna + Torra/Puigdemont + losquepasabanporallí- só aspiran a investir a un presidente para despois derrubalo, para pór a España nun ridículo espantoso.
Ata aquí nos trouxo a idea de que as maiorías son reprobables e autoritarias, e que o futuro da democracia hai que cociñalo con faragullas. E moito témome que, aínda que agora se levantase unha onda a favor da rectificación, xa sería tarde. Porque o campo de manobra reduciuse, e todos nos fixemos tozudamente fatalistas.