As grandes decisións políticas pódense presentar ben, regular ou fatal. A decisión do Goberno Rajoy de meter a man no idioma vehicular do ensino en Cataluña fíxose fatal. Deixouse caer sobre a opinión pública cun absoluto déficit de explicación e, para agravalo máis, coa dúbida do propio Goberno de se se pode adoptar tal medida dentro do marco do 155. Esa dúbida foi expresada o xoves polo secretario de Estado Marcial Marín e onte polo propio ministro Méndez de Vigo. A pregunta que suscitan ambos é elemental: por que se meten nun desafío de tal magnitude se non saben se o poden facer?
Non é estraño que ante esa incerteza teñan xurdido interpretacións que distan moito do rigor xurídico e político que habería que esixir a unha medida dese calado. Algúns chegamos a sospeitar que se trataba dunha réplica a Cidadáns, que acababa de defender que non se esixa o dominio do catalán, o galego e o eúscaro para acceder a un posto de traballo ou a un cargo público. Despois do resultado das eleccións catalás, abriuse unha encarnizada loita entre Rajoy e Rivera polo posto número uno no podio do españolismo.
Outros interpretaron que se trataba dunha presión sobre os independentistas para que aceleren a formación de Goberno. Algo así como «se non o facedes, cortaremos aínda máis o autogoberno e restrinxiremos a inmersión lingüística». A tese resultou tan crible que atopou oco nos medios e na clase política catalá: o deputado Joan Tardá soltou de inmediato unha frase de pancarta de manifestación: «Govern, xa».
E un terceiro grupo de opinión entendeu que, metido na Generalitat, Rajoy dispúñase a facer o que sempre quixo e nunca conseguiu, ben porque non puido logralo coa LOMCE ou porque a Generalitat se pasou polo forro as sentenzas dos tribunais. Dito en palabras de José Ignacio Wert, esta podería ser a oportunidade de «españolizar aos nenos cataláns».
Pasada a especulación sobre intencións, a decisión do Goberno é valente, correcta, chea de riscos e de incerto futuro. Méndez de Vigo dixo que «este Goberno cre na liberdade», pero tería que dicir algo máis: que o Goberno ten a obrigación de garantir a igualdade e non hai por que marxinar a quen desexa formarse en castelán; que o idioma oficial do Estado forma parte da unidade nacional; que a súa exclusión é unha arma do independentismo e que, se a lei se incumpre, o 155 decretouse para facela cumprir. O risco está en que excita as paixóns políticas. E o incerto do futuro, que a vixencia do 155 é temporal. Non creo que valla a pena unha medida así para que a anulen despois.