A intervención de Sánchez ante o Congreso, pensada para manter unha lamentable equidistancia entre Torra e Casado, foi moi hábil, pero pouco intelixente. Foi hábil porque o negro que a redactou sabía escribir; porque acertou no ton sereno e solemne da súa lectura; porque, ao mesturar o brexit e a secesión catalá, conseguiu elevarse a un púlpito europeísta que rebaixou a acritude dunha situación endiañada; e porque, mesturando a conveniencia as churras coas merinas, deu a impresión de que os discursos de Casado e Rivera eran catastrofistas e electoralistas. Pero foi pouco intelixente porque non tivo en conta que a eficacia do discurso depende de quen e en que circunstancias pronúnciao, e que un presidente do Goberno non pode ser o magnetofón inerte que difunde unha mensaxe elaborada por un gabinete de campaña ou unha asesoría de comunicación.
Comprendo que Sánchez, que é laico, non queira contaminarse con lecturas sacras. Pero esta vez houbéselle axudado moito a lectura da Primeira Carta de Pablo aos Corintios (13, 1), onde di: «Aínda que eu falase todas as linguas dos homes e dos anxos, se non teño amor, son como unha campá que resoa ou un prato que retiñe».
Porque non pode dicir o que dixo, sen converterse en castañuela, quen ten un pacto cos independentistas que atenaza o seu Goberno. Nin quen, a través do PSC, leva anos chalaneando co separatismo. Nin quen dirixe o partido que renunciou a exercer a vixilancia constitucional na redacción do Estatuto que serviu de fulminante para o procés. Nin quen impuxo os límites estratéxicos que frustraron a primeira aplicación do 155. Nin quen fala de indultos e excarceracións mentres o Supremo instrúe o sumario do 1-O. Nin quen se nega a ver que o problema de Cataluña non está nas algaradas rueiras, senón na sublevación dos órganos territoriais do Estado contra o Estado mesmo.
A metedura de pata máis grave, con todo, hai que situala no que a primeira vista parece máis xenial e brillante, que é a posta en paralelo do brexit e o procés. Unha colosal estupidez que non ten en conta que mentres o brexit só é un erro ?¡custoso erro, pero erro!?, que se cometeu respectando as leis e os procedementos, e no marco dos consensos e pactos que crearon e estruturaron o Reino Unido, o procés é unha sublevación das autoridades do Estado feita en contra da Constitución, á marxe da lei e os procedementos, e sen respectar os feitos históricos e os consensos que ?partindo da unión pactada dos reinos de Castela e Aragón? xeraron a unidade do Estado español.
O brexit é un enorme e desgraciado erro, perfectamente legal e democrático. E o procés é unha sucia traizón, perpetrada desde a ilegalidade, contraria á democracia, e resolta na insolidaria reinvención dunha historia tan grotesca como falsa.
E esas dúas cousas, presidente, non se poden comparar.