O rictus amargo de Rajoy quedará para sempre como o final dunha época. Niso o expresidente cumpriu ben a tradición; unha estraña coincidencia ha proporcionado a todos os líderes conservadores epílogos agres que escurecen a última foto da súa poder. Pasoulle a Fraga, naquela campaña do 2005 que foi a dun ancián que farfullaba e cambaleábase; pasoulle a Aznar, a quen o 11-M crebou de forma sanguenta os seus prognósticos imperiais, e volveulle a pasar a Rajoy a quen lembraremos máis polas bágoas que fabricou Viri, envolvida nun pano que parecía un sudario, que por esa flema galaica e ese discurso circular co que afrontou a súa presidencia e que nos momentos máis brutais da crise parecían os dun indolente. A moción de censura foi como unha bomba de acio con vítimas improbables ata o día anterior, o primeiro Rajoy pero tamén Feijoo e Cospedal, desde onte tamén Soraya, e poida que no futuro o propio Casado, que onte gañou pero quen sabe se pode acabar convertido nun Hernández Mancha, outro presidente de AP cun final desgarrador. O partido da dereita española oculta no seu interior unha tendencia á traxedia orgánica que frustra calquera previsión de xubilación heroica. Antes de que chegase ao Goberno, alguén que coñece ben a Rajoy figurábase que máis que a atender o estrés brutal dunha tempada en Moncloa ao que Rajoy aspiraba era a ser un expresidente que escrutaba o mundo desde o orejero do seu salón de Sanxenxo. Aínda era un home predisposto á placidez. Apelaba o seu amigo a ese xene disfrutón que lle asomaba á mínima ao galego e que unha carambola histórica ha esvaecido de forma drástica ata convertelo nunha mueca. A Rajoy acompañaralle sempre esa amargura que lle vimos nestas horas, ese contratempo inesperado que a Aznar o fixo antipático e a Rajoy, definitivamente triste.