Big data e consentimento en Internet

Albino Prada
Albino Prada CELTAS CORTOS

OPINIÓN

18 jun 2018 . Actualizado ás 07:46 h.

A entrada en vigor da normativa europea sobre protección de datos en Internet (Regulamento 2016/679) coincide con escándalos en relación a usos indebidos dos devanditos datos e sobre a intrusión na privacidade dos usuarios.

Argumentos de moito peso sobre todo se se enlazan: invasión da privacidade de millóns de usuarios para gañar diñeiro e poder (publicitario ou político), mentres non se paga un duro por contidos cos que atraer a eses millóns de usuarios. Un círculo que se retroalimenta, pois a máis usuarios, máis diñeiro a gañar fornecendo (a empresas, publicistas ou gobernos) datos que me saen gratis, e á vez máis poder de negociación para conseguir contidos gratuítos cos que atraer a máis usuarios.

Sobre tal lei do embude reflexionou premonitoriamente Tim Berners-Le, artífice da World Wide Web, nun libro titulado en España Tecendo a Rede (Século XXI, 1998). Marcaba distancias respecto daqueles que querían apropiarse da Web para facer diñeiro, fronte á súa formulación de non facerse multimillonario coa Web.

Foi así que o Laboratorio Europeo de Física de Partículas (CERN), para o que traballaba, accedeu no ano 1993 a permitir a todo o mundo o uso do protocolo e o código web gratuitamente. Esa filosofía explica que o Consorcio W3C que impulsou, e que hoxe goberna a Web, non valla en bolsa miles de millóns.

Avisaba, xa entón, dos riscos do que podería ocorrer en canto os algoritmos perfeccionásense. Riscos de que mega compañas, de facto case monopolios globais, acumulasen información persoal para danar ou aproveitarse dos seus usuarios (aos que alguén podería non facerlles, por exemplo, un seguro médico). Ou ben, citando o Gran Hermano de George Orwell, que ao controlar o máis mínimo movemento e opinión dunha persoa, as sociedades quedasen a mercé de potenciais tendencias ditatoriais ou, como mínimo, de moi graves corrupcións da democracia. Negocio e poder.

Para evitar eses riscos, escribía xa fai vinte anos que: «Debería haber unha política de privacidade por defecto obrigatoria por lei que protexa ao individuo… a falta da devandita obrigación permite a unha compaña facer o que queira con calquera dato privado que poida extraer». E témome que o artigo 7 do citado regulamento europeo non vai garantir un consentimento libre e limitado entre un humilde usuario e un monopolio.

Porque entre o Consorcio W3C e as empresas transnacionales que tecen negocio e poder na web existe unha diferenza abismal. M. L. Dertouzos, director do laboratorio informático do MIT ata o seu falecemento no 2001, resumiuna así: «Mentres os técnicos e os empresarios lanzaban ou fusionaban compañas para explotar o Web, parecían fixarse só nunha cuestión: «Como podo facer meu o Web?». Mentres tanto, Tim preguntaba: «Como podo facer voso o Web?»». Un matiz crucial: de encartas a wikipedias.

Cada lingua debería empregar a súa propia denominación. Con todo, iso vai ser difícil en Galicia, onde todo apunta ao asentamento de STEM